Samatya

Samatya, İstanbul’un Avrupa yakasında sahil yolunda Yenikapı’dan sonra yer alan,  Fatih ilçesine bağlı semttir. Bölge eskiden kum deposu olarak kullanılmış ve denizden çıkarılan kumlar burada depolanırmış. Marmaray Tüneli’nin kazılarında bölgedeki yerleşimin 8.500 yıl öncesine dayandığını ortaya çıkarmıştır.

Semtin adının buna istinaden Yunanca “kumlu” anlamına gelen “Psemotya” geldiği düşünülmektedir. Fener-Balat gezi yazısında belirtiğim nedenlerden dolayı,  bölge sakinleri Ermeni ve Rumların göç ettirilmesiyle, semtin nüfus yapısı tümden değişmiştir.

Samatyalı gezgin bir arkadaşın dediği gibi; “Samatya, Yunanca bir kelimedir. İstanbul’daki birçok semt gibi buranında adı değişmiştir. Koca Mustafa Paşa olmuştur. Ama o bölgenin insanı olan bizler halen Samatya demeye devam ederiz. Samatya su sporları, Samatya Spor gibi….kulüpler halen mevcut. Ben hemen yan semt olan Yedikule’liyim. Ama her Yedikule’li ayrıca Samatya’lıdır. Özel kimliği, özel hikayesi olan bir semttir. Çan sesi ile ezan sesinin karıştığı, farklı kimliklerin Samatyalılık, İstanbulluluk şemsiyesi altında kardeşçe yaşadığı bir semttir.”  

Eski bir Rum semti olan Samatya, meydanı, balıkçı dükkanları, restoranları, meyhaneleri  ve tarihi yapılarıyla ünlüdür.

Samatya’da gezilecek ve görülecek yerler arasında Samatya meydanı, eski evlerin bulunduğu çıkmaz sokak, Surp Kevork Kilisesi, Aya Nikola Kilisesi ve Agios Minas Kilisesi’dir.

Beş sokağın birleştiği meydanın etrafında balıkçılar, restoranlar, meyhaneler ve kafeleri görebilirsiniz. Bir dönem televizyonların en ünlü dizi olan İkinci Bahar dizisinden çok iyi bildiğimiz Ali Haydar Meyhanesi, meydanın en ünlüsüdür. Ayrıca, Samatya İkinci Bahar, Neşeli Günler, Üç Maymun ve Av Mevsimi gibi dizi ve filmlere de ev sahipliği yapmıştır.

Kentsel dönüşüm denilen ucube geçmişten günümüze gelen semtleri, Samatya, Fener – Balat, Kuzguncuk gibi yerleri yok etmeden, yolunuz düşerse görün derim. Yolunuz düşmezse de, düşürüverin bir ara. Ha! Giderseniz, gitmeden zaman içinde geçirdiği değişimlere de bir göz atarsanız iyi olur. Çünkü bu semtlerin geçmişten günümüze gelirken yaşadıkları ülkenin siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel geçmişini de yansıtıyor ve geleceğine de yön veriyor olacaktır. Bütün bunların sonucunda sizin nerede durduğunuz da önemli.

Yola çıkan ve yolda olan herkese iyi gezmeler.