Harput / Elazığ

Elazığ’ın tarihi yeni olmakla birlikte bölgenin tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Elazığ’ın tarihini Harput’la birlikte değerlendirmek gerekir. Harput’un geçmişi M.Ö. 2000’li yıllara dayanmaktadır. Bölgede Huriler, Hititler, Urartular, Romalılar, Bizanslar ve Selçuklular hüküm sürmüştür.
Harput adının ilk hecesi olan “Har”, taş (kaya), son hecesi olan “put” ise kale anlamına gelmektedir. Harput kelimesi “Taş Kale” anlamı taşımaktadır.
Harput, Elazığ’dan 6 km mesafede ve şehir merkezinden 220 metre daha yüksekte yer alır. Korunaklı ve savunmaya elverişli yalçın kaya üzerinde bulunan tarihi bir yerleşim bölgesidir.
Günümüzde Harput, Elazığ’ın bir mahallesidir.

Harput’ta Görülecek Yerler

Harput (Süt) Kalesi

Kale yaklaşık olarak M.Ö. 2. yy’da Urartular tarafından yapılmıştır. Süt Kalesi olarak anılmasının nedeni; kalenin inşasında harcı karacak suyun yetersiz olması ve süt kullanılmasından dolayı böyle anılmaktadır.
Kale çeşitli tarihlerde restore edilmiştir. Kalede bilimsel kazılar halen devam etmektedir.
Harput’un ayakta kalan en eski eserlerinden birisidir.

Balak Gazi Heykeli

Harput’un girişinde, Balak Gazi Kafe’sinin içerisinde bulunmaktadır. 1964’de yapılan heykel Selçuklu hükümdarı Sultan Alparslan’ın komutanlarından Artuk Bey’in torunu Behram Bey’in oğlu Balak Gazi’ye aittir.

Meryem Ana Kilisesi

Anadolu’nun en eski kiliselerinden biri olan Meryem Ana Kilisesi, Kızıl Kilise ya da Yakubi Kilisesi olarak bilinmektedir. M.S. 179’da inşa edilmiştir. Kilise yüksek bir kayanın üzerinde bulunmaktadır. Dışardan bakıldığında kilise Harput Kalesi’nin kayalıklarının içine gömülmüş gibidir. Dışarıdan bakıldığında kiliseyi görmek mümkün değildir.
Günümüze Harput’ta az sayıdaki cemaata hizmet vermektedir.

Ulu Cami
12.yy’da Artuklu Hükümdarı tarafından inşa edilmiştir. Caminin minaresi eğiktir. Günümüzde de cami olarak hizmet vermektedir.

Şefik Gül Kültür Evi


175 yıllık konak, bir şirket tarafından satın alınıp restore edilerek, 2005’de müze ev olarak ziyarete açılmıştır.
Harput’un geleneksel ev mimarisini yansıtmaktadır.

Kürsübaşı Okuma ve Kültür Evi

Eylül 2016’da Elazığ İl Özel İdaresi tarafından Harput kültürünün yaşatılabileceği bir müze ev olarak yaptırılmıştır. Okuma ve Kültür Evi sadece dini yayınların bulunduğu bir mekan işlev görmektedir.

Bunların dışında Sunguroğlu Konağı, Hünkar Konağı, Alacalı Cami, Kurşunlu Cami, Arap Baba Mescidi ve Türbesi, Sarahatun Cami, Üç Lüleli Çeşme, Seyyid Baba Mansur Türbesi ve Buzluk Mağarası görülmeye değerdir.
Özelde Harput’ta genelde ülkemizde restorasyon işlemlerinde köprü, cami, türbe ve çeşmelere öncelik verirken diğer yapılar göz ardı edilmektedir. Tarihi yerleri gezerken bu ayrımcılığı ve ötekileştirmeyi görmek insan hüzün vermektedir.
Elazığ-Harput arasında dolmuş ve otobüslerle ulaşım sağlanmaktadır.
Her şeye rağmen Harput görülmeyi hak etmektedir.
O taraflara yolunuz düşerse, ihmal etmeyin, mutlaka görün!