ANASAYFA arrow right Güncel

Romani bambino* fıstıkcumbasıyla geri döndü

Romani bambino* fıstıkcumbasıyla geri döndü
YAYINLAMA: 16 Nisan 2020 / 04.43
GÜNCELLEME: 16 Nisan 2020 / 04.43
Yıllar önce Zeugma’dan bulunan ve Gaziantep’te müze olmadığı için Gaziantep Milli Eğitim Müdürlüğü kanalıyla 1931’de Adana Müzesi’ne gönderilen ve o tarihten bu yana orada
Yıllar önce Zeugma’dan bulunan ve Gaziantep’te müze olmadığı için Gaziantep Milli Eğitim Müdürlüğü kanalıyla 1931’de Adana Müzesi’ne gönderilen ve o tarihten bu yana orada sergilenen elinde fıstık cumbası bulunan Romalı Çocuk steli Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin’in girişimleri üzerine evine geri döndü…
Elinde fıstık cumbası bulunan stel, Zeugma’da bulundu. Ancak o dönemde Gaziantep’te müze bulunmuyordu. Bu nedenle stel, diğer bazı stel ve heykeller gibi, bölgede 1924 yılında kurulan müzeye, Adana Müzesi’ne gönderildi. Stelin Adana Müzesi’ne teslim tarihi 21 Mart 1931. Stel ile ilgili ilk yayın, 1976 yılında Alman Arkeolog Jörg Wagner tarafından yapıldı. Ve elinde fıstık cumbası olan çocuk steli dünya literatürüne girmiş oldu.
1931 Yılından beri Adana Müzesi’nde sergileniyordu
Gaziantep’te müze açılış tarihi 1944, yani Adana’dan 20 yıl sonra. Ancak Adana’ya giden diğer bazı eserler gibi üzerinde elinde fıstık cumbası bulunan Romalı çocuk steli de Adana Müzesi envanterine girerek, orada sergilenmeye devam etti.
Gazetemiz yöneticileri, 10 yıl kadar önce Adana’ya giderek steli fotoğrafladı. Ancak, stelin Gaziantep Müzesi’ne gönderilmei için gösterilen çabalardan bir sonuç alınamadı.
10 Yıl önceki girişim başarılı olmamıştı
Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, Gaziantep’e ait stelin Adana Müzesi’nde sergilendiğini öğrenince hemen kolları sıvadı. Şahin, Kültür Bakanı ve ilgili genel müdür ile konuştuktan sonra stel Adana Müzesi’nden Zeugma Müze Müdürü Tenzile Uysal tarafından alınarak özel escort eşliğinde Gaziantep’e getirildi. Gaziantep İl Kültür Müdürü Mehmet Aykanat, içinde bulunduğumuz kritik ortam nedeniyle stelin getirilmesini son derece gizlilik içerisinde yürüttüklerini ve güvenli bir şekilde Gaziantep Müzesi’ne getirildiğini ifade etti. Aykanat, “Steli getirmek için bundan 10 yıl kadar önce de hatırlarsanız girişimde bulunmuş, çaba sarfetmiştik ama sonuç alamamıştık. Bu kez Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin’in bakanlık nezdindeki girişimleri olumlu sonuç verdi” diye konuştu. Romani bambino* -Romalı çocuk-Özer Karınca
Dikdörtgen biçimli, kemerli nişe sahip mezar steli.
Malzeme: Kireçtaşı.
Ölçüler: Y. 82, G. 46, K. 32 cm.
Buluntu yeri: Zeugma.
Güncel yeri: Adana Arkeoloji Müzesi (Müze Env. No.: 1214).
Tarih: MS 2. yüzyılın ikinci yarısı.
Stel hakkında:
Stelin tüm kenarlarında kırıklar mevcuttur.
Figürün burun ucu, sol el işaret parmağı, sağ ayak başparmağı ve sağ elinde tuttuğu başı boyundan itibaren kırıktır.
Yüzeyde özellikle sütun başlıklarında yoğun aşınma oluşmuştur.
Resim alanı içerisinde keski izleri ve yüzeyde tarak izleri görülebilmektedir.
Yazıt üzerindeki kırmızı boya kısmen korunmuştur. Yan dar yüzler ve arka yüz kabaca düzeltilerek bırakılmıştır. Stelin kenarlarına dörtgen formlu, bezemesiz, plaster yarım sütunlar yerleştirilmiştir.
Sütun kaidesinin oturduğu plinthos ve Attik görünümlü kaide köşelidir. Sütun ve başlık arasında başlığa geçiş arasında annuli benzeri bir kanal bulunan iki dar ve düz silme yerleştirilmiştir.
Korinth düzenindeki sütun başlığı üç sıra akantus yaprakları ile bezenmiştir. Kemer sütun başlığının köşelerine oturmaktadır. Sütun başlığı üzerindeki palmet, dalgalı, uçları kıvrımlı kanca biçimli yapraklardan oluşmaktadır.
Derin niş içerisinde ayakta duran, khiton giyimli bir erkek çocuk bulunmaktadır. Vücuduna göre oldukça büyük baş sağ omzuna doğru hafifçe eğilmiş ve sola doğru çevrilmiştir.
Saçları kısa, dalgalı uzun tutamlar halinde alna ve şakaklara doğru taranmıştır. Saçlar kanca şeklini alarak uçları sivri sonlanmaktadır. Bununla birlikte başın sağ yanında, başın arkasından getirilmiş iki saç örgüsü görülmekte ve uçları kulak üzerinde birbirine bağlanmıştır. Ayrıca sağ omzun arkasına doğru üçüncü bir saç örgüsünün uçları dalgalı bir şekilde yerleştirilmiştir. Kaşlar yayvan, keskin hatlıdır. Gözler büyük, hemen hemen yuvarlaktır. İris kazıma çizgi ile işlenmiş, kısmen göz kapaklarının altında kalmıştır. Göz pınarları ve göz bebekleri matkap ile açılmış derin delikler halindedir.
Burun, burun kanatlarına doğru genişlemekte ve burun delikleri matkap ile delinerek açılmıştır. Yanaklar şişkindir. Sağ kulak hemen hemen tamamen saç örgüleri altında kalmıştır. Sol kulak ise açıktır. Ağız küçük, kıvrımlı dudaklar dolgun ve kapalıdır.
Çene yuvarlak ve dışarı doğru çıkıktır. Yüz yuvarlak formludur.
Boyun ince, uzun ve sol omza doğru eğimlidir. Sağ omuz sol omza göre daha düşüktür. Boynun eğik, sağ omzun düşük olması vücut ağırlığının sağ bacak üzerine verilmesinden kaynaklanmaktadır. Boyunda kalın bir zincir ve ucundaki dairesel bulladan oluşan bir kolye bulunmaktadır. Khiton kat ve kıvrımları oldukça zengin işlenmiştir.
Her iki kolda hemen hemen bileklerine kadar khiton ile örtülüdür. Sağ kol dirsekten kırılmış, ön kol ileri doğru uzatılmıştır. Parmak tırnakları işlenmiştir. Sağ elinde büyükçe bir kuş (su tavuğu ?) tutmaktadır.
Sol kol da dirsekten kırılmış, ön kol göğüs hizasına doğru kaldırılmıştır. Sol elinde bir fıstık cumbası tutmaktadır.
Sol el küçük parmağında oval kaşlı bir yüzük bulunmaktadır. Yüzük taşı oldukça bozulduğu için üzerindeki figür anlaşılamamaktadır.
Ayaklarına sandal giymiştir. Sandalın topuğu sararak bilek önünü çevrelemiş ana kayışından dikine parmaklara doğru ilerleyen tek kayış parmakların yerleştirildiği, ayağı enine geçen kayışa bağlanmaktadır.
Ayak parmaklarının tırnakları işlenmiştir. Baş da olduğu gibi el ve ayaklar da oldukça büyüktür. Niş altında yuvarlak formlu harflerle, tek satır Grekçe yazıt kazınmıştır.
Βρουτ. Κοσκῶνιος ἂωρε χαῖρ[ε]. “Brut(tius) Koskonius, erken elveda!”
Kaynakça: “MS 2. yüzyılın ikinci yarısı. Mussche 1959, s. 543 vd., Fig. 1; Wagner 1976, s. 220-221, No. 83, Taf. 42, Abb. 19.20; Phufl – Möbius 1977, s. 209, No. 791, Taf. 116; SkupinskaLøvset 1987, 114, Fig. 21; SkupinskaLøvset 2003, 590, Fig. 4; yazıt için bkz.: SEG 26, No. 1566.”
Elinde fıstık cumbası ile kafası kesilmiş bir su tavuğu taşıyan bir çocuk fiğürünün bulunduğu stel, bir mezar taşı. Stelin altında yer alan Grekçe, “Βρουτ. Κοσκῶνιος ἂωρε χαῖρ[ε]. “Brut(tius) Koskonius, erken elveda!” yazısı, çocuğun erken ölümünden duyulan hüznü ifade ediyor.
Stel, Alman arkeolog Jörg Wagner’in yazdığı bu kitapta yer alıyor.
Fatma Şahin, elinde fıstık cumbası bulunana Romalı çocuk stelinin Adana Müzesi’nde olduğunu öğrendiğinde steli Gaziantep Müzesi’ne getirmek için kolları sıvadı. Kültür Bakanı nezdinde yapılan girişimler üzerine stel dün Adana Müzesi’nden alınarak escort eşliğinde Gaziantep Müzesi’ne taşındı. Şahin, stelin bu sene Fıstık Festivali’nin en gözde konuğu olacağını ifade etti.
Gaziantep Müze Müdürü Tenzile Uysal ve diğer müze görevlileri, Gaziantep’e ait steli dün Adana Müzesi’nden teslim alarak yıllar sonra yeniden yuvasına kavuşturdu.


Yorumlar
Yorumlar
* Bu içerik ile ilgili yorum yok, ilk yorumu siz yazın, tartışalım *