Yeni yıla girerken şanslı yiyecekler yemelimiyiz?

Yeni yılı kutlarken, girerken hangi yiyecekleri yiyebiliriz? Yiyecekler şansı, bereketi temsil eder mi? NPR radyodan Kristofor Husted ve Fox News’dan Amy Zavatto’nun yazılarını okudum, hafif gülümsedim ve sizi de bu konuda bilgilendirmek istedim.
Hepimiz, bize ne getireceğini bilemediğimiz yıla en iyi adımımızla girmek isteriz. Yeni yılda sağlığımıza kavuşmayı isteriz, kendimize birşeyler vaad ederiz, niyet tutarız, yılın bereketli ve hareketli olmasını dileriz. Ama yeni yıldaki hayallerimizi, düşüncelerimi gerçekleştirmek için biraz yardıma ihtiyaç vardır değil mi?
Dünyadaki her kültürde yeni yılı iyi karşılamak ve şansımızı artırmak için bir gelenek vardır. Şans veya uğur getireceğine inanılan ritüeller genellikle bazı yiyeceklere dayalıdır.
Danimarka’da yeni yılda yenen yiyecekler arasında haşlanmış mezgit balığı, pişirilmiş karalahana ve terbiye edilmiş domuz sırtı yenir. Aslında Danimarka deyince akla hamurişi gelir... Onların asıl uzmanlık alanı hamurla yapılmış yiyeceklerdir. Danimarkalılar (Danes) kransekage dedikleri tam 18 kat marzipandan oluşan bir de geleneksel pasta yaparlar. (Bilemeyenler için marzipan’ın badem ezmesi, şeker ve yumurta beyazından oluşan renkli bir şekerleme olduğunu yazalım.) Pasta, aysing denilen şekerle,çikolata ve bademle kaplıdır. Şekil olarak da bereket boynuzu (cornucopia) şekli verilmiştir. Bu haliyle yeniyılda mutluluk, başarı ve bol paranın kaynağı olmayı simgeler. Yeni yılda geceyarısı üzerine kürdanla monte edilmiş bayraklar ve şampanya ile servis edilir.
Danimarka’da belki size tuhaf gelecek ikinci bir adet ise, yemek yendikten sonra bulaşık tabakların komşunun evine fırlatılmasıdır! Gerçekten anlaması zor! Danimarka’da eski tabakları komşunun kapısına atarak kırmak bir dostluk göstergesidir!
İtalya’da Yılbaşı günü gece yarısından sonra mercimek servis edilir. Mercimek, yapısı itibariye küçük paraya benzetilir; şans ve bolluk getireceğine inanılır. Mercimek genellikle cotechino (muskat ve karanfille çeşnilendirilen hafif baharat kokulu büyük domuz sosisi) denilen baharatlı domuz sucuğu ile zampone denilen kemiği alınarak içi, bol baharat da ilave edilerek doldurulmuş domuz paçası ile servis edilir. İtalyanların yılbaşında domuz yemesi, hatta özellikle ayağını yemesinin nedeni ise domuzun hep ileri giden bir hayvan olmasıdır. Ama diğer hayvanlar, örneğin tavuk ve inekler geri gidebilir ve geride kalabilirler. O nedenle domuz ayağı/paçası yiyerek yeni yılda hep ileri gitmeyi hayal ederler.
İtalya’da yeni yılda, ileri de, geriye de, yana da veya sarhoşluktan dolayı tökezleseniz de gözlerinizle sürekli yukarı bakmalısınız. İtalyanlar eski eşylarını gece yarısından sonra dışarı atarlar. Amaçları yeni sene ile birlikte gelecek olan yeni eşyalara yer açmaktır.
Japonya’da ozoni isminde bir çorba yapılır yeni yılda. Bu torik balığı ve bir tür su yosununun Japonya’da yetişen limonla tatlandırılmasıyla yapılır. Ozoni çorbası ile omochi denilen haşlanmış pirincin dövüldükten sonra kek şekli verilerek fırınlanmasıyla yapılan bir yeiyecek ikram edilir. Soba denilen erişte de Budist tapınaklarında uzunlukları nedeniyle hayatın uzun olmasını anımsattıklarından gelenlere ikram edilir.
Osechi ryori, yani yeni yıl mutfağında yiyecekler hasadı, sağlığı, mutluluğu, bolluğu vb temsil ettikleri için büyük önem taşır. Şans getiren renkler, kırmızı, beyaz ve sarıdır... Yazdığım skala, yiyeceklerin renklerini belirler. Bu bağlamda kırmızı ve beyaz renk balıların ezmesi, pembe olarak iri jumbo karidesleri, yeşil için salatalığı, somon yumurtasını ve turuncu ve sarı için mandalinleri kullanırlar. Yemek, özel şekilde hazırlanmış vernikli kutulara konulur. Bu kutular, yeni yıl mevsimini temsilen çam iğneleri, erik çiçekleri ve bambu yapraklarıyla dekore edilir. Yiyecekleri kutuya yerleştirmek çok uzun vakit alır. Birçok ev, kendi kutularını dekore ederken, bazıları da bu kutuları süpermarkete veya restorana ısmarlar. Bir osechi kutusu 100 dolar olurken bazıları da inanılmaz şekilde 229 bin dolar olabilir ki bu birkaç kilo altınla aynı fiyattır.
Filipinlerde aileler, geleneksel bir akşam yemeği partisi verirler yeni yılda, bunun ismi: Media Noche dir. Benekli kumaştan çok şık elbiseler giymiş insanlar bir halka oluşturarak biraraya gelirler. Halka olmak, bolluktur, yuvarlak şekli para olarak düşünmelisiniz. Yuvarlak veya halka şekil yiyeceklerde de görülür. Masadaki yiyeceklerin aslını meyve, üzüm, portakal ve kavun oluşturur. Meyvelerin insanlara şans getireceğine inanılır. Filipinliler, yılbasşı masasına 12 farklı çeşitte meyve koyarlar. Her meyve bir ayı temsil eder. Gerekirse sofraya elma ve mango da konur.
İspanya’da insanlar gece yarısı ağızlarına 12 tane üzüm atarlar. Her üzüm tanesi bir saatı temsil eder. Ayrıca, her üzüm tanesi her ay için mutluluk getirecek bir meyvedir. Geleneğe göre 12 üzümün, 12 saniyede yutulması gerektiğine inanılır. Bu efsane de bir asır önce Alicante bölgesinde oluşan fevkalade üretim fazlalığına dayanır. Bu gelenek diğer Latin ülkelerine de birkaç değişiklikle geçmiştir. Portekizde 12 kuru üzüm yerlerken, Peru’da bolluk olsun diye onüç üzüm yerler.
Amerika’da Hoppin’ John kuru börülce, pirinç, domuz eti,çeşitli sebzeler ve baharatla yapılan bir yemektir. Bu yemek özellikle Amerika’nın güney eyaletlerinde yeni yıl da servis yapılır. Hoppin’ John ın yanında mısır ekmeği, bazı yeşillikler, kara lahana, hardal otu, turp otu, pazı veya lahana servisi de yapılır. Yeşil renk, doların renginden dolayı parayı simgeler. Yemek, Karolina’daki esirlerin yemeğidir, şansı temsil eder. Bazen de yemeğin içerisine bir tane metal para konur. Ağzına metal para gelen, o sene şanslı olacaktır ama, belki de para dişlerine zarar verdiği için diş hekimine gitmek zorunda kalacaktır.