Hayvansal üretim yüzde 14,38 düştü

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçesi görüşülüyor. CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bütçe raporlarını incelediğinde hayvansal üretimin geçen yıla göre azaldığını ve bunun 'ithalatı durduracağız' savı ile çeliştiğini söyledi.

Akay, "Hayvansal ürünlerde bir önceki yıla göre yüzde 14,38 düşüş var. 'Ette de ithalatı durduracağız' diye ifadeniz var fakat bir yandan da Et ve Süt Kurumu firmalardan ithalat için talep topluyor. İthalat bitecek gibi değil" diye konuştu.

Akay şunları kaydetti:

"Hayvansal ürünlerde arz güvenliği alt programına göre hayvansal üretimin artırılması gerekiyor. Böyle bir artış var mı diye baktığımız zaman, böyle bir artışı göremiyoruz. Özellikle: 2024 yılı tahmini için ulaşılacak rakam 2 milyon 41 bin ton; bir önceki yıla göre yüzde 14,38 düşüş var. 2023'te kırmızı et miktarı 2 milyon 384 binmiş, 2025 yılı için baktığımız zaman da bu rakamın yine altında olan bir rakam söz konusu. Sayın Bakan, ‘Ette de ithalata dur diyeceğiz’ diye ifadeniz vardı fakat Et ve Süt Kurumu'nun, 'Et taleplerinizi bize bildirin' diye firmalardan bir talep toplaması var, yani ithalat için talep topluyor. İthalat bitecek gibi değil. Tabii, kronik problemlere geçici çözümler bulmak gerekir. Fakat bu hayvansal üretim, et ithalatı ve ihracata dönüşle ilgili daha radikal kararlar alınması ve daha hızlı hareket edilmesi gerektiğini düşünüyorum.

Tarım Bakanlığı 924 Milyon Liraya Hangi Binanın Onarımını Yapacak? Sermaye transferleri ciddi bir boyutta. Bunun işte 2 milyar 631 milyonu hane halkına kurum ve işletmelere 'ödenen ödemeler' şeklinde görülüyor, Yine, 173 milyarlık bu sermaye transferlerinin de 171 milyarı hazine yardımı, mahiyeti nedir? Yurt dışına yapılan bir transfer var, o rakamı merak ettim, araştırdım, bulamadım. Bu transfer neyle ilgili? 2025 yılı için de bütçe teklifinde yer almış, 450 milyon bir kalem koymuşsunuz, mahiyeti nedir; demek ki devam edecek bir şey. Bir de sermaye giderleri ana hesabında da özellikle gayrimenkul sermaye üretim giderleri 3 milyar 714 milyon, ne tip bir üretim olacak? Geçmişte yapılan gayrimenkul üretimleri nelerdir, onunla ilgili detay paylaşalım. Bir de büyük gayrimenkul onarım giderini yüksek gördüm, 924 milyon. Yapılacak bir onarım mı var, oraya ayrılan bir bütçe olduğuna göre.

Çiftçinin girdi maliyetleri çok yüksek, üretimde zorlanıyor. Çiftçinin ortalama yaşı 58'e çıktı. Dört çiftçiden 3'ü gelecek sene üretim yapmak istemiyor, kredi kaynaklarına ulaşamıyor. Hazineden çiftçiye tarımsal sübvansiyonlu destek 135 milyar civarı ama hazinenin Ziraat Bankasına ve Tarım Kredi Kooperatifleri'ne faiz desteği 160 milyar. Banka faiz zararı olarak Hazine’den ödenen faiz ödemesi yüzde 420 arttı. Çiftçi maliyetlerini de sürekli arttırıyor; çiftçi, kredilerini ödeyemiyor.

Çiftçilerimize sübvansiyonlu tarım kredi kullandırılması gerekirken, Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü çiftçilere tüketici kredisi kullandırılmasıyla ilgili şubelere baskı yapıyor. Şube yöneticilerinden bize gelen şikâyetler var. Çiftçiye sübvansiyonlu kredi desteği verecekken niçin tüketici kredisi kullandırıp yüzde 75'ten, çiftçiyi faiz yükü altında eziyorsunuz? Zaten çiftçi ödemelerini yapamıyor, kredilerini ödeyemiyor, kredilerine ulaşamıyor. Bir taraftan bu yöneticiler, Bankalar Kanunu’na aykırı bir şekilde, kendi ortak olduğu şirketlere çiftçi olmadığı halde sübvansiyonlu krediler kullandırıyor, bir taraftan da çiftçiye vermiyor. Yine, traktör kredilerinde de aynı şey söz konusu. Ziraat Bankasına bugün gidin, traktör kredisi talebinde bulunun, yüzde 25 öz sermaye, öz kaynak istiyor, vermek istemiyor."