23 Nisan bir bayramsa, o bayram her çocuğun hakkıdır

Dünyada çocuklara armağan edilmiş tek bayram olan 23 Nisan’a çocuk yoksulluğu, çocuk işçiliği, istismar, çocuklardan katil yaratan sistem gölge düşürüyor. Veriler çocuk işçiliğinin yanı sıra yoksulluğunun da katlandığını ortaya koyuyor. Çocuk yoksulluğu büyürken aşılama ve okullaşma oranı da düştü. Beşli karma aşı ile aşılama oranı 2022’de yüzde 99,5 iken 2023’te yüzde 98,8’e geriledi.

Sağlıklı beslenemiyorlar, yeni giysi alamıyorlar, tatil yapamıyorlar

Okul öncesi eğitimde 5 yaş okullaşma oranı yüzde 85’in altına düştü. Yaşına uygun kitaplara ulaşamayanların oranı yüzde 16,7, ders çalışabileceği uygun bir yere sahip olmayanların oranı yüzde 21,5 oldu. Çocuklarına yeni giysi alamayan hanehalkı oranı yüzde 9,2 olurken çocukların yüzde 32,3’ünün günde en az bir kez et, tavuk veya balık tüketemediği belirlendi. Evden uzakta bir haftalık tatil yapamayan çocukların oranı da yüzde 22,2. 

Bayramı işçi olarak karşılıyorlar

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün çocuklara armağan ettiği 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nı yüz binlerce çocuk, işçi olarak karşılıyor. Siyasi partiler giderek artan çocuk işçiliğe tepki gösterirken, "Devlet eliyle büyütülen yapısal bir sömürü düzeni" ifadesini kullandı. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kapsamında pek çok noktada kutlama ve etkinlikler gerçekleştirilecek, devlet yetkilileri de başkanlık koltuklarına çocukları oturtacak. Ancak öte yandan milyonlarca çocuk sabah saatlerinde çalıştığı iş yerlerine gidecek. 

Çocuk işçi sayısı resmi olarak 3,5 milyona vardı

Giderek artan çocuk işçi cinayetleri ve çocuk işçiliğine karşı ise tepkiler sürüyor. 23 Nisan öncesi çocuk işçiliğine dikkat çeken siyasi partiler, AKP'nin politikalarına tepki gösterdi. Resmi veriler ise çocuk işçiliğine dair çarpıcı tabloyu gözler önüne seriyor. TÜİK’in  2024 yılına ilişkin “İstatistiklerle Çocuk” verilerine göre, Türkiye nüfusunun yüzde 25,5'ini çocuk nüfus oluşturdu. Resmi verilere göre dört yılda 750 bin çocuk daha işçi olarak kayda geçti.  15-17 yaş grubundaki çocukların işgücüne katılma oranı 2023 yılında yüzde 22,1 iken bu oran 2024’te yüzde 24,9’a yükseldi. 2020’de 143 bin olan MESEM kapsamında çalıştırılan çocuk (öğrenci) sayısı da 2024’te 504 bine yükseldi. Böylece 2024 itibarıyla toplam çocuk işçi sayısı resmi olarak 1,5 milyona vardı. Kayıt dışı çalıştırılanlarla birlikte bu rakamın 3,5 milyonu bulduğu tahmin ediliyor.

Çocuklara artık neşe değil, iş yükü veriliyor

İSİG verilerine göreyse son 11 yılda 742 çocuk, 2024’te 71, 2025’in ilk 4 ayında 21, sadece Nisan ayında ise 5 çocuk çalışırken can verdi. 

CHP Mersin Milletvekili Gülcan Kış, Meclis kürsüsünden seslenerek, "23 Nisan bir bayramsa, o bayram her çocuğun hakkıdır. Ama bu ülkede çocuklara artık neşe değil, iş yükü veriliyor. Bayramlık değil mesai giydiriliyor" dedi. CHP’den Emek Büro da açıklama yaptı. "Bu Düzen Çocukları Mezara Gönderiyor" diyen CHP, Türkiye’nin çocuk işçiliği sorunuyla bayrama girdiğini belirtti. Parti, çocuk işçiliğinin artık yalnızca sosyal bir sorun değil, devlet eliyle büyütülen yapısal bir sömürü düzeni haline geldiğini vurguladı.

Çocuklarımızın tornaya değil okula gitmesini sağlayacağız

AKP’nin 2018’den bu yana çocuk işçiliğiyle mücadele iddialarının gerçeği yansıtmadığını söyleyen CHP, “MESEM uygulamalarıyla çocuklar sanayiye ucuz işgücü olarak gönderiliyor. Eğitim adı altında çocuk emeği meşrulaştırılıyor” ifadelerini kullandı. Açıklamada, MESEM’lerde en az 12 çocuğun yaşamını yitirdiği hatırlatıldı. CHP, iktidarın bu düzenin sadece seyircisi değil, doğrudan faili olduğunu savundu.

Açıklama, “Çocuklarımızın tornaya değil okula gitmesini sağlayacağız” vurgusuyla sona erdi.

Emek Partisi de saray iktidarının ekonomi politikalarını ve çocuk işçiliğini hedef alan bir açıklama yaptı. Parti, ülke kaynaklarının yerli ve yabancı tekellere açıldığını belirterek, “Sömürücü ve işbirlikçi Saray iktidarı halk egemenliğini yok sayıyor” dedi.