SORU ve CEVAPLARLA KONKORDATO

İflasın ertelenmesine ilişkin düzenlemelerden tam olarak sonuç alınamaması üzere zaten İcra ve İflas kanununda (İİK) yer alan konkordato müessesesi, 2018 yılındaki köklü değişikliklerle daha işlevsel hâle getirilmiştir. Şimdi bu sürecin nasıl işlediğini basit ve anlaşılır, soru-cevap şeklinde açıklamaya çalışalım.

Soru 1: Konkordato nedir ve amacı nedir?

Cevap: Konkordato, borçlarını vadesinde ödeyemeyen veya ödeyememe tehlikesi altında bulunan dürüst borçluların, alacaklılarıyla anlaşarak borçlarını belirli bir plan dahilinde, belirli vadelerde veya belirli indirimlerle veyahut vade ve indirimin birlikte istenmesi suretiyle başlatılan "yeniden yapılandırma" sürecidir. Kanundaki düzenleme ise şu şekildedir: “Borçlarını, vadesi geldiği hâlde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlu, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflâstan kurtulmak için konkordato talep edebilir.” (İİK m. 285/1).

Soru 2: Kimler konkordato talep edebilir?

Cevap: Konkordato talebinde bulunma yetkisi İİK madde 285'e göre hem borçluya hem de alacaklıya aittir. Genellikle borçlu şirketler kendi finansal durumlarını düzeltmek amacıyla başvurur. Alacaklının da konkordato isteyebileceği İİK m. 285/2’de şu şekilde düzenlenmiştir: “İflâs talebinde bulunabilecek her alacaklı, gerekçeli bir dilekçeyle, borçlu hakkında konkordato işlemlerinin başlatılmasını isteyebilir.”.

Soru 3: Başvuru nereye yapılır?

Cevap: Başvuru, borçlunun yerleşim yerindeki veya ticaret şirketiyse merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesine yapılır. İİK m. 285/3’deki düzenleme; “Yetkili ve görevli mahkeme; iflâsa tabi olan borçlu için 154 üncü maddenin birinci veya ikinci fıkralarında yazılı yerdeki, iflâsa tabi olmayan borçlu için yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesidir.” şeklindedir.

Soru 4: Başvuru için borçlunun iflasa tabi olması gerekir mi?

Cevap: Borçlunun iflasa tabi olmasına gerek yoktur. Bir başka ifade ile kural olarak tacir sıfatına sahip olmayan, tacir sayılmayan borçlularda bu yola başvurabilir.

Soru 4: Konkordato başvurusu yapıldığında ilk ne olur ve geçici mühletin etkileri nelerdir?

Cevap: Mahkeme, konkordato talebini ciddi bulursa, borçluya geçici mühlet verir. Bu süre genellikle 3 aydır ve gerekli hallerde 2 ay daha uzatılabilir (İİK madde 286, 287). Geçici mühletin en önemli etkileri İİK madde 294/1'de düzenlenmiştir:

“Mühlet içinde borçlu aleyhine 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre yapılan takipler de dahil olmak üzere hiçbir takip yapılamaz ve evvelce başlamış takipler durur, ihtiyatî tedbir ve ihtiyatî haciz kararları uygulanmaz, bir takip muamelesi ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşüren müddetler işlemez.”.

Soru 5: Geçici mühlette amme alacaklarından dolayı takipler durur mu?

Cevap: Yukarıda da belirtmiş olduğumuz gibi İİK m. 294/1 gereğince “Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre yapılan takipler de dahil olmak üzere” hiçbir takip yapılamaz ve evvelce başlamış takipler durur, ihtiyatî tedbir ve ihtiyatî haciz kararları uygulanmaz, bir takip muamelesi ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşüren müddetler işlemez.

Soru 6: Konkordato komiserinin görevi nedir?

Cevap: Geçici mühlet kararı ile birlikte mahkeme, borçlunun faaliyetlerini denetlemek üzere bir veya üç kişiden oluşan bir konkordato komiseri atar (İİK m. 290). Komiserin temel görevleri:

• Borçlunun işletme faaliyetlerini denetlemek.
• Borçlunun malvarlığını korumasına yardımcı olmak.
• Alacaklıları tespit etmek ve alacaklarını kaydettirmek.
• Konkordato projesinin hazırlanmasında borçluya destek olmak.
• Alacaklılar toplantısını yapmak ve oylamayı yönetmek.

Soru 7: Konkordato projesini alacaklıların ne kadarının kabul etmesi gerekir?

Cevap: Konkordato projesinin mahkeme tarafından onaylanması (tasdiki), sürecin en kritik aşamasıdır (İİK m 305) ve bu aşamaya geçmek için alacaklılar toplantısında İİK m. 302/3 uyarınca iki çeşit çoğunluğun sağlanması gerekir:

a) Kaydedilmiş olan alacaklıların ve alacakların yarısını veya

b) Kaydedilmiş olan alacaklıların dörtte birini ve alacakların üçte ikisini, aşan bir çoğunluk tarafından imza edilmiş olması.

(Gelecek yazımızda konkordatonun tasdiki şartları, reddi ve kabulünün sonuçları anlatılacaktır)