23’5 Hrant Dink Hafıza Mekanı

-Hrant Dink’in Anısına

“Ölmek bir şey değil, asıl önemli olan, ölene dek ayakta durmak.”

                                                                                             Hrant Dink

Hrant Dink’in, 19 Ocak 2007’de gazetesi önünde önceden tasarlanan planlı bir suikast sonucu öldürülmesinden sonra, onun yaşamını, düşüncelerini ve hayallerini ve yaşatmak amacıyla Hrant Dink Vakfı kurulmuştur.

Vakıf, 12 yıl önce gazetesi, Agos’un önünde katledilen Hrant Dink’in yaşamına, mücadelesi ve ölümüne neden olayların unutulmaması için bir çalışma içine girmiştir.

“Adını, Hrant Dink’in 23 Nisan 1996’da Agos’ta yayımlanan “23’5 Nisan” başlıklı yazısından alan 23’5 Hrant Dink Hafıza Mekanı” 17 Haziran 2019 tarihinde ziyarete açılmıştır.

Açılış süreci yaklaşık 4 yıl süren mekanın asıl amacı unutulmaya engel olmaktır. Bu nedenle 23’5 Hrant Dink Hafıza Mekanı Hazırlık Süreci Raporu, “Hafıza-i beşer nisyan ile maluldür.” İnsan hafızasının unutkanlık gibi bir ‘kusur’u olduğunu anlatan bir atasözü, Türkiye’de hafızalara kazınmıştır. Hiç şüphesiz, insan unutan bir varlıktır; öte yandan, öyle deneyimler vardır ki; insan istese de unutamaz. Unutkanlık bir kusur mudur, yoksa insanlık hali mi? Unutmak hafızanın dışına düşmek midir, yoksa hafızanın bir parçası mı?” diye başlamaktadır.

Hafıza mekanlarının asıl amacı hatırlatmak, hissettirmek, unutulmaya ve unutturmaya karşı koymaktır.

23’5 Hrant Dink Hafıza Mekanı dört oda bir salon ve 145 metrekarelik bir dairedir. Bu daire 1999 tarihinden katledildiği güne kadar çalıştığı ve gazetesini çıkardığı mekandır.

Hafıza Mekanı Çok Amaçlı Etkinlik Odası, Koridor, Tırttava, Tuvalet Korusu, Agos, Atlantis Uygarlığı Odası, Güvercin Tedirginliği Odası, Adalet Arayışı Odası, Çalışma Odası/ Tuz ve Işık ve Büyükelçilik Kurma Projesi bölümlerinden oluşmaktadır.

Çok Amaçlı Etkinlik Odası’nda, videolar, fotoğraflar ve belgelerle Hrant Dink’in yaşamından bölümler anlatılmaktadır.

Koridor’un duvarlarında Agos gazetesinde yayımlanan haberlerle kaplanmıştır.

Tırttava, H. Dink’in askerlik döneminde maruz kaldığı ayrımcılığa ışık tutmaktadır.

Tuvalet Korusu, 1980 Askeri Darbesi’nde gözaltına alınan H. Dink’in tuvaletten bozma bir yerde yaşadığı fiziki ve psikolojik işkence dönemini anlatmaktadır.  

Agos Odası’nda, gazetenin kuruluş hikayesi yazılı ve görsel olarak anlatılmaktadır.

Atlantis Uygarlığı Odası’nda, H. Dink’in çocukluğun geçtiği Tuzla’daki Kamp Armen ve eşi Rakel Dink’le tanışma öyküsü anlatılmaktadır. Ayrıca azınlıklara ve vakıflara ait mülkiyet sorunlarına ait bilgiler verilmektedir.

Güvercin Tedirginliği Odası’nda, Hrant Dink ve gazetesinin maruz kaldığı hedef gösterilme, protestolar ve davalar yazılı ve görsel olarak sergilenmektedir.

Adalet Arayışı Odası’nda, öldürüldüğü tarih olan 19 Ocak’ta ne olduğu, cinayete ilişkin dava dosyaları ve anma törenlerini anlatmaktadır. Her yıl yapılan anma toplantısı için caddede toplananlara bu odanın penceresinden seslenilmektedir.

Çalışma Odası /Tuz ve Işık, H. Dink’in çalışma odası, katledildiği günkü haliyle korunmaktadır. Masası, kitaplığı, televizyonu, duvarda fotoğrafları, aldığı plaket ve küçük biblolarla. Çalışma masasının arkasındaki balkonda, sanatçı Sarkis tarafında mekanın anısına tasarlanmış ve “Acılardan pırlanta yaratma” düşüncesini yansıtmaktadır.

Büyükelçilik Kurma Projesi, Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerinin normalleşmesine ilişkin bir çalışma bulunmaktadır. Bu eser mekanın anısına Alman sanatçılar tarafından üretilmiştir.

İstanbul’da iseniz ya da yolunuz İstanbul’a düşerse, Osmanbey Sebat Apartmanı’ndaki 23’5 Hrant Dink Hafıza Mekanı’nı ziyaret etmelisiniz.