Ses ve Gürültü Kirliği İlgili Görüş ve Yaklaşımlar Gereği

Akustik işitimi konu alan bilim. ,
Sesi, ses altını ya ses ötesini üretmeye, yaymaya ve algılamaya el verişli bir ortamdaki parçacıkların titreşim özelliklerini inceleyen bilim.
İkinci bir ifadesi; bir yerde bulunan ve sesin yayılmasın yansımasını ya da yansımasını belirleyen özelliklerin tümü. Bu kelime Yunanca’dan türemiştir. (bkz Büyük Larousse) Akustik sözcüğünü Türk Dil Kurumu, Yankı Bilimi diye vermiş bence bunu ses bilimi olarak adlandırmak gerektir. Ses bilimi ifadesini de konuşmayla ilgili bilim olarak verilmiş bu da hatalı.
Ses, belirli ve oldukça geniş bir titreşim (fiziksel) frekans aralığında ve sağlıklı bir insan kulağının duyabileceği saniyede 16 ile 32000 titreşim aralığında olan titreşimden hâsıl olan ve yine belirli şiddet aralığındaki genelde hava ortamından kulağımıza erişen fiziksel bir olgudur.
Güzel Türkçemizde yerine göre çok sayıda çok sayıda karşılığı bulunan bir kavramlar manzumesi oluşturur. Patırtı, çıtırtı, çatırtı, çayırtı, zırıltı, fısıltı, taraka, homurtu, gürültü, nara vb. gibi. Çok şiddetli (yüksek enerji) Karınca hiç dilde bu kadar çok ses ile ilgili bir terim yoktur.
Biraz daha sayalım: Böğürme, böğürtü, cırlama, çağıltı, hışırtı, inilti, şakırtı, şıkırtı, böğürme, miyavlama, havlama, mızıldanma, uğultu, uluma, uğunma, vızıltı, vızıldanma…
Ses veya sesler doğada veya bulunan ortamda tekil veya aynı anda birden fazla sesin yayımı şeklinde tezahür eder. Çok sesli müzik parçalarından belirli bir armoni (ahenk) ve düzen –sistem vardır.
Doğada esinti, rüzgâr fırtına. Kasırga olaylarını sesleri ve şiddetleri farklıdır. Hızlı uçakların atmosferdeki yayılım hızı 340 m/s (15cde) (yaklaşık 1250 km/h) olan hızın üzerine çıktığını an da hâsıl olan sesin gücü, İnsan hayvanlarda korkutucu ve hatta insan vücuduna etkisi negatif etkisi yadsınamaz. Öncelikle kulağa.
ABD çalışma dairesince sanayi tesislerinde çalışma cevre şartları için teklif edilen gürültü şartları maksimum ses şiddeti düzeyi günde maruziyet 8 saat için 85: 4saate 88: 2 saatte 91; 1 saatte 94 db(desibel) dir.
Bunu yanında ahenkli aranje bir ses ya da çoklu ses karışımları insanda dinleme sağlar, neşelendirir, teskin eder, beyne yararlı etkiler yapar “ruha gıdadır”.
Bu tür ses kompozisyonları solo ya da korolar esliğinde kendi dilindeki şarkı ve türkü ya da senfonik eserler olarak (enstrümantal, çok sesli ) ortaya çıkmıştır. Çok sesli (polifonik) komposizyonlar; başlıca senfoni, konçerto, oda müziği, triko, kuartet, opera, operet müzik parçaları, süitler güzeldir.
Gelelim ses şiddeti bahanesine. Özellikle büyük şehirlerin arterlerinden çeşitli tip ve güçte motorlu araçların gürültüsü insanlar üzerinde çok olumsuz etkiler yaratıyor. Yorgunluk, stres, kulaklarında ağrı baş dönmesi gibi… Bunların içinde en seçkileri egzos borusu patlak olarak motosiklet ve sirenli araçlardan ambulans önde geliyor. Bunlar ise ülkemizde 80 db gibi dayanılmaz bir düzeydedir. Paris’te ise 45-50 db makul ve yine işlevseldir.
Top sesi 110 db şiddetiyle insanda kalp sektesi de yapabilir. Türkiye’de 3 milyon motosiklet (son veriler) buluyor. Gürültü kirliğini azaltmaya yönelik iyi bir yaklaşımı, bunların tümünün elektrikli hale getirilmesi diye görüyorum bu ne kadar erken yapılırsa yakıt sarfiyatından önemli tasarruf olacağında acıktır. Zira iki zamanlı motorda yanma verimi %30 diğerlerinde % 42-48dir. Asıl önemlisi ise 40 binden kalabalık şehirlerde insanlarımızın sağlığı için çok yerinde bir girişim olması… Ayrıca yeni bir sanayi branşı canlanır.
Aveune” adlı elektrikli otobüsü Aselman; vd.ni kutlarım!