Covid 19 kıskacında sosyal devlet
Devlet, toprak bütünlüğüne bağlı olarak siyasal bakımdan örgütlenmiş millet veya milletler topluluğunun oluşturduğu tüzel varlıktır. Devletin gölgesi tüm beşerî faaliyetlerin üstüne düşer: Sosyal refah, iç düzen, halk sağlığı için uğraşır, bundan meşruiyet kazanır.
Anayasanın 2. maddesinde; “Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir.” hükmü düzenlenmiştir.
Devlet, hukuk ve siyaset felsefesi açısından şiddet tekelini elinde bulunduran büyük bir organizasyondur. Bu organizasyon vatandaşlarından topladığı vergilerle ülkelerin sınırlarını korumak, vatandaşlarına sağlık hizmetleri vermek, istihdam sağlamak, eğitim vermek gibi sorumlulukları vardır.
Bu hizmetler vatandaşlara sağlanan bir lütuf değil, devlet organizasyonunun yapmak zorunda olduğu yükümlülüklerdir.
Covid 19 sağlığını sırasında Batılı ülkeler sorumluluklarının gereği olarak bazı paketler hazırlayarak vatandaşlarının sağlığını korumak adına tedbirler alıp, ekonomik dengelerinin bozulmaması için destek olmakta,
Almanya
Avrupa'nın en büyük ekonomisi Almanya geçen hafta 750 milyar euro değerinde bir kurtarma paketini alışılmışın dışında bir hızla kabul etti. Paket kapsamında, Alman şirketlerinin yabancılar tarafından devralınmasının engellenmesini amaçlayan önlemler de bulunuyor. Öte yandan paket ile küçük firmalar ve sanatçı ve bakıcılar gibi serbest çalışanlar da korunuyor. Bu meslek gruplarına mensup kişiler, 15 bin euroya kadar doğrudan yardım alabiliyor. Ayrıca ev sahipleri, koronavirüs krizi nedeniyle kirasını ödeyemeyecek durumda olan kiracıları evden çıkaramıyor.
IMF verilerine göre Almanya’nın açıkladığı paket, ülkenin Gayri Safi Yurtiçi Hasılasının (GSYİH) yaklaşık yüzde 24‘ü büyüklüğünde.
Fransa'da hükümet, toplam 345 milyar euro değerinde bir koronavirüsle mücadele paketi açıkladı. 300 milyar euroya kadar şirket kredisi vereceklerini duyuran Fransa, bunun yanı sıra 45 milyar euro da likidite desteğine ayırdı. Maliye Bakanı Bruno Le Maire Salı günü, şu ana kadar 21 bini aşkın şirketin 3,8 milyar euro şirket kredisine başvurduğunu açıkladı. Ayrıca Fransa'da da serbest çalışanlara doğrudan destek önlemleri alındı.
Amerika Birleşik Devletleri
Kayıt altına alınan vaka sayısı sıralamasında açık ara birinci sıraya yerleşen Amerika Birleşik Devletleri (ABD) koronavirüs salgının ekonomik ve toplumsal yıkımını yaklaşık 2 trilyon dolar değerindeki yardım paketiyle sınırlandırmayı umuyor. Senato'da alışılmışın dışında bir oy birliğiyle kabul edilen ve Başkan Donald Trump tarafından imzalanarak yürürlüğe giren paket kapsamında, her ABD vatandaşına kişi başı bin 200 dolarlık çek, küçük ölçekli işletmelere hızlı yardım ve holdinglere milyar dolarlık krediler verilmesi öngörülüyor. Ayrıca 100 milyar dolardan fazla bir yardım sağlık sistemi ve hastanelere, bir diğer 100 milyar dolardan fazla bir dilim de eyalet, kent ve belediyelere aktarılacak.
Kanada
Kanada parlamentosu, 17,5 milyar Amerikan doları değerindeki mali destek paketini geçen hafta onayladı. Öte yandan Kanada kalkınma bankası, küçük ve orta büyüklükteki işletmelere 8,8 milyar dolar değerinde kredi verecek. Ayrıca devlet, koronavirüs nedeniyle yüzde 30 ve daha yüksek zarar edecek firma ve derneklerin çalışanlarının maaş ödemelerini yüzde 75'e kadar karşılayacak. Öğrenci kredi borçları da altı aylığına ertelendi.
Türkiye
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Pazartesi akşamı koronavirüs kriziyle mücadele için dayanışma kampanyası başlatıldığını duyurdu. "Biz Bize Yeteriz Türkiyem" sloganıyla başlatılan kampanya kapsamında Erdoğan, yedi maaşını kampanyaya bağışladığını açıkladı. Erdoğan, TBMM'deki tüm partileri, milletvekillerini, belediyeleri, bürokratları ve vatandaşları kampanyaya destek vermeye çağırdı. Buna ek olarak Cumhurbaşkanlığına bağlı Diyanet İşleri Başkanlığı, "Maaşını Paylaş Kardeşinle Yakınlaş" sloganıyla bir kampanya başlattı.
Bundan önce de Türk hükümeti, ekonomiye 100 milyar TL hacminde destek öngören, "Ekonomik İstikrar Kalkanı" adında bir önlem paketi açıklamıştı. Paket kapsamında perakende, alışveriş merkezleri, otomotiv ve lojistik gibi sektörlerin muhtasar, KDV ve SGK primleri altışar ay ertelendi. Ek olarak nakit akışı bozulan firmaların bankalara olan borçları da üç ay ertelendi. Konaklama vergisi Kasım ayına kadar ötelenirken, iç havayolu taşımacılığında ise üç ay süreyle KDV oranı yüzde 18'den yüzde 1'e indirildi.
Türkiye’nin ayırdığı 100 milyar TL’yi dolara çevirdiğimizde 15 milyar dolar yapmakta, Kanal İstanbul ihalesine ayrılan bütçe ise 110 Milyar Tl.
Bu virüs çok şeylere gebe, daha en kötüyü görmediğimiz kanaatindeyim, önümüzde çok daha zor dönemler var.
Bu süreç Türkiye’nin de ne kadar sosyal devlet olduğunun da turnusol kağıdı gibi ortaya koyacak.. bekleyip görelim..
RSS