Türkiye’nin en kaliteli durum buğdayı Araban ovasında yetişiyor… Bunda bölgenin doğal koşulları yanında üreticinin kullandığı sertifikalı tohum da etkili oluyor. Araban Ovası’ndan sertifikalı tohumluk buğdayın dikiminde hasadına kadar olan sürece adeta altın ayarı gibi saflık açısından özel önem veriliyor
Türkiye’de, devlet üreticisi TİGEM’den sonra en büyük özel sektör tohum kuruluşu olan Doktor Tarsa Tarım Üretim Şefi Gıda Mühendisi Hasan Tellioğlu’nu Araban’da hasadın üzerinde yakaladık ve sorduk: “Araban ovasında yetişen buğday için neden Türkiye’nin en kaliteli buğdayı deniliyor” diye.. Tellioğlu, “İklim özelliğinden dolayı Türkiye’nin en kaliteli buğdayı. Proten miktarı yüzde 14-15 düzeyinde, makarnaıklar için yüzde 16’ya kadar çıkabiliyor bu bölgede. Hava ile birlikte tohumun kalitesi de önemli. Kaliteli tohum, iklim koşulları ile birleşinde Türkiye’nin en güzel makarnalık durum buğdayı üretiliyor” dedi.
Doktor Tarsa Tarım Üretim Şefi Gıda Mühendisi Hasan Tellioğlu’nu Enes İncioğlu’nun buğday hasadını yaparken yakaladık. Tellioğlu, ekimden hasada üreticinin hemen her kademede denetim altında tutulduğu süreci anlatırken sertifikalı tohum dedi de başka birşey demedi. Araban Ovası’nda buğday hasadı yapılan tarlada, sorularımızı yanıtladı:
-Sertifikalı tohum ne demek Hasan Bey?
-Devletin belirlediği bazı standartlar var. Türkiye’ye özgü standardımızda devlet diyor ki işte original 1, orijnal 2, sertifikalı 1 sertifikalı 2 sertifikalı 3’e kadar tohum var kademeli olarak. Bu tohumların sertifika derecesini, içerisindeki yabancı madde, yabancı buğday tohumu, yabancı diğer türler belirler diyor.
Örneğin sertifikalı bir kilo tohumda 20 adet farklı tohum bulunabilir diyor. Sertifikalı 2, 3’e geçtiğinde bu 100 adet olabiliyor. Sertifikalı tohum üretimini sözleşmeli çiftçilerimizle gerçekleştirebiliyoruz. ÇKS kaydı olan arazilerde tohum üretimi gerçekleşiyor. İlk başta tohumu biz kendimiz gönderiyoruz çiftçimize, daha sonra bunları devlete beyan ediyoruz. Beyanname veriyoruz. Diyoruz ki biz şu çiftçimize, şu ada parselinde ÇKS’sinde de uyumlu olacak şekilde şu tohumu ürettik diye beyan ediyoruz. Beyan işleminden sonra bizim kontrollerimiz oluyor.
-Kontrolleriniz ne zaman başlıyor?
-Gübreleme, sulama, hastalık zararlıları gibi yıl içerisinde kontrollerimizi gerçekleştiriyoruz. Başak çıkardıktan sonra içerisinde yabancı başak avına çıkıyoruz grup halinde 20-30 kişi. Yabancı ot, bugday, arpa olabilir bunları ayıklıyoruz. Eğer ayıklanmayacak düzeyde ise almıyoruz. Bu tohum olmaz diyoruz. Biz bu işlemleri gerçekleştirdikten sonra devlet trafından Tarım il müdürlüğünden gelerek tarlalarımızı kontrol ediyorlar. Gerçekten bu tarlalar beyan edilen tarlalar mı diye. Onların da tarla kontrol standartları var. Metrekareye yabancı başak adedinin belli bir miktarda olması gerekiyor. Onlar ona bakıyorlar. Onlar okey verdikten sonra biz nemine bakarak hasada geçiyoruz. Hasada geçerken biçerdöver temizliği çok önemlidir. Sizin tarlanız ne kadar temiz olursa olsun, biçer başka bir tarlanın tohumunu biçmiş olabilir. O biçerden sizin kamyonunuzun içerisine yabancı tohum karışabilir. Bunun için biçerdöver temizliklerini yaptırıyoruz. Daha sonra bu sıkıntılar kamyondan da gelebilir. Kamyonlar da temizleniyor. Biçim işlemlerini gerçekleştiriyoruz.
-Daha sonraki süreçte hangi işlemlere tabi tutuluyor bu buğday?
-Fabrikamıza götürüyoruz buğdayı ve gerekli boyutlama ve ilaçlama işlemleri yapılıyor. Bundan sonra çuvallayıp, etiketliyoruz ve devlete bizim tohumumuz hazır diyoruz. Tohumumuzu kontrol edin diyoruz. Onlar gelip tohumlarımızdan numune alıyorlar. Tohum laboratuarlara gidiyor. Sertifika almaya hak kazanırsa sertifikalı tohumluk oluyor.Tüm bu işlemler yapılıp, laboratuardaki incelemede kaybederseniz, o buğdayı tohum olarak satamazsınız.
Sertifikasyonda, yabancı çeşit miktarı, diğer tür ve çeşit miktarına bakılıyor. Çimlenmesine bakılıyor. Çimlenme oranı yüzde 85’in üzerinde olmalı. Eğer yüzde 85’in üzerinde çimlenme yeteneği kaybetmişse tohum olarak satamazsınız o buğdyı. Settikalı tohumun verime etkisi çok fazla. Çiftçimizi verim yönünden destekliyoruz.
-Dönüm başı ne kadar tohum kullanılıyor?
-Makarnalıklarda dönüm başına 20-25, 30 35 kiloya kadar ekiliyor. Bizim gönderdiğimiz tohumlarda yüzde 90 çimlenme hedefliyoruz. 98-99 bulan oranlarda gerçekleştiriyoruz.
-Neden bu bölgenin buğdayı Türkiye’nin en kaliteli buğdayı oluyor?
-İklim özelliğinden dolayı Türkiye’nin en kaliteli buğdayı Araban Ovası’nda yetişiyor. Proten miktarı yüzde 14-15 düzeyinde, makarnalıklar için yüzde 16’ya kadar çıkabiliyor bu bölgede. Hava ile birlikte tohumun kalitesi de önemli. Kaliteli tohum, iklim koşulları ile birleşinde Türkiye’nin en güzel makarnalık durum buğdayı üretiliyor.
-Araban’da bölge rekolte tahmini?
-Sulu arazilerde kendi çeşitlerimizde sulanan arazilerde 750-800 kilogram verim almaktayız sulanan bölgede. Saragolla çeşidinde 800-850 kilogram verim gerçekleşiyor yine bu bölgede. Maestrale çeşidimiz, Tasako tarıma ait bir çeşit.
-Sertifikalı tohumun kilogramı ne kadar?
-Sertifikalı tohumun kilogramı 1500-1600 lira civarında.
-Bir kilogramı mı? Amma pahalıymış!
-Fakat devlet sertifikalı tohuma kilogramda 300-350 lira destek veriyor. Siz kullandınız, 350’sini devlet geri veriyor.
-Yine de pahalı değil mi?
-Ama şimdi normal makarnalık buğdayın kilosu bir lira. Bunun elek altısı çıkıyor, sertifikalı tohumda eleklerden geçiyor, ilaçlama yapılıyor. Bizden alınan tohumlarda hastalık oranı daha azdır. Kök çürüklerine karşı ilaçlama yapılıyor.
-Ceylanpınar’da da hasat başlamış. Türkiyenin tarım depose denliyor orası için doğru mu?
-Orada devletin kendi çiftlikleri var. TİGEM’in çok büyük arazileri var. 1.5 milyon dönüm bir arazi var orada ekilen.
-Oranın buğdayı da aynı kalitede midir diye soruyorum?
-Şöyle söyleyeyeim. Zaman zaman borsada da gidip bulunuyoruz. Sanayici Araban’ın malını daha çok tercih ediyor. Proten değeri orada da iyi çıkıyor, ama buradaki daha zengin. Yetiştiricinin titizliği de önem taşıyor. Biz ürünü ile ilgilenen çiftçilerle çalışmayı tercih ediyoruz.
-Çiftçi sertifikalı tohum ekmedi diyelim, ne yapıyor o buğdayı?
-Yine sanayiciye satıyor.
-Onu ne amaçla alıyorlar?
-Aynı amaçla ama, sizin ürününüz sertifikalı olduğu için daha değerlidir. Çiftçi kendi ektiği zaman ekmeklik karışmış olabilir, arpa karışmış olabilir. Ama bizim ektirdiğimizde bunlar yoktur. Makarnacı safiyeti yüzde 98-99 olan buğdayı tercih eder. İyi fiyat verir.
İzmir bölgesinde bir çiftçimiz 951 liraya giden buğdayı içerisinde arpa ve ekmeklik karıştığı için çok ucuza vermek zorunda kaldı. Mesela biz buğday ekilen alana buğday ektirmiyoruz. Tür çeşit karışımı olmaması için tarla seçimi de önemli. Örneğin Enes Beyler bu yıl kendileri Levante ekmişlerdi, biz gelecek yıl orada Maestraletürü ekemeyiz. Çünkü oradan da çeşit karışımı olabilir. O yüzden pamuk, mısır ekilecek, ondan sonra buğday ekilecek.
-Siz kaç yıldan beri bu bölge çiftçisi ile çalışıyorsunuz?
-14-15 yıldan beri bu bölgede üretim yaptırıyoruz, Türkiye’de TİGEM’den sonra ilk sırada üretici olarak biz varız.
Devlete gelip kontrol etmesi için biz para yatırıyoruz. Devlet gelip kontrol etmezse sertifikalı yapamazsınız tohumunuzu.
-Buğday alım fiyatı ne olacak bu yıl?
-Bu sene ofis daha açıklamadı ama, 950-bin lira arasında fiyat bekleniyor.
-Araban ovasının rekoltesi tahmini ne kadar?
-Ofisin geçen yıl açıkladığı rekolte 40 bin küsur tondu, bu sene yarısı bile değil.
Türkiye’nin en iyi buğdayı Araban’da üretiliyor ama, en kötü ekmeği Antep’te üretiliyor, bunu nasıl açıklayacağız?
-Antep Kuzey Irak ve Suriye’ye çalıştığı için kaliteli un çıkarmaz. Kaliteli ekmek üretmek isteyen bu piyasada nasıl yarışacak? 65 liraya alacağı unu 55 liraya alıyor. Ekmekçinin de işine geliyor.
Türkiye’de, devlet üreticisi TİGEM’den sonra en büyük özel sektör tohum kuruluşu olan Doktor Tarsa Tarım Üretim Şefi Gıda Mühendisi Hasan Tellioğlu’nu Araban’da hasadın üzerinde yakaladık ve sorduk: “Araban ovasında yetişen buğday için neden Türkiye’nin en kaliteli buğdayı deniliyor” diye.. Tellioğlu, “İklim özelliğinden dolayı Türkiye’nin en kaliteli buğdayı. Proten miktarı yüzde 14-15 düzeyinde, makarnaıklar için yüzde 16’ya kadar çıkabiliyor bu bölgede. Hava ile birlikte tohumun kalitesi de önemli. Kaliteli tohum, iklim koşulları ile birleşinde Türkiye’nin en güzel makarnalık durum buğdayı üretiliyor” dedi.
Doktor Tarsa Tarım Üretim Şefi Gıda Mühendisi Hasan Tellioğlu’nu Enes İncioğlu’nun buğday hasadını yaparken yakaladık. Tellioğlu, ekimden hasada üreticinin hemen her kademede denetim altında tutulduğu süreci anlatırken sertifikalı tohum dedi de başka birşey demedi. Araban Ovası’nda buğday hasadı yapılan tarlada, sorularımızı yanıtladı:
-Sertifikalı tohum ne demek Hasan Bey?
-Devletin belirlediği bazı standartlar var. Türkiye’ye özgü standardımızda devlet diyor ki işte original 1, orijnal 2, sertifikalı 1 sertifikalı 2 sertifikalı 3’e kadar tohum var kademeli olarak. Bu tohumların sertifika derecesini, içerisindeki yabancı madde, yabancı buğday tohumu, yabancı diğer türler belirler diyor.
Örneğin sertifikalı bir kilo tohumda 20 adet farklı tohum bulunabilir diyor. Sertifikalı 2, 3’e geçtiğinde bu 100 adet olabiliyor. Sertifikalı tohum üretimini sözleşmeli çiftçilerimizle gerçekleştirebiliyoruz. ÇKS kaydı olan arazilerde tohum üretimi gerçekleşiyor. İlk başta tohumu biz kendimiz gönderiyoruz çiftçimize, daha sonra bunları devlete beyan ediyoruz. Beyanname veriyoruz. Diyoruz ki biz şu çiftçimize, şu ada parselinde ÇKS’sinde de uyumlu olacak şekilde şu tohumu ürettik diye beyan ediyoruz. Beyan işleminden sonra bizim kontrollerimiz oluyor.
-Kontrolleriniz ne zaman başlıyor?
-Gübreleme, sulama, hastalık zararlıları gibi yıl içerisinde kontrollerimizi gerçekleştiriyoruz. Başak çıkardıktan sonra içerisinde yabancı başak avına çıkıyoruz grup halinde 20-30 kişi. Yabancı ot, bugday, arpa olabilir bunları ayıklıyoruz. Eğer ayıklanmayacak düzeyde ise almıyoruz. Bu tohum olmaz diyoruz. Biz bu işlemleri gerçekleştirdikten sonra devlet trafından Tarım il müdürlüğünden gelerek tarlalarımızı kontrol ediyorlar. Gerçekten bu tarlalar beyan edilen tarlalar mı diye. Onların da tarla kontrol standartları var. Metrekareye yabancı başak adedinin belli bir miktarda olması gerekiyor. Onlar ona bakıyorlar. Onlar okey verdikten sonra biz nemine bakarak hasada geçiyoruz. Hasada geçerken biçerdöver temizliği çok önemlidir. Sizin tarlanız ne kadar temiz olursa olsun, biçer başka bir tarlanın tohumunu biçmiş olabilir. O biçerden sizin kamyonunuzun içerisine yabancı tohum karışabilir. Bunun için biçerdöver temizliklerini yaptırıyoruz. Daha sonra bu sıkıntılar kamyondan da gelebilir. Kamyonlar da temizleniyor. Biçim işlemlerini gerçekleştiriyoruz.
-Daha sonraki süreçte hangi işlemlere tabi tutuluyor bu buğday?
-Fabrikamıza götürüyoruz buğdayı ve gerekli boyutlama ve ilaçlama işlemleri yapılıyor. Bundan sonra çuvallayıp, etiketliyoruz ve devlete bizim tohumumuz hazır diyoruz. Tohumumuzu kontrol edin diyoruz. Onlar gelip tohumlarımızdan numune alıyorlar. Tohum laboratuarlara gidiyor. Sertifika almaya hak kazanırsa sertifikalı tohumluk oluyor.Tüm bu işlemler yapılıp, laboratuardaki incelemede kaybederseniz, o buğdayı tohum olarak satamazsınız.
Sertifikasyonda, yabancı çeşit miktarı, diğer tür ve çeşit miktarına bakılıyor. Çimlenmesine bakılıyor. Çimlenme oranı yüzde 85’in üzerinde olmalı. Eğer yüzde 85’in üzerinde çimlenme yeteneği kaybetmişse tohum olarak satamazsınız o buğdyı. Settikalı tohumun verime etkisi çok fazla. Çiftçimizi verim yönünden destekliyoruz.
-Dönüm başı ne kadar tohum kullanılıyor?
-Makarnalıklarda dönüm başına 20-25, 30 35 kiloya kadar ekiliyor. Bizim gönderdiğimiz tohumlarda yüzde 90 çimlenme hedefliyoruz. 98-99 bulan oranlarda gerçekleştiriyoruz.
-Neden bu bölgenin buğdayı Türkiye’nin en kaliteli buğdayı oluyor?
-İklim özelliğinden dolayı Türkiye’nin en kaliteli buğdayı Araban Ovası’nda yetişiyor. Proten miktarı yüzde 14-15 düzeyinde, makarnalıklar için yüzde 16’ya kadar çıkabiliyor bu bölgede. Hava ile birlikte tohumun kalitesi de önemli. Kaliteli tohum, iklim koşulları ile birleşinde Türkiye’nin en güzel makarnalık durum buğdayı üretiliyor.
-Araban’da bölge rekolte tahmini?
-Sulu arazilerde kendi çeşitlerimizde sulanan arazilerde 750-800 kilogram verim almaktayız sulanan bölgede. Saragolla çeşidinde 800-850 kilogram verim gerçekleşiyor yine bu bölgede. Maestrale çeşidimiz, Tasako tarıma ait bir çeşit.
-Sertifikalı tohumun kilogramı ne kadar?
-Sertifikalı tohumun kilogramı 1500-1600 lira civarında.
-Bir kilogramı mı? Amma pahalıymış!
-Fakat devlet sertifikalı tohuma kilogramda 300-350 lira destek veriyor. Siz kullandınız, 350’sini devlet geri veriyor.
-Yine de pahalı değil mi?
-Ama şimdi normal makarnalık buğdayın kilosu bir lira. Bunun elek altısı çıkıyor, sertifikalı tohumda eleklerden geçiyor, ilaçlama yapılıyor. Bizden alınan tohumlarda hastalık oranı daha azdır. Kök çürüklerine karşı ilaçlama yapılıyor.
-Ceylanpınar’da da hasat başlamış. Türkiyenin tarım depose denliyor orası için doğru mu?
-Orada devletin kendi çiftlikleri var. TİGEM’in çok büyük arazileri var. 1.5 milyon dönüm bir arazi var orada ekilen.
-Oranın buğdayı da aynı kalitede midir diye soruyorum?
-Şöyle söyleyeyeim. Zaman zaman borsada da gidip bulunuyoruz. Sanayici Araban’ın malını daha çok tercih ediyor. Proten değeri orada da iyi çıkıyor, ama buradaki daha zengin. Yetiştiricinin titizliği de önem taşıyor. Biz ürünü ile ilgilenen çiftçilerle çalışmayı tercih ediyoruz.
-Çiftçi sertifikalı tohum ekmedi diyelim, ne yapıyor o buğdayı?
-Yine sanayiciye satıyor.
-Onu ne amaçla alıyorlar?
-Aynı amaçla ama, sizin ürününüz sertifikalı olduğu için daha değerlidir. Çiftçi kendi ektiği zaman ekmeklik karışmış olabilir, arpa karışmış olabilir. Ama bizim ektirdiğimizde bunlar yoktur. Makarnacı safiyeti yüzde 98-99 olan buğdayı tercih eder. İyi fiyat verir.
İzmir bölgesinde bir çiftçimiz 951 liraya giden buğdayı içerisinde arpa ve ekmeklik karıştığı için çok ucuza vermek zorunda kaldı. Mesela biz buğday ekilen alana buğday ektirmiyoruz. Tür çeşit karışımı olmaması için tarla seçimi de önemli. Örneğin Enes Beyler bu yıl kendileri Levante ekmişlerdi, biz gelecek yıl orada Maestraletürü ekemeyiz. Çünkü oradan da çeşit karışımı olabilir. O yüzden pamuk, mısır ekilecek, ondan sonra buğday ekilecek.
-Siz kaç yıldan beri bu bölge çiftçisi ile çalışıyorsunuz?
-14-15 yıldan beri bu bölgede üretim yaptırıyoruz, Türkiye’de TİGEM’den sonra ilk sırada üretici olarak biz varız.
Devlete gelip kontrol etmesi için biz para yatırıyoruz. Devlet gelip kontrol etmezse sertifikalı yapamazsınız tohumunuzu.
-Buğday alım fiyatı ne olacak bu yıl?
-Bu sene ofis daha açıklamadı ama, 950-bin lira arasında fiyat bekleniyor.
-Araban ovasının rekoltesi tahmini ne kadar?
-Ofisin geçen yıl açıkladığı rekolte 40 bin küsur tondu, bu sene yarısı bile değil.
Türkiye’nin en iyi buğdayı Araban’da üretiliyor ama, en kötü ekmeği Antep’te üretiliyor, bunu nasıl açıklayacağız?
-Antep Kuzey Irak ve Suriye’ye çalıştığı için kaliteli un çıkarmaz. Kaliteli ekmek üretmek isteyen bu piyasada nasıl yarışacak? 65 liraya alacağı unu 55 liraya alıyor. Ekmekçinin de işine geliyor.
RSS