Antep’te yaşamını yitiren genç işçi sayısı 91 oldu

İSİG raporuna göre, 12 yılda en az 2 bin 728 genç iş cinayetlerinde öldü. En çok iş cinayetinin yaşandığı işkolu ise yüzde 26 ile inşaat oldu.

 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG), 2013 yılı ile 2025 yılının ilk 4 ayına ait “Genç İşçiler İş Cinayetleri” raporunu açıkladı. Rapora göre, söz konusu tarih aralığında en az 2 bin 728 genç, iş cinayetlerinde öldü.

Raporda, 222 kişinin 18 yaşında, bin 214 kişinin 19-22 yaş aralığında, bin 292 kişinin ise 23-25 yaş aralığında olduğu aktarıldı. Ölen gençlerin 284’ünün mülteci ya da göçmen olduğu paylaşıldı.
Raporun “işkollarına göre ölümler” bölümüne göre, en genç işçilerin yüzde 26 ile inşaat kolu oldu, en az yüzde 6 ile metal işkolu oldu. Raporun “ölüm sebeplerine göre” bölümünde, gençlerin yüzde 24’ünün trafik kazalarında, yüzde 16'sının yüksekten düşme, yüzde 15’inin de ezilme/göçük gibi sebeplerden dolayı öldüğü kaydedildi.

349 ölüm İstanbul’da; 120 ölüm Antalya’da; 108 ölüm İzmir’de; 104 ölüm Konya’da; 100 ölüm Manisa’da; 92 ölüm Ankara’da; 91 ölüm Gaziantep’te; 80 ölüm Şanlıurfa’da; 74 ölüm Adana’da; 73 ölüm Kocaeli’nde; 61 ölüm Muğla’da; 59 ölüm Bursa’da; 58 ölüm Hatay’da; 57 ölüm Samsun’da; 49 ölüm Sakarya’da; 48’er ölüm Denizli ve Kayseri’de; 46 ölüm Mersin’de; 43 ölüm Aydın’da; 41 ölüm Kahramanmaraş’ta; 38 ölüm Tekirdağ’da; 35’er ölüm Malatya ve Mardin’de; 34 ölüm Zonguldak’ta; 33 ölüm Şırnak’ta; 32 ölüm Sivas’ta; 30 ölüm Adıyaman’da; 29 ölüm Van’da; 27 ölüm Afyon’da; 26’şar ölüm Balıkesir ve Isparta’da; 25’er ölüm Eskişehir ve Ordu’da; 24’er ölüm Artvin, Bartın ve Trabzon’da; 23 ölüm Giresun’da; 22’şer ölüm Aksaray ve Batman’da; 21’er ölüm Bolu ve Diyarbakır’da; 20 ölüm Nevşehir’de; 19 ölüm Siirt’te; 18 ölüm Karabük’te; 17 ölüm Elazığ’da; 16’şar ölüm Bilecik ve Düzce’de; 14’er ölüm Çorum, Erzincan, Kırşehir, Kütahya, Rize ve Tokat’ta; 13’er ölüm Karaman, Kırıkkale, Uşak ve Yalova’da; 12’şer ölüm Burdur, Çanakkale, Hakkari, Kars ve Kastamonu’da; 11’er ölüm Bingöl, Niğde ve Osmaniye’de; 10’ar ölüm Erzurum ve Sinop’ta; 9 ölüm Ağrı’da; 8’er ölüm Çankırı, Edirne ve Kırklareli’nde; 7’şer ölüm Amasya ve Bitlis’te; 6’şar ölüm Ardahan, Bayburt ve Yozgat’ta; 5’er ölüm Gümüşhane ve Muş’ta; 3’er ölüm Iğdır ve Tunceli’de; 2 ölüm Kilis’te; 13 ölüm Yurtdışında meydana geldi…

İSİG raporundaki önemli tespitler şöyle:
2013-2025 (ilk dört ay) yılları arasında en az 2728 genç işçi cinayeti
Yüzde 81’ini ulusal basından; yüzde 19’unu ise genç işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, sendikalar ve yerel basından öğrendiğimiz bilgilere dayanarak tespit ettiğimiz kadarıyla 2013-2025 (ilk dört ay) yılları arasında en az 2728 genç işçi hayatını kaybetti…

• Her ay ortalama 18-19 genç işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybediyor. Genç işçi ölümleri pandemide kısmen düşüş eğilimi gösterse de (çalışma kısıtı ve Covid-19’un bu yaş grubunda daha az ölümcül olması nedenleri göz önüne alınmalı) özellikle 2021 yılı Eylül ayı ile beraber derinleşen (döviz-enflasyon yükselişi ile hissettiğimiz) yoksullaştırma politikaları sonucu arttı.

• İstihdam dağılımına baktığımızda genç işçi ölümlerinin yüzde 93’ünü ücretliler oluşturuyor. (Tüm iş cinayetlerinde ise bu oran yüzde 86. Son yıllarda giderek iş cinayetlerinde ücretlilerin oranının yüzde 78’den buraya yükselmesinin nedeni de genç işçi ölümlerindeki bu tablodur) Bu durum geçmiş yıllara göre bugün gençlerin ücret dışında bir gelir sahibi olamadığını ve yaşamak için çalışmak (İSİG tabiriyle çalışmak için yaşamak) zorunda olduklarını gösteriyor.

• Sektörel dağılıma baktığımızda genç işçi ölümlerinin yüzde 34’ünü sanayi, yüzde 27’sini inşaat, yüzde 22’sini hizmetler ve yüzde 17’sini tarım oluşturuyor. Genç işçi ölümlerinin başta metal, maden, taşımacılık, enerji ve gıda olmak üzere sanayide yoğunlaştığını görüyoruz. Yine şehirleşmenin bir sonucu olarak inşaatlarda ve hizmetlerde genç işçi ölümleri giderek artıyor. Çocuk işçi ölümlerinin yarısından fazlasını oluşturan tarımdaki ölümler (özellikle sayısal olarak azalmasına paralel olarak da çiftçi ölümleri) ise bu yaş grubunda giderek düşüş eğilimi gösteriyor.

• İşkolları açısından baktığımızda ise son yıllarda dikkat çekilmesi gereken iki işkolu var. Birincisi, kalıpçılık, sıvacılıktan vinç operatörlüğüne kadar özellikle güce dayalı farklı mesleklerde çalışan gençlerin iş cinayetlerinin kümelendiği “inşaat”. İkincisi, son altı yıldır (özel olarak moto kurye mesleğinin artışını da dikkate almak gerekli) güvencesizlik temelinde yaşanan kitlesel işçileşmenin bir sonucu olarak “konaklama”.(Moto kurye ölümlerini ana işverenden dolayı bu işkoluna kaydediyoruz)

• Özellikle tarım ve taşımacılıkta trafik ve servis kazası, inşaatta yüksekten düşme ve sanayide ezilme öne çıkıyor. Ancak elektrik çarpması gibi çok ucuza önlemler ile engellenebilecek ölümlerin oransal olarak bu kadar fazla olması keza benzer şekilde zehirlenme ve boğulmaların çokluğu, genç işçilerin çalışma koşullarına dair (aşırı-yoğun-fazla çalışma, önlem ve denetimsizlik) zemini ortaya koyuyor.

• Staj yaparken ölen üniversiteli gençler… Okumak için akşamları/haftasonları moto kurye ve inşaat başta olmak üzere sanayide, kafelerde, otellerde çalışırken ölen üniversiteli gençler… Yoksulluktan dolayı okumayı bırakıp çalışırken ölen üniversiteli gençler… Ataması yapılmadığı için yaşamına son veren başta öğretmenler olmak üzere üniversite mezunu gençler… Bildiğimiz onlarca üniversiteli genç çalışırken hayatını kaybetti ve bilmediğimiz onlarcası var. (Yine bu yaş grubunda ölen 12 lise öğrencisinin de olduğunu belirtelim)

• 18 yaşında ölen genç işçileri “18 yaşını doldurmuş” olarak değerlendiriyoruz. Ancak bazı işçiler 18 yaşını doldurmamış “çocuk işçi” de olabilir. Kimlik bilgilerini tam olarak öğrenemediğimiz için çocuk-genç işçi değerlendirmesinde 18 yaşın geçişken bir yaş olduğunu belirtmeliyiz. Bu yüzden infografikte 18 yaşında iş cinayetinden hayatını kaybeden “222 genç işçiyi” ayrı bir yaş grubu olarak kategorize ettik. Tersi bir durum da 25 yaş için olabilir. Bu yaş için tespit ettiğimiz işçilerin bir kısmı 26 yaşında olabilir. Yine yaşını bilmediğimiz ve fotoğrafından bakarak “25-30 yaş civarı” olarak kaydettiğimiz işçi ölümlerini de 25 yaşında olarak kaydettik.

• Genç kadın işçiler yoğunlukla mevsimlik tarımda, gıda-kimya-tekstil gibi sanayi işkollarında, market-büro-lokanta gibi hizmetlerde, sağlık alanında ve genel işler işkollarında çalışıyordu.

• Genç işçilerde göçmenlerin ölüm oranı yüzde 10 ile genel iş cinayetlerinin iki katıdır. Ayrıca çocuk işçilerdeki Suriyelilerin dışında başta Afganistan olmak üzere birçok ülkeden gelen göçmen işçi ölümleri vardır. Bu durum Türkiye işçi sınıfının bugün ve geleceğine dair örgütlenmesinde önemli bir duruma işaret etmektedir… Göçmen genç işçi ölümleri mevsimlik tarım, gıda-tekstil-metal gibi sanayi işkolları, inşaat, konaklama ve genel işler işkollarında yoğunlaşıyor.

• Genç işçi ölümlerindeki sendikalılık oranı genel iş cinayetlerinde ölen sendikalıların oranının yarım katı. Bu durum sendikal örgütlenmenin yeni işçileri daha az koruyabildiği tartışmasını da beraberinde getirmektedir. Tabi bir değerlendirme yaparken 27 genç işçinin Soma madeninde hayatını kaybettiğini de hatırlatalım.

• İstanbul başta olmak üzere İzmir, Konya, Manisa, Ankara, Gaziantep, Adana ve Kocaeli’nde sanayi; yine İstanbul başta olmak üzere Antalya, Ankara, Muğla, Samsun vb. hemen her şehirde inşaat; İzmir, Konya, Manisa, Şanlıurfa başta olmak üzere tarım ve her şehirde hizmetler işkolunda genç işçiler hayatlarını kaybetmektedir. Diğer yandan çalışmak için başka bir şehre göç eden genç işçiler ise tespit edebildiğimiz kadarıyla başta şu şehirlerden gelmektedir: Van, Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Ordu, Kars, Ağrı, Mardin, Şanlıurfa, Batman, Çorum, Samsun ve Tokat. Haber Merkezi