Ekonomik kriz, enflasyon ve hayat pahalılığı eğitim giderlerini katladı

2025/26 eğitim-öğretim yılına girerken öğrenciler ve velilerin, artan okul ve kırtasiye masraflarıyla karşı karşıya olduğunu dile getiren Şube Başkanı Ömer Parlakçı, ‘’Son yıllarda derinleşen ekonomik kriz, yüksek enflasyon ve hayat pahalılığı eğitim giderlerini de katladı. Kayıt ücretleri, zorunlu bağış uygulamaları, okul kıyafetleri, servis ücretleri ve kırtasiye ürünlerine gelen zamlar, dar ve orta gelirli ailelerin bütçesinde büyük yükler getiriyor’’ dedi.
Veliler, geniş bir alanda harcama yapmak zorunda
Parlakçı, ‘’Veliler, bir öğrencinin okul ihtiyaçlarını karşılamak için kırtasiyeden okul kıyafetine, spor ayakkabısından beslenme masraflarına kadar geniş bir alanda harcama yapmak zorunda. Eğitim masraflarının her yıl resmi enflasyon oranlarının çok üzerinde artıyor olması dikkat çekici. 2025-26 eğitim-öğretim yılında velilerin en büyük kaygılarından biri, çocuklarının okul çantalarını kaç TL’ye doldurabilecekleri sorusu. Geçtiğimiz yıl zaten yüksek olan kırtasiye fiyatları, bu yıl da yüzde 60’ları aşan artışlarla daha da ağırlaştı. Defterden kaleme, boyadan çantaya kadar her kalem ürün aile bütçesini zorlarken, ilkokul seviyesindeki bir öğrencinin çantası ortalama 2 bin 800–3 bin 800 liraya, ortaokul ve lise seviyesindeki bir öğrencinin çantası ise 4 bin–5 bin 800 liraya doluyor. Bu rakamlar, dar gelirli ailelerin çocukları açısından eğitimdeki eşitsizlikleri derinleştirirken, kamusal destek olmadan nitelikli ve eşit eğitim hakkının her geçen gün daha da zorlaştığını gösteriyor’’ ifadelerini kullandı.
Ortaokul ve lise seviyesindeki öğrencilerin ihtiyaçları maliyeti daha da yukarı çekiyor
Parlakçı, ‘’2024/’25 ve 2025/’26 eğitim-öğretim yıllarına ait kırtasiye sepeti karşılaştırması, aileler üzerindeki yükün her geçen yıl nasıl ağırlaştığını gösteriyor. Detaylara bakıldığında, özellikle ortaokul ve lise seviyesindeki öğrencilerin ihtiyaçları maliyeti daha da yukarı çekiyor. Çanta, defter ve kalem gibi temel malzemeler her iki düzeyde de bulunurken; lise öğrencileri için dosya-klasör, daha fazla defter ve farklı kalem türleri gibi ek gereksinimler bütçeyi katlıyor. İlkokul sepetinde 2 bin 800–3 bin 800 TL arasında seyreden maliyet, lisede 4 bin TL’yi aşmakta ve 5 bin 800 TL’ye kadar çıkabiliyor’’ tespitini yaptı. 
Eğitim masraflarındaki ortalama artış yüzde 60’ın üzerinde
Çocuk büyüdükçe ve eğitim kademesi yükseldikçe ailelerin maruz kaldığı maddi yükün de katlanarak arttığını belirten Parlakçı, ‘’TÜİK’e göre resmi enflasyon Ağustos 2024’te yüzde 51,97 iken Ağustos 2025’te yüzde 33’e geriledi. Ancak eğitim masraflarındaki ortalama artış yüzde 60’ın üzerinde. Özellikle birden fazla çocuğu olan aileler için yük katlanarak büyüyor. Birçok veli en temel ihtiyaçları bile karşılayamaz hale gelmiş durumda. Büyükşehirlerde masraflar çok daha da yüksek. Veliler her geçen yıl ağırlaşan eğitim masraflarını karşılayabilmek için ya borçlanmakta ya da başka temel ihtiyaçlarından feragat ediyor’’ şeklinde konuştu. 
Hesaplamalara okul servisi, yemek, kıyafet gibi ek giderler dahil değil
‘Asgari ücretli bir aile için sadece bir öğrencinin kırtasiye masrafı, aylık gelirinin yüzde 15-20’sine denk geliyor’ diyen Parlakçı, ‘’Hesaplamalara okul servisi, yemek, kıyafet gibi ek giderler dahil değil. Dolayısıyla, kamusal ve eşitlikçi bir eğitim hakkı, en temel düzeyde bile ailelerin omuzlarına ağır bir maliyet yüklenerek fiilen ortadan kaldırılıyor. Çocukların defter ve kalem gibi en basit ihtiyaçlarını karşılamak dahi ciddi bir ekonomik planlama gerektirir hale geldi. Eğer devlet kamusal bir sorumluluk üstlenmez, öğrencilere ücretsiz veya destekli kırtasiye sağlamazsa, düşük gelirli ailelerin çocukları okula eksik malzemelerle gitmek zorunda kalacak ve bu durum onların eğitim sürecinde geri kalmalarına neden olacak. Kamusal eğitim anlayışı gereği, her öğrencinin eşit koşullarda eğitim görmesi bir hak, bu hakkı garanti altına almak da devletin temel sorumluluğu’’ açıklamasını yaptı.
Eğitim, her çocuğun anayasal hakkı
Eğitim, her çocuğun anayasal hakkı olduğunu ve bu hakkın hiçbir koşulda velilerin ekonomik gücüne bağlı hale getirilemeyeceğini kaydeden Parlakçı, ‘’Gelinen noktada, en temel okul ihtiyaçlarının dahi fahiş fiyatlara ulaşması, çocukların eğitim hakkını fiilen tehdit eder hale geldi. Devletin görevi, bu hakkı sadece kâğıt üzerinde tanımak değil, gerçek yaşamda da güvence altına alıyor. Bu nedenle kırtasiye, okul çantası ve diğer eğitim giderleri konusunda kamusal destek sağlanmalı; her öğrenciye eşit, ücretsiz ve nitelikli eğitim imkânı sunulmalıdır. Aksi halde eğitimde var olan eşitsizlikler daha da derinleşecek, çocuk ve gençlerin geleceği tamamen piyasaya teslim edilmiş olacak’’ değerlendirmesinde bulundu.
Öğrencilerin temel ihtiyaçlarının karşılanması devletin asli görevi
Eğitim Sen Gaziantep Şube Başkanı Ömer Parlakçı, konuşmasını şu şekilde devam ettirdi: ‘’Eğitim, anayasal bir hak olduğuna göre öğrencilerin temel ihtiyaçlarının karşılanması da devletin asli görevi. Bugün veliler, okul kıyafetinden deftere, kalemden beslenme çantasına kadar en temel masrafları kendi imkanlarıyla karşılamak zorunda kalmaktadır. Artan enflasyon ve derinleşen yoksulluk koşullarında bu durum milyonlarca aile için büyük bir yük haline geldi.  Özellikle ilköğretim çağındaki çocuklar için kırtasiye malzemeleri, okul çantası ve temel ihtiyaçların ücretsiz sağlanması devletin sorumluluğu olmalı. Bu adım hem velilerin ekonomik yükünü hafifletecek hem de her çocuğun eşit şartlarda eğitim alabilmesinin önünü açacak.’’