'Antep: Risk Altındaki Mimari Mirasın Deprem Sonrası Değerlendirmesi' raporu yayımlandı
Anadolu Kültür’ün hazırladığı rapor, kentin tarihi yapılarının büyük bölümünün risk altında olduğunu ortaya koyuyor.
Antep: Risk Altındaki Mimari Mirasın Deprem Sonrası Değerlendirmesi
Ermenistan-Türkiye Normalleşme Süreci Destek Programı: Hızlı Destek (ATNP: Hızlı Destek) kapsamında hazırladığımız “Antep: Risk Altındaki Mimari Mirasın Deprem Sonrası Değerlendirmesi” çalışması Ermenistan ve Türkiye'den uzmanları atölye ve saha çalışmaları için bir araya getirdi. Kültürel Mirası Koruma Derneği [KMKD] ortaklığında gerçekleşen saha çalışmalarına, mimarlık, inşaat mühendisliği, şehir ve bölge planlama, arkeoloji ve sanat tarihi alanlarından uzmanlar katıldı.
Ön araştırma ve saha ziyaretleri ile toplanan verilerin raporlanması için çalışan uzmanlar 123 tarihi bina ve alan hakkında raporlar hazırladı. Antep'in merkez ve kırsal bölgelerindeki çeşitli yapıların deprem sonrası durumlarını incelediğimiz bu çalışmadan elde edilen veriler Türkçe ve İngilizce bir yayın haline getirildi.
Tarihsel araştırmalar ve saha analizleri ile toplanan tüm bilgiler, söz konusu yapının mimari özellikleri, tarihi, işlevi (veya işlevleri), içinde bulunduğu bağlam ile ilişkisi, yapı ve malzeme sorunları tablolara işlendi. Her raporda, yapının mimari betimlemesi ve güncel durumunun yanı sıra, deprem sonrası risk analizi ve öneriler yer alıyor. Mimari korumanın yöntemleri, her yapının durumuna ve kendi özgül bağlamına göre değerlendirildi.
Titiz bir çalışma ve belgeleme ile tarihi koruma disiplininin gereklerini yerine getirmekte olan bu çalışma; Antep’in üretim, ticaret, eğitim ve kültürel yaşamına dair ayakta kalan kültür varlıklarının değerlerini ve sorunlarını tespit etmekte ve çok katmanlı geçmişini anlamamıza katkıda bulunmaktadır.
Bu raporun, bölgenin kültürel mirasının deprem sonrası araştırma ve korunma yöntemlerine katkı sunmasını amaçlıyoruz.
Raporun Doğu Ermenice versiyonu ise çok yakında yayınlanacak.
Surp Asdvadzadzin Kilisesi
Anadolu Kültür’ün Ermenistan-Türkiye Normalleşme Süreci Destek Programı: Hızlı Destek (ATNP: Hızlı Destek) kapsamında hazırladığı “Antep: Risk Altındaki Mimari Mirasın Deprem Sonrası Değerlendirmesi” raporu yayımlandı.
Çalışma, Ermenistan ve Türkiye'den uzmanları, atölye ve saha çalışmaları için bir araya getirdi.
Ön araştırma ve saha ziyaretleri ile toplanan verilerin raporlanması için çalışan uzmanlar 123 tarihi bina ve alan hakkında raporlar hazırladı. Antep'in merkez ve kırsal bölgelerindeki çeşitli yapıların deprem sonrası durumlarının incelendiği çalışmadan elde edilen veriler Türkçe ve İngilizce bir rapor haline getirildi.
Rapor, Şubat 2023 depremlerinden etkilenen Antep’teki kültür varlıklarının durumları hakkında bilgiler sunarken tek yapı ve sit ölçeğinde mimari koruma ve iyileştirme önerilerinin hazırlanmasında da kullanılabilecek bilgiler içeriyor.
Bölgenin kültürel mirasının deprem sonrası araştırma ve korunma yöntemlerine katkı sunmasını amaçlanan raporda öne çıkan bulgular şöyle:
Surp Asdvadzadzin Kilisesi’nin kubbesi ve minareleri çöktü. Osmanlı başmimarı Sarkis Balyan’ın planına dayalı olarak 1893’te inşa edilen bu yapı, 2023 depremleriyle ağır hasar aldı. Ana kubbenin taş blokları zemine yığıldı, sonradan eklenen minareler tamamen yıkıldı.
Kendirli Kilisesi’nin çan kulesi depremlerle birlikte kısmen tahrip oldu. Antep Harbi ve sonraki dönemlerde farklı işlevlerle kullanılan yapı, yakın zamanda restorasyon geçirerek Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü'ne dönüştürüldü.
Yapıların özgün mimari unsurları zarar gördü. Tonoz örtüler, taş duvar örgüleri, narteks ve apsis gibi bölümler depremin etkisiyle çatladı veya çöktü.
Restorasyon çalışmaları başladı. Vakıflar Genel Müdürlüğü, Surp Asdvadzadzin Kilisesi'nin onarımı için çalışmalar başlattı; yeni bir kubbe ve gergi sistemi uygulanıyor.
Günümüzde Kendirli Kilisesi ve Latin Okulu olarak bilinen Terra Santa Manastırı
Arşiv ve alan taramasıyla kapsamlı belgeleme
Rapor, yalnızca kent merkezlerindeki anıtları değil, kırsal yerleşimlerdeki geleneksel konutları ve arkeolojik alanları da kapsıyor.
Depremlerin kültürel miras üzerindeki etkisi, sadece yapısal hasarlarla sınırlı değil. Yapıları koruma bilincinin eksikliği, kamu kurumlarının önceliklendirme hataları ve yeterli veri altyapısının olmaması da yapılar açısından büyük risk oluşturuyor.
Raporun amacı, sadece durumun tespitini değil; aynı zamanda bu yapıların korunması, belgelenmesi ve geleceğe aktarılması için öneriler geliştirmeyi de kapsıyor.
Günümüzde Papirüs Kafe olarak kullanılmakta olan yapı esasen Artin Nazaretyan’ın evidir Antep konut mimarisinin en görkemli taş konaklarından birisi olan Nazaretyan Evi, 1854 yılında tamamlanmıştır.
1862’de kubbeli bir Ermeni Katolik Kilisesi inşa edilmiş ve Meryem Ana’ya ithaf edilerek Surp Asdvadzadzin adı ile kutsanmıştır. Ermeni Katoliklerin erken dönemde küçük bir mektebe sahip oldukları, 1883-86 yıllarında bu mektepte Fransisken rahiplerinin eğitim verdiği de bilinmektedir
Amerikan Kız Koleji’nin inşası 1886 yılında tamamlanmış. Bu kolej sadece Antepli kız öğrencilere değil, bölgenin Adana, Urfa, Diyarbakır ve Halep gibi diğer yerleşim yerlerinden gelen öğrencilere de kolej seviyesinde eğitim olanağı sağlamıştır. Haber Merkezi
RSS