Milli Eğitim Bakanlığı’nın yeni Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği’nde elektronik içerikle zenginleştirilmiş yayınlar olarak bilinen Z-Kitapların nitelikleri de yer aldı.
Köklü değişikliklere gidilen yeni yönetmelikte, intihal yapan yayın evlerinin diğer taslak ders kitaplarıyla ilgili başvurularının 2 yıl boyunca kabul edilmeyeceğine dair hüküm değiştirilerek bu süre 3 yıla çıkarıldı.
Milli Eğitim Bakanlığı’nın yeni Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Önceki yönetmelikte, yönetmeliğin amacı arasında, “Ders kitabı yerine okutulmak üzere Bakanlıkça hazırlanacak, satın alınacak veya hibe yoluyla sağlanacak diğer eğitim araç ve gereçlerinin Türk millî eğitiminin genel amaç ve temel ilkelerine uygun olarak niteliklerinin belirlenmesi, hazırlanması, incelenmesi, değerlendirilmesi, kabulü” gibi konuların düzenlenmesi sayılıyordu. Yeni yönetmelikte “inceletilmesi” ifadesinin yanına “inceletilmesi”, “hazırlanması” ifadesinin yanına “hazırlatılması” ifadesi eklendi. Yönetmeliğin tanımlar kısmında yapılan değişiklikle önceki yönetmelikte yer alan “Alan uzmanı/Yazar: Taslak ders kitabıyla ilgili Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarına öğretmen olarak atanacakların, atamalarına esas olan alanda en az lisans düzeyinde öğrenim görmüş veya alanla ilgili en az doktora düzeyinde akademik kariyeri bulunan ya da bu alanda daha önce yayımlanmış ders kitabı olan kişiyi” şeklindeki açıklamadan, “daha önce yayımlanmış ders kitabı olan kişiyi” kısmı çıkarıldı.
Yönetmeliğin ders kitabının nitelikleri başlıklı kısmında önceki yönetmelikte, “1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununda yer alan Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçlarında belirtilen Atatürk İnkılap ve İlkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı; Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan; insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış hâline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek hükmüne, Türk Millî Eğitiminin Temel İlkelerine uygun olarak hazırlanır” düzenlemesi bulunuyordu. Yeni yönetmelikte ise bu ifadeye yer verilmedi. Buna karşın yeni yönetmelikte z-Kitapların nitelikleri açıklandı.
Buna göre z-Kitaplar, ders kitaplarının niteliklerine ilave olarak, kazanımları destekleyici nitelikte olacak, temel tasarım ilkelerine uygun olarak hazırlanacak, hangi kazanımı desteklediği ve teknik özellikleri gibi tanımlayıcı bilgileri uygun olarak etiketlenecek, sesli içeriklerde ses net ve anlaşılır olacak, zenginleştirme içeriklerinde yer alan ses, grafik, video, animasyon, simülasyon, etkileşimli oyun gibi unsurlarda, süre kazanımın gerektirdiği etkinlik veya işlenişe uygun olarak sınırlandırılacak, elektronik materyallere atıf veya telif hakları ile ilgili bilgilendirme zorunlulukları dışında reklam amaçlı öğeler kullanılamayacak.
Eski yönetmelik, “Ders kitaplarının sağlanma usulleri” başlığı altında yarışma, sipariş, satın alma, özel kesimce hazırlama ve yazdırma yöntemlerini düzenliyordu. Yeni yönetmelikte ise yarışma usulüne yer verilmedi. Yeni yönetmelikte, önceki düzenlemede “yazdırma” başlığıyla yer alan ders kitabı sağlama usulüne de yer verilmezken “Başkanlıkça ders kitabı hazırlama” başlıklı bir başka maddede “Bu Yönetmelikte sözü edilen ders kitapları ile ders kitabı yerine okutulacak diğer eğitim araçlarının hazırlanarak ilgililere sunulmasına ilişkin iş ve işlemler, ilgili hizmet birimlerine bilgi verilmek suretiyle Kurul kararı ile Başkanlıkça da yapılabilir” denildi. Eski yönetmelikte Türkçe, Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı kitaplarında Türkiye ve Türk dünyası haritasının bulunması öngörülüyordu. Yeni düzenlemede bu derslerin kitaplarındaki Türkiye ve Türk dünyası haritalarının bulunma zorunluluğu çıkarıldı.
Yeni yönetmelikte taslak kitaplarının teslimiyle ilgili düzenlemelerde de değişikliğe gidildi. Eski yönetmelikte yer alan, “Öğretim programı doğrultusunda Kurul kararında belirtildiği şekilde ilgili birim veya yayınevince hazırlanan taslak ders kitapları, üç takım halinde ve elektronik ortamda kayıtlı bir örneği ile yılın her iş günü mesai saatleri içinde Başkanlığa teslim edilebilir” şeklindeki hüküm, taslak kitapların elektronik ortamda telsim edileceği belirtilerek, “Eğitim ve öğretim programı doğrultusunda ilgili hizmet birimi veya yayınevince hazırlanan taslak ders kitapları için inceletme yılda iki dönemde yapılır. Birinci başvuru dönemi için başvurular 16 Ocak veya takip eden işgününde başlar, 1 Şubat veya takip eden işgününde sona erer. İkinci başvuru dönemi için başvurular 16 Temmuz veya takip eden işgününde başlar, 1 Ağustos veya takip eden işgününde sona erer” şeklinde yenilendi.
Yönetmelikte bir diğer değişiklik ise eğitim aracının başvuru inceleme ve seçim yöntemini düzenleyen maddede yapıldı. Eski yönetmeliğe 2011 yılında eklenen ve Fatih Projesi ile ilgili tartışmalarda gündeme gelen, “Ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı ile öğretmen kılavuz kitabı dışındaki diğer eğitim araç ve gereçlerinden; Türk ve dünya klasikleri, Anayasa, kanun, tüzük, yönetmelik ve yönergeler veya bunların birleştirilmesiyle meydana getirilen eserler, okul kütüphanesinde ilgili mevzuat hükümlerine göre bulundurulacak eserler, bilgisayar kullanımı için gerekli olan yazılım programları, derslerin işlenişinde kısa süreli kullanılan yazılım programı, öğretmenlerce hazırlanan ve kendi derslerinde kullandıkları dersle ilgili bireysel çalışmaları sonucu ortaya çıkan materyaller, Türk Standartları Enstitüsü (TSEK), Makina Kimya Endüstrisi Kurumu (MKE), Türk Patent Enstitüsü Kurumu (TPE) gibi kurumlarca standartları belirlenerek tescillenmiş ve belgelendirilmiş ya da nitelik ve standardına uygun üretilmiş veya uluslararası İSO, CE ve benzeri belgeli, okul ve kurumlarda dersliklerin donatımında kullanılan sıra, masa, tahta, TV, bilgisayar, tepegöz; atölye ve laboratuvarlarda yer alması gereken döner sermaye kapsamında da üretilebilen ve kullanılan alet ve makineler, kimyasal elementler, yoğaltım malzemeleri ve benzerleri, herhangi bir değerlendirme veya seçime gerek görülmeden okullarda kullanılabilir. Ancak, zorunlu hallerde öğretim programlarının amaçlarının gerçekleştirilmesinde yararlanılabilecek, standartları belirlenmemiş eğitim araçlarının nitelikleri Başkanlıkça belirlenir. Satın alınacak eğitim araçlarının nitelikleri ise şartnamede belirtilir” hükmü metinden tamamen çıkarıldı.
Yönetmelikte “Kütapların uygunluk kararının iptali” başlıklı düzenlemede de değişikliğe gidildi. İntihal suçunu işleyen yayınevinin suç ile ilgili ders kitabına ait Kurul kararının iptal edileceğine dair düzenleme eski yönetmelikte de yer alıyor, intihal suçu işleyen yayınevlerinin diğer taslak ders kitapları ile ilgili başvurularının “2 yıl süreyle” kabul edilmeyeceği ifade ediliyordu. Yeni yönetmelikte bu süre 3 yıla çıktı.AA
Köklü değişikliklere gidilen yeni yönetmelikte, intihal yapan yayın evlerinin diğer taslak ders kitaplarıyla ilgili başvurularının 2 yıl boyunca kabul edilmeyeceğine dair hüküm değiştirilerek bu süre 3 yıla çıkarıldı.
Milli Eğitim Bakanlığı’nın yeni Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Önceki yönetmelikte, yönetmeliğin amacı arasında, “Ders kitabı yerine okutulmak üzere Bakanlıkça hazırlanacak, satın alınacak veya hibe yoluyla sağlanacak diğer eğitim araç ve gereçlerinin Türk millî eğitiminin genel amaç ve temel ilkelerine uygun olarak niteliklerinin belirlenmesi, hazırlanması, incelenmesi, değerlendirilmesi, kabulü” gibi konuların düzenlenmesi sayılıyordu. Yeni yönetmelikte “inceletilmesi” ifadesinin yanına “inceletilmesi”, “hazırlanması” ifadesinin yanına “hazırlatılması” ifadesi eklendi. Yönetmeliğin tanımlar kısmında yapılan değişiklikle önceki yönetmelikte yer alan “Alan uzmanı/Yazar: Taslak ders kitabıyla ilgili Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarına öğretmen olarak atanacakların, atamalarına esas olan alanda en az lisans düzeyinde öğrenim görmüş veya alanla ilgili en az doktora düzeyinde akademik kariyeri bulunan ya da bu alanda daha önce yayımlanmış ders kitabı olan kişiyi” şeklindeki açıklamadan, “daha önce yayımlanmış ders kitabı olan kişiyi” kısmı çıkarıldı.
Yönetmeliğin ders kitabının nitelikleri başlıklı kısmında önceki yönetmelikte, “1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununda yer alan Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçlarında belirtilen Atatürk İnkılap ve İlkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı; Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan; insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış hâline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek hükmüne, Türk Millî Eğitiminin Temel İlkelerine uygun olarak hazırlanır” düzenlemesi bulunuyordu. Yeni yönetmelikte ise bu ifadeye yer verilmedi. Buna karşın yeni yönetmelikte z-Kitapların nitelikleri açıklandı.
Buna göre z-Kitaplar, ders kitaplarının niteliklerine ilave olarak, kazanımları destekleyici nitelikte olacak, temel tasarım ilkelerine uygun olarak hazırlanacak, hangi kazanımı desteklediği ve teknik özellikleri gibi tanımlayıcı bilgileri uygun olarak etiketlenecek, sesli içeriklerde ses net ve anlaşılır olacak, zenginleştirme içeriklerinde yer alan ses, grafik, video, animasyon, simülasyon, etkileşimli oyun gibi unsurlarda, süre kazanımın gerektirdiği etkinlik veya işlenişe uygun olarak sınırlandırılacak, elektronik materyallere atıf veya telif hakları ile ilgili bilgilendirme zorunlulukları dışında reklam amaçlı öğeler kullanılamayacak.
Eski yönetmelik, “Ders kitaplarının sağlanma usulleri” başlığı altında yarışma, sipariş, satın alma, özel kesimce hazırlama ve yazdırma yöntemlerini düzenliyordu. Yeni yönetmelikte ise yarışma usulüne yer verilmedi. Yeni yönetmelikte, önceki düzenlemede “yazdırma” başlığıyla yer alan ders kitabı sağlama usulüne de yer verilmezken “Başkanlıkça ders kitabı hazırlama” başlıklı bir başka maddede “Bu Yönetmelikte sözü edilen ders kitapları ile ders kitabı yerine okutulacak diğer eğitim araçlarının hazırlanarak ilgililere sunulmasına ilişkin iş ve işlemler, ilgili hizmet birimlerine bilgi verilmek suretiyle Kurul kararı ile Başkanlıkça da yapılabilir” denildi. Eski yönetmelikte Türkçe, Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı kitaplarında Türkiye ve Türk dünyası haritasının bulunması öngörülüyordu. Yeni düzenlemede bu derslerin kitaplarındaki Türkiye ve Türk dünyası haritalarının bulunma zorunluluğu çıkarıldı.
Yeni yönetmelikte taslak kitaplarının teslimiyle ilgili düzenlemelerde de değişikliğe gidildi. Eski yönetmelikte yer alan, “Öğretim programı doğrultusunda Kurul kararında belirtildiği şekilde ilgili birim veya yayınevince hazırlanan taslak ders kitapları, üç takım halinde ve elektronik ortamda kayıtlı bir örneği ile yılın her iş günü mesai saatleri içinde Başkanlığa teslim edilebilir” şeklindeki hüküm, taslak kitapların elektronik ortamda telsim edileceği belirtilerek, “Eğitim ve öğretim programı doğrultusunda ilgili hizmet birimi veya yayınevince hazırlanan taslak ders kitapları için inceletme yılda iki dönemde yapılır. Birinci başvuru dönemi için başvurular 16 Ocak veya takip eden işgününde başlar, 1 Şubat veya takip eden işgününde sona erer. İkinci başvuru dönemi için başvurular 16 Temmuz veya takip eden işgününde başlar, 1 Ağustos veya takip eden işgününde sona erer” şeklinde yenilendi.
Yönetmelikte bir diğer değişiklik ise eğitim aracının başvuru inceleme ve seçim yöntemini düzenleyen maddede yapıldı. Eski yönetmeliğe 2011 yılında eklenen ve Fatih Projesi ile ilgili tartışmalarda gündeme gelen, “Ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı ile öğretmen kılavuz kitabı dışındaki diğer eğitim araç ve gereçlerinden; Türk ve dünya klasikleri, Anayasa, kanun, tüzük, yönetmelik ve yönergeler veya bunların birleştirilmesiyle meydana getirilen eserler, okul kütüphanesinde ilgili mevzuat hükümlerine göre bulundurulacak eserler, bilgisayar kullanımı için gerekli olan yazılım programları, derslerin işlenişinde kısa süreli kullanılan yazılım programı, öğretmenlerce hazırlanan ve kendi derslerinde kullandıkları dersle ilgili bireysel çalışmaları sonucu ortaya çıkan materyaller, Türk Standartları Enstitüsü (TSEK), Makina Kimya Endüstrisi Kurumu (MKE), Türk Patent Enstitüsü Kurumu (TPE) gibi kurumlarca standartları belirlenerek tescillenmiş ve belgelendirilmiş ya da nitelik ve standardına uygun üretilmiş veya uluslararası İSO, CE ve benzeri belgeli, okul ve kurumlarda dersliklerin donatımında kullanılan sıra, masa, tahta, TV, bilgisayar, tepegöz; atölye ve laboratuvarlarda yer alması gereken döner sermaye kapsamında da üretilebilen ve kullanılan alet ve makineler, kimyasal elementler, yoğaltım malzemeleri ve benzerleri, herhangi bir değerlendirme veya seçime gerek görülmeden okullarda kullanılabilir. Ancak, zorunlu hallerde öğretim programlarının amaçlarının gerçekleştirilmesinde yararlanılabilecek, standartları belirlenmemiş eğitim araçlarının nitelikleri Başkanlıkça belirlenir. Satın alınacak eğitim araçlarının nitelikleri ise şartnamede belirtilir” hükmü metinden tamamen çıkarıldı.
Yönetmelikte “Kütapların uygunluk kararının iptali” başlıklı düzenlemede de değişikliğe gidildi. İntihal suçunu işleyen yayınevinin suç ile ilgili ders kitabına ait Kurul kararının iptal edileceğine dair düzenleme eski yönetmelikte de yer alıyor, intihal suçu işleyen yayınevlerinin diğer taslak ders kitapları ile ilgili başvurularının “2 yıl süreyle” kabul edilmeyeceği ifade ediliyordu. Yeni yönetmelikte bu süre 3 yıla çıktı.AA
RSS