Gaziantep İl Sağlık Müdürü Prof. Dr. Metin Karakök, kavuran sıcaklarda tüketilen gıdalarında etkisiyle artan ‘yaz ishali’ vakalarına karşı önemli uyarılarda bulundu.
İshale neden olan sebepleri bir bir sıralayan Karakök, şöyle konuştu:
”Yazın bu sıcak günlerinde mevsime özgü bazı hastalıklar ön plana çıkmaktadır. İshal vakaları erişkin ve çocuk yaş grubunda bu aylarda ülkemizde en fazla görülen enfeksiyon hastalıkları başında yer almaktadır. Yaz ishal nedenlerinin başında mikrobik ishaller gelmektedir. Bu mikroplar, viral kökenli de olabileceği gibi sıklıkla bakteri ve protozon denilen gözle görülmeyen parazit kaynaklı olmaktadır. Mikrobik sebeplerin dışında ayrıca antibiyotikler olmak üzere çeşitli ilaçlar, çeşitli mide-barsak hastalıkları, bazı hormonal hastalıklar, barsak veya barsak komşuluğunda ortaya çıkan tümöral oluşumlar, aşırı ve ani ısı değişimleri hatta heyecanlanma, üzüntü, korku, stres gibi durumlar da ishale neden olabilir.”
İshal vakasının yaz aylarında artmasının da nedenlerini dile getiren Karakök, sözlerine şöyle devam etti:
”İshalin yaz aylarında görülme oranlarının artmasının başlıca sebepleri, insanların daha çok seyahat etmeleri, havuzlarda, piknik alanlarında daha çok vakit geçirmeleri ve sıcak havalarda gıdaların daha çabuk bozulmasıdır. Peki ishal nedir? İshal en basit tanımıyla sindirim kanalında sıvı ve elektrolit transportunun bozulmasına bağlı dışkı sayısının artması ve kıvamının sulu olmasıyla karakterize bir semptomdur. İshalle birlikte bulunan diğer belirtiler sıklıkla karın ağrısı, karında buruntu hissi, bulantı, bazen ateş şeklinde karşımıza çıkabilir. Dışkılamadan sonra tam rahatlayamama da bir diğer belirti olabilir. Dilin kuruması, cildin parlaklık, nem ve yumuşaklığını kaybetmesi, gözlerin göz çukuruna çökmesi gibi belirtiler, su kaybının işaretleridir. Aşırı su ve tuz kaybına bağlı olarak kalp damar sistemine, böbreklere, sinir sistemine ait kalp ritim bozuklukları, böbrek yetmezliği, şuur bozuklukları ise ileri dönem belirtileri arasında yer alabilmektedir. Gelişen ishal ve beraberinde kusma durumlarında ilk tedbir kaybedilen su ve tuzun yerine konulmasıdır. Başta su olmak üzere tuzlu ayran, limonata gibi sıvılar tüketilmeli, posasız ve yağsız gıdalar yenilmelidir. Fakat ateşi 38 dereceyi geçen, ağızdan alımı iyi olmayan, 24-48 saati aşan ishal durumlarında en yakın sağlık merkezine başvurularak muayene ve gerekli tetkiklerin olunması gerekmektedir.”
İshale karşı alınabilecek tedbirler olduğunu ve bunların başında temizliğin geldiğini belirten Karakök, ”Aslında en önemli tedbir, dikkat edilmesi gereken bazı kolay yollardan geçmektedir. Bunlar ellerin bol su ile yıkanması, sağlıklı ve yeterli su temini, temiz olduğundan emin olunmayan suların kaynatılarak veya klorlanarak kullanılması, karasineklerle mücadele için evsel atıkların kapalı kovalarda biriktirilmesi, çiğ yenmesi gereken sebze ve meyvelerin iyice yıkandıktan sonra yenmesi, pişirilerek yenen yiyeceklerin güvenli bir şekilde hazırlanıp buzdolabında saklanması ve güvendiğimiz müesseseler dışında dışarıdan hazır gıda tüketmemeye dikkat edilmesidir. Unutmamak gerekir ki sağlıklı olmak, insan mutluluğunun öncelik taşıyan bir öğesidir. Sağlık genellikle kendiliğinden var olan bir durum olarak algılanır. Oysa sağlıklı olma uğrunda çaba gösterilmesi gerekmektedir” dedi.İHA
İshale neden olan sebepleri bir bir sıralayan Karakök, şöyle konuştu:
”Yazın bu sıcak günlerinde mevsime özgü bazı hastalıklar ön plana çıkmaktadır. İshal vakaları erişkin ve çocuk yaş grubunda bu aylarda ülkemizde en fazla görülen enfeksiyon hastalıkları başında yer almaktadır. Yaz ishal nedenlerinin başında mikrobik ishaller gelmektedir. Bu mikroplar, viral kökenli de olabileceği gibi sıklıkla bakteri ve protozon denilen gözle görülmeyen parazit kaynaklı olmaktadır. Mikrobik sebeplerin dışında ayrıca antibiyotikler olmak üzere çeşitli ilaçlar, çeşitli mide-barsak hastalıkları, bazı hormonal hastalıklar, barsak veya barsak komşuluğunda ortaya çıkan tümöral oluşumlar, aşırı ve ani ısı değişimleri hatta heyecanlanma, üzüntü, korku, stres gibi durumlar da ishale neden olabilir.”
İshal vakasının yaz aylarında artmasının da nedenlerini dile getiren Karakök, sözlerine şöyle devam etti:
”İshalin yaz aylarında görülme oranlarının artmasının başlıca sebepleri, insanların daha çok seyahat etmeleri, havuzlarda, piknik alanlarında daha çok vakit geçirmeleri ve sıcak havalarda gıdaların daha çabuk bozulmasıdır. Peki ishal nedir? İshal en basit tanımıyla sindirim kanalında sıvı ve elektrolit transportunun bozulmasına bağlı dışkı sayısının artması ve kıvamının sulu olmasıyla karakterize bir semptomdur. İshalle birlikte bulunan diğer belirtiler sıklıkla karın ağrısı, karında buruntu hissi, bulantı, bazen ateş şeklinde karşımıza çıkabilir. Dışkılamadan sonra tam rahatlayamama da bir diğer belirti olabilir. Dilin kuruması, cildin parlaklık, nem ve yumuşaklığını kaybetmesi, gözlerin göz çukuruna çökmesi gibi belirtiler, su kaybının işaretleridir. Aşırı su ve tuz kaybına bağlı olarak kalp damar sistemine, böbreklere, sinir sistemine ait kalp ritim bozuklukları, böbrek yetmezliği, şuur bozuklukları ise ileri dönem belirtileri arasında yer alabilmektedir. Gelişen ishal ve beraberinde kusma durumlarında ilk tedbir kaybedilen su ve tuzun yerine konulmasıdır. Başta su olmak üzere tuzlu ayran, limonata gibi sıvılar tüketilmeli, posasız ve yağsız gıdalar yenilmelidir. Fakat ateşi 38 dereceyi geçen, ağızdan alımı iyi olmayan, 24-48 saati aşan ishal durumlarında en yakın sağlık merkezine başvurularak muayene ve gerekli tetkiklerin olunması gerekmektedir.”
İshale karşı alınabilecek tedbirler olduğunu ve bunların başında temizliğin geldiğini belirten Karakök, ”Aslında en önemli tedbir, dikkat edilmesi gereken bazı kolay yollardan geçmektedir. Bunlar ellerin bol su ile yıkanması, sağlıklı ve yeterli su temini, temiz olduğundan emin olunmayan suların kaynatılarak veya klorlanarak kullanılması, karasineklerle mücadele için evsel atıkların kapalı kovalarda biriktirilmesi, çiğ yenmesi gereken sebze ve meyvelerin iyice yıkandıktan sonra yenmesi, pişirilerek yenen yiyeceklerin güvenli bir şekilde hazırlanıp buzdolabında saklanması ve güvendiğimiz müesseseler dışında dışarıdan hazır gıda tüketmemeye dikkat edilmesidir. Unutmamak gerekir ki sağlıklı olmak, insan mutluluğunun öncelik taşıyan bir öğesidir. Sağlık genellikle kendiliğinden var olan bir durum olarak algılanır. Oysa sağlıklı olma uğrunda çaba gösterilmesi gerekmektedir” dedi.İHA
RSS