Vizyon cümlesi testi...

Charles F. Kettering ilginç bir gözlem yapmış – “Gelecek ilgimi çekiyor, çünkü yaşantımın geri kalanını orada geçireceğim.”

Evet, yaşantımızı ömrümüzün yettiği ölçüde gelecekte geçirecek isek buna hazırlıklı olmak gerekiyor. Birçoğumuz geleceğe ait olmak istediğimiz yeri tanımlamaya çalışıyoruz.  Hani küçüklere iyi olduğunu sandığımız için onların iradesi dışında geliştirdiğimiz yollar gibi – “Oğlum doktor olacak, mühendis olacak...” Şimdilerde bu meslekler geri sıralara düştü bir kısım “Oğlum it (information technologist yani bilgi teknisyeni) olacak,” diye böbürleniyor.

İşletmecilikte rastlanan bu geleceği peşinen hayal etme olgusuna, doğmamış bebeğe don biçme işine vizyon çalışması adı veriliyor.

Önüne gelen kaleme sarılıp bir vizyon cümlesi yazıyor. Acaba bu cümle yeterli mi, o nasıl anlaşılacak? Onun için bir test geliştiriyorum. Vizyon cümlesi yazarken veya yazdıktan sonra aşağıdaki testi uygulayınca doğru yapıp yapmadığımı anlayacağım.

Öyle olacağını hayal ediyorum...

Müşteri odaklı mı? Yazdığım vizyon cümlesi iç ve dış müşteriye endeksli olmalı.

Çevrim bağlantılı mı? Vizyonun adresi, hangi iş ve yönetim çevrimi içinde yer aldığı veya hangi çevrimle bağlantılı olduğu açıkça belli olmalı.

Misyona katma değer ekliyor mu? Halen yaptığımız işe, var oluş nedenimize katma değer eklemeli.

Ölçülebilir ve gözlemlenebilir mi? Sadece sonucu yaklaşık tahmin etmek, olsa olsa bu kadardır demek yetmez objektif ölçütlerle ölçülmeli ve gözlemlenmeli. 

Kolayca anlaşılıp – algılanabiliyor mu? Vizyon cümlesi, çalışanlarca kolayca algılanmalı ve anlaşılmalı; böylece uygulanma şansı tanınmalı. 

Ulaşılabilir -  yapılabilir -  başarılabilir mi? Çıtayı çok yüksek koyarsam altından geçerler, çıtayı çok aşağıya koyarsam kolayca üstünden atlarlar. Çıta öyle bir yükseklikte olmalıdır ki, aşılması için çaba sarf edilmeli, aşıldığında başarıldı duygusu ve sevinci yaşanabilmeli.

Kısa - ara etaplara bölünebilir mi? Sonuç almak uzun süre gerektirebileceği için kısa etaplara bölünebilmeli, doğru yolda olunduğu anlaşılmalı, bir süre sonra temcit pilavı gibi bıkkınlık vermemeli.

Sürekli gelişimi - iyileştirilmesi izlenebilir mi? Kısa etapların devamı olarak gelişimi her kademede görülebilir olmalı.

Çalışanların katılımına uygun mu? Çalışanların katılımı olmaksızın vizyona ulaşamam, o nedenle çalışanların azami katılımına uygun olarak tasarlanmalı. 

Sonucu paylaşılabilir mi? Sonuç herkese heyecan, sevinç vermeli ve sonuçtan tüm katılanlar katkıları oranında maddi ve manevi pay almalı.

Bu testin bir garantisi var mı? Tam bilmiyorum ama hiç olmaz ise bir başlangıç sayılabilir.