Milli Savunma Bakanlığı, dün yaptığı açıklamada; çeşitli temaslar, mevcut durum ve şartlar değerlendirilerek TSK unsurlarının Afganistan'dan tahliyesine başlandığını bildirdi.
2002 yılından bu yana Afganistan’da bulunan TSK, 6 yıldır Uluslararası Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı’nın güvenliğini üstleniyordu. Yeni kararla birlikte ilk tahliye de gerçekleşti ve askerler bugün 11.45’te Ankara’ya geldi.
‘Taliban’ın onayı olmadan kalması büyük risk taşırdı’
Türk askerinin tahliye kararını Sputnik’e değerlendiren 2003-2006 yılları arasında NATO’nun Sivil Temsilcisi unvanıyla Afganistan’da görev yapmış olan eski Dışişleri Bakanı ve TBMM Başkanı Hikmet Çetin, şunları söyledi:
Türkiye, bu koşullarda orada kalamazdı. Çünkü Taliban başından beri bütün yabancıların ülkeyi terk etmesini istedi. Taliban’ı ikna edebilmek için Türkiye çok uğraştı. Pakistan’ı araya sokmaya çalıştılar, her şeyi yaptılar ama Taliban bunu kendi egemenliğine müdahale olarak gördü ve bütün yabancı güçlerle birlikte Türkiye’nin de ülkeyi terk etmesini istedi. Bu aşamada, Türk askerinin Taliban’ın onayı olmadan kalması büyük risk taşırdı. O risk göze alınmazdı. O yüzden çekilme doğru bir karar.
‘Türk askeri gitse kime karşı koruyacak?’
Türk askeri dönmeye başlasa da havalimanının işletilmesi hala gündemde. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, dün yaptığı açıklamada, "Askerimiz çekildikten sonra da biz orada havalimanının işletmesine devam edebiliriz. Bununla ilgili müzakereler devam ediyor" bilgisini paylaştı. Çetin’e göre havalimanının sivil işletmesi söz konusu olabilir. Çetin, “Taliban havalimanını kendisinin koruyacağını söylüyor” diyerek Türk askerinin yeniden ülkeye dönme ihtimalini şöyle yorumladı:
Türk askeri gitse kime karşı koruyacak? Çünkü daha önce askerlerin orada bulunması aslında Taliban’a karşıydı. Bu yüzden şu durumda öyle bir şey söz konusu olamaz. Askerin yeniden gideceğini sanmıyorum, öyle bir şeyi Taliban kabul etmeyecektir. Çünkü Taliban, havalimanını koruyacak güçte olduğunu ifade ediyor. Ancak işletme konusunda teknik bilgiye ihtiyaçları varsa ve bunu sivillerle yapmak istiyorlarsa bu ayrı bir konu. Bunun askeri tarafı yok artık o nedenle parlamentodan tezkere ihtiyacı da yok. Bu artık Taliban’la anlaşma yapacak şirket ya da kurumun arasında olacak.
‘Başka terörist örgütlerin konuşlanacağı bir yer olabilir’
Yıllarca bu alanda çalışmış ve Afganistan’ı çok yakından tanıyan bir isim olan Hikmet Çetin, Türkiye’nin 'Taliban Afganistan’ını tanıma konusunda hızlı karar vermemesi gerektiğini söyledi:
Taliban’ı tanıma çok ayrı bir olay. Kim tanıyacak, ne yapacak o şu anda belli değil. Ama ben Taliban’ın aslında verdiği olumlu ifadelerin karşılanmayacağı görüşündeyim. Taliban yine ‘eski Taliban’a dönecektir. Taliban yine kadınlara şiddet uygulama yoluna gidecektir. Bu anlaşmanın bedelini maalesef kadınlara ödetecekler. Taliban’ın çok katı uygulamalara kısa sürede geçeceğini tahmin ediyorum. Bazı ılımlı işaretler veriyor ancak hemen arkasından şeriat uygulayacağını söylüyor. Ülkenin ismini Afganistan İslam Emirliği diye değiştirdiler. Bir şeriat devleti kurulacak, orası zaman içinde başka terörist örgütlerin konuşlanacağı bir yer olabilir. Bu sadece Afganistan’a değil başka ülkelere de büyük tehdit olur. O yüzden durum açığa kavuşmadan erken tanımanın uygun olacağı kanısında değilim.