ASGARİ ÜCRET VE GELİR VERGİSİ DİLİMLERİ

Türk Vergi sisteminde gelirlerin vergilendirilmesinde “MÜTERAKKİ VERGİLEME” yani “ARTAN ORANLI VERGİ” esası benimsenmiştir. Bundan amaç, “ Çok kazanandan daha çok vergi almak” şeklinde özetlenebilir.

Bu doğrultuda 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu 103. Maddesine göre Gelir Vergisi tarifesi artan oranlı olarak aşağıdaki şekildedir.

 (2022 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınacak tarife ağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir. ((Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ GVK Gen Teb.No:317))

Yeni asgari ücret 6.341.-TL./ay dır. Ve tamamı Gelir Vergisinden istisna edilmiştir.

“193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23.maddesine eklenen 18 maddenin parantez içi hükmü hariç bölümünü dikkate aldığımızda “Hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri” vergiden istisna edilmiştir şeklindedir.319 seri No.lu Gelir Vergisi Tebliğinin 5.maddesindeki Örnek 1’de de hesaplama bu şekilde verilerek “Hizmet erbabının ücret gelirinin, ilgili ayda geçerli olan asgari ücretin brüt tutarı kadar olması halinde, brüt tutardan, işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi kesintisi yapılacak, gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılmayacaktır.” Denilmektedir. Bu hesaplama ile ilgili verilen örnekte aylık brüt asgari ücret tutarı aşılmamak kaydıyla kümülatif vergi matrahı ve Gelir Vergisi Kanununun 103. maddesinde yer alan tarife ve oran dikkate alınmaksızın tutarın tamamı vergiden istisna edilmektedir.”

Böylece doğru bir uygulamayla yıllardır “Asgari Ücretten Vergi Alınmasın” dileğine, yasa maddesi ile süreklilik kazandırılmıştır.

ASGARİ ÜCRETLİ ESNAFIN DURUMU

Ücretliler dışındaki Gelir Vergisi mükellefleri ise Yukarıdaki tarifeden hesaplandığında ilk 5 ay % 15 Gelir Vergisi kesildikten sonra hemen 2. Gelir dilimine geçmekte ve Vergi oranı % 20’ye çıkmaktadır. Keza 70.000 TL. den sonra da % 27’lik dilime ulaşılmaktadır. Yani ücret dışı vergilemede Gelir Vergisi mükellefleri asgari ücret seviyesinde gelirleri için yani (6.341 X 12 ay=) 76.092 TL. gelirleri için 14.044,84 TL. Gelir vergisi ödemek durumundadırlar. Bu da Asgari Ücret seviyesinde bir geliri olan esnaf, serbest meslek mensubu v.s. Gelir Vergisi mükelleflerinin % 18,5 civarında bir vergi ödemesi sonucunu doğurmaktadır.

Bu Vergi oranı ve tutarı bugünkü ekonomik koşullar altında çok yüksektir.

Vergideki Adalet ilkesi gereği esasen “Asgari Ücretten Vergi Almama” prensibinin tüm mükelleflere şamil olması gerekmektedir.

Ayrıca bugünkü koşullarda Gelir Vergisi tarifesindeki vergi dilimleri de çok aşağılarda kalmış bulunmaktadır.

Bu nedenle Gelir Vergisi tarifesindeki vergi dilimlerinin de günün ekonomik şartlarına göre yeniden düzenlenmesi gerekmektedir.