Eurocrat

Avrupa Birliği çok gündemde olduğu için oradaki yazını takip ediyorum. Dergilerde Eurocrat unvanı geçiyor – Avrupa Birliğinin ortak bürokratlarına verilen yani ad bu. Ha bürokrat ha eurocrat dememek lazım, aralarında önemli bir fark var - bürokrat yerel fırtınalar estiriyor, eurocrat küreselleşip Avrupa’yı kasıp kavuruyor.

Bürokrat, vatandaşa zorunlu olarak verilen kamu hizmetini sunan, bizim dilimizde herhangi bir devlet dairesi kadrosunda görevlendirilmiş devlet memuru olarak tanıdığımız kişidir. Bizim devlet memuru dediğimiz kişilere batıda yani kamu hizmetlisi (civil servant) adı veriliyor.

Bürokratlar diğer yöneticiler ve çalışanlar gibi boylarına göre basamak halinde diziliyor. Bulundukları sanal piramit içinde en alttan başlamak üzere yukarı doğru kimi zaman on, kimi zaman yirmi basamak oluyor - hizmetli (kapıcı, hademe, müstahdem), alt düzey bürokrat (memur, şef), orta düzey bürokrat (müdür, başmüdür, bölge müdürü) ve üst düzey bürokrat (genel müdür, müsteşar, vb) gibi.

Tüm bürokratların amiri aslında, iktidardaki ve potansiyel iktidar olma şansı bulunan politikacının özene bezene, türlü komisyonlarda süzerek, genel kurulda ölçerek yarattıkları mevzuat hazretleri sayılabilir. Bürokratın, satır satır okuduğu satır arası yorumlar yaptığı mevzuat hazretleri ve mevzuat mimarları karşısında, boynu kıldan incedir. Ancak bürokraside en önemli kişi en alttaki hizmetli sınıfında olan çalışan olduğu kabul edilebilir zira onların harcı ödenmeden, vizesini almadan bürokrasi kapısından içeri adım atmak bile bile mümkün değildir. Planlı dönemle başlayan teşvik işleri kendine özgü bir bürokrasi devi yaratmakla kalmamış bir yığın kavramı[i] yönetim ve organizasyon yazınına kazandırmış - devletten geçinen iş adamlarını simgelemek üzere kullanılan besleme işadamı; teşvikleri alış veriş meta haline getiren teşvik simsarları; teşvik mekanizmasını birileri lehine döndüren teşvik manipülatörleri; teşvik mekanizmalarına uygun alanlara yönelen teşvik kollayıcılar; teşvik çıkarma işlemlerini izleyen teşvik takipçiliği; teşvik odaklı tartışmalar ve bürokratik hantallık gibi kavramlar dikkat çekici. Sürecek