Hiçbir ticari olgunun sınır ticaretinin sınır bölgelerindeki ekonomik canlanmaya etkisinin yerini alamayacağını ifade eden Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen, sınır ticaretinin genellikle özel bir anlaşmayla yapıldığını, başka bir ifadeyle ülkelerin karşılıklı taahhüt altına girdiğini açıkladı.
Tüzmen, komşu ülkelerle sınır ticaretini kolaylaştırıp geliştirerek bölgede refah düzeyini artırmak ve bölgelere ekonomik canlılık getirmek amacıyla yeni bir proje hazırladıklarını vurguladı. 14 gümrük kapısının 6’sında otomasyona geçirildiği, bu şekilde işlemlerin daha süratli ve güvenli yapılmasının sağlandığı kaydedildi.
Dünya Gümrük Günü bu yıl ilk kez Gaziantep’te kutlandı. Dünya Gümrük Günü’nün 50’inci kutlama programı etkinlikleri çerçevesinde düzenlenen “Sınır ticaretinde gümrük uygulamaları” konulu panele Azerbaycan Gümrük Muhafaza Genel Müdürü Güloğlan Muradov, Gürcistan Ankara Büyükelçiliği Müsteşarı Zürab Şareidze, İrak Serbest Bölgeler Genel Müdürü Hamit Şükür Mahmut, İran Türkiye Büyükelçiliği 2. Müsteşarı Mahmut Babei ve Suriye Halep Gümrük Müdürü Dr. Ghassan Karkutli katıldı. Gümrük Müsteşarı Nevzat Saygılı, Dünya Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Osman Arolat, Gazeteci-Yazar Güngör Uras, GTO Başkanı Mehmet Aslan, GSO Başkanı Nejat Koçer ile bölgedeki bazı Oda ve birliklerin başkanları da birer konuşma yaptı.
Panelin birinci oturumunda açılış konuşması yapan Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen, Dünya Gümrük Örgütü’nün 50 yıl önce ilk toplantısını gerçekleştirmiş olduğu gün olan 26 Ocak’ın tüm dünyada Gümrük Günü olarak kutlandığını açıkladı. Türkiye’nin komşularıyla ilişkilerini daima karşılıklı saygı ve iyi niyet çerçevesinde yürüttüğünü belirterek, ‘Yurtta sulh cihanda sulh’ ilkesi doğrultusunda hareket ettiğini hatırlatan Tüzmen, sınır ticaretinin dünyada çok sayıda örneği olduğunu belirtti.
Vietham-Çin arasında Guangxi Bölgesi’ndeki sınır ticaretinin her iki tarafta mal sirkülasyonunu artırdığını kaydeden Tüzmen sözlerine şöyle devam etti:
“Bir diğer örnek Kazakistan-Çin arasındaki sınır ticareti. Bu iki ülke arasında bölgesel düzeyde sınır ticareti sürekli gelişiyor. ABD-Kanada ve Meksika arasında 1986 yılında Sınır Ticareti İttifakı (Border Trade Alliance) akdi imzalandı. Amaç NAFTA dışında bu ülkeler arasındaki ticaretin kolaylaştırılması için araştırma, stratejik planlama yapmak ve eğitim yoluyla özel sektörü teşvik etmektir. Dünyadaki örneklerine baktığımızda, sınır ticaretinin genellikle özel bir anlaşma ile yapıldığı, başka bir ifadeyle ülkelerin karşılıklı olarak taahhüt altına girdiği görülmektedir. Anlaşmalarla yürütülen sınır ticaretinde ülkeler arasında Özel Ekonomik Bölgeler denilen ve gümrük muafiyeti uygulanan, yasadışı faaliyetlerin engellendiği, ekonomik faaliyetlerin teşvik edildiği, istihdam yaratılan ve iletişim, bankacılık gibi kolaylıklar oluşturulan bölgelerin kurulması planlanıyor. Biz de komşularımızla sınır ticaretini geliştirerek bölge insanının refah düzeyini artırmak ve karşılıklı olarak bölgelere ekonomik canlılık getirmek amacıyla yeni bir proje hazırlıyoruz. Projede hedefimiz ‘Sınır Ticareti Merkezleri’ kurmak suretiyle komşularımızla dış ticaret hacmimizin artırılması ve daha yakın işbirliği sağlanmasıdır. Öncelikle birkaç pilot bölgede ve yaklaşık 10 bin metrekarelik bir alanda kurulması öngörülen bu merkezlerde ithalat ve ihracat yapmak üzere faaliyet gösteren çeşitli sayıda Sınır Ticaret Mağazaları bulunacak. Bunlar ithalat ve ihracat açısından fiziki olarak birbirlerinden ayrı alanlarda faaliyet gösterecek. Bu mağazalara sergi ve satış için konulan eşyanın önemli bir miktarının komşu ülke tacirine satışının yapılması, komşu ülkelerden gelen eşyanın ise ithal edilmek üzere bu mağazalarda sergilenmesi planlanıyor.
Doğu ve Güneydoğu sınırlarımızda faal olan 14 kapıdan en yoğun iş hacmine sahip olan 6 tanesini otomasyona geçirdiklerini hatırlatan Devlet Bakanı Tüzmen, bu şekilde işlemlerin daha süratli ve güvenli yapılmasının sağlandığını vurguladı. Gürbulak Sınır Kapısı hizmet binasının yakında hizmete gireceğini ve burada da işlemlerin otomasyon yoluyla yapılabileceğini kaydeden Tüzmen, “Diğer sınır gümrük idareleri de otomasyona geçirilecek. Bu şekilde ticaretin kolaylaştırılması için çalışmaların yanı sıra ticaretin güvenliğine yönelik projelerimiz de hızla uygulamaya geçiriliyor. X-ray cihazları devreye sokularak sonuçları alınmaya başlandı. Kara kapıları araç takip ve sonuçları da almıyor. Kara kapıları araç takip ve ihbar takip sistemi de son zamanlarda ilave gümrüklerle oldukça fazla idarede çalışır duruma geldi. Belirlenen gümrük kapılarına plak okuma ve kapalı devre TV sistemleri kurulması için çalışmalar sürüyor.
RSS