BAŞARISIZ DARBEYİ GANİMET GÖRME

15 Temmuz gecesi kimilerinin bir tiyatro, bir mizansen olarak gördüğü, kimilerinin Erdoğan'ın başkanlık yolunda bir manevrası gibi gördükleri ama gerçekte ''bal gibi darbe'' denilecek bir durumla karşılaştık.

15 Temmuz acemice düzenlenmiş ve tüm silahlı kuvvetlerin katılamadığı bir darbe girişimidir. O anlamda da 1960 ve 1980 darbelerinden farklı bir seyir izlemiştir. Ve başarısız olmuştur.

Darbecilerin TRT'den açıkladıkları gibi cumhurbaşkanının hukuksuzluklarına ve hükümete karşı yapılmıştır. Darbeler meşru değildir ve kesinlikle amasız fakatsız kime yapılırsa yapılsın, kim tarafından yapılırsa yapılsın karşı çıkılmalıdır.

Bir darbe girişimi savuşturuldu. İyide oldu. En kötü sivil yönetimler en iyi darbelerden daha değerlidir.

Ancak darbelere zemin sunanlar bu darbeciler kadar eleştirilmeli karşı çıkılmalıdır. Sen Anayasayı tanımıyorsan, AYM'nin kararını kabul etmiyorsan,fiili bir durum yaratmışsan birileri de bu hukuksuz ortamda ''fırsatı ganimet'' bilir.

Darbe tehditi ortadan kalkmış değildir. Önemli olan buradan darbelere zemin oluşturacak hukuksuz ortamı ortadan kaldırmak gereklidir.

Bu ülkenin tarihi darbeler ve sıkıyönetimler tarihidir.1960 ile başlayan süreç 15 Temmuz başarısız darbe girişimi ile devam ediyor. Ve sanırım bu başarısız darbe girişimi de bir son olmayacaktır. Neden mi?

Darbeler hukuksuz bir zeminde kendine haklılık gerekçesi bulur. 12 Eylülde olduğu gibi şiddetten ve siyasetin çözümsüzlüğünden bıkmış halka kendi ''haklı'' gerekçesini oluşturdu, darbeyi gerçekleştirdi Kenan Evren ve ekibi. O zaman emir komuta zinciri içinde tüm ordu yönetime el koymuştu. Sokaklar zapt edilmiş, TRT'ye el konulmuş meclis zapturapt altına alınmıştı. Siyasiler gözaltına alınmıştı.

15 Temmuz darbe gerekçesinde Cumhurbaşkanının hukuksuz girişimleri gerekçe gösteriliyor. Ancak tüm ordu darbe girişimine ortak yapılamadı. Tutuklanan subayların çeşitliliğine bakılınca aslında hiçte küçümsenmeyecek bir boyutta bir darbenin gerçekleştirilmiş olmak istenmesi gerçeği ile karşı karşıyayız.

Bu darbeyi yapanların kim olduğunu ayrıntılı bilemesem de Gülen cemaati ile bir bağı var diye düşünüyorum. Çünkü Kurban bayramına kadar Erdoğan gidecek türü fısıltı gazetesi haberleri kulaktan kulağa üflüyordu. Bu fısıltılar benimde kulağıma gelmişti.

Bu darbe son değil demiştim. Çünkü bu darbe girişimi Erdoğan'ın kendi iktidarını tahkim edeceği, sokaklara çıkan insanların AKP lehine konsolide edileceği imkanı verdi. Bir canavarı öldüremiyorsan onu daha güçlendirir ve saldırganlaştırırsın.

AKP ve Erdoğan bu başarısız darbe girişimini kendi lehine kullanacaktır. Yüksek yargıya, hakim ve savcılara ve askerlere dönük geniş tutuklama ve görevden alma furyası bunu göstermektedir. AKP darbe girişimini önlemenin verdiği özgüvenle daha bir üstenci, hukuk dışılığı içselleştiren bir tutum alacak gibi görünüyor. İşte bu durum da gelecekte ki darbe girişimlerine zemin olacak ortam oluşturacaktır.

Bir ülkenin tarihinin üçte ikisi sıkıyönetim ve darbelerle geçiyorsa, her on yılda bir ülke kaosa uyanıyorsa, her hükümet kaos içinde hükümet etmeye çalışıyorsa o ülkede darbeleri besleyen nedenler vardır demektir. Darbe ancak nedenlerini ortadan kaldırarak önlenir.

Bugün MKG sivil siyasetin üzerinde hala vesayetini sürdürüyorsa darbe tehlikesi vardır demektir. Bugün Kürt sorunu çözümsüzlük noktasındaysa, güvenlikçi önlemlerle sorun ortadan kaldırılmaya çalışılıyorsa darbe zemini ortadan kalkmamış demektir. Bugün ülkede 12 Eylül anayasası hala yürürlükteyse darbe için olanaklar var demektir.

Eğer gerçekten bu ülkede darbeleri ortadan kaldırmak istiyorsanız en başta toplumsal bir mutabakata dayalı anayasayı yapacaksınız. Ötekileştirmeyen, ayrımcılık sunmayan eşit ve özgür bir anayasa ile darbe zeminini ortadan kaldırmak için önemli bir adım atılabilir.

Bu başarısız darbe girişimi bir toplumsal mutabakata zemin olabilir. Bu zemini oluşturmak bugün için başta AKP'nin ve tüm meclisin önünde duran bir görevdir.

Ancak AKP içerisinden idam cezaları geri getirilsin seslenişleri bu ortak zemini daha baştan dinamitleyen girişimlerdir. Darbe tehditlerini ortadan kaldırmanın yolu daha otoriter daha baskıcı bir yönetime geçmek değil tersine hukuka dayalı anayasal bir düzeni oluşturmaktan geçer. Darbeyi gerekçe göstererek sivil bir darbeyi pekiştirmek kabul edilemez.

AKP başarısız darbe girişimini bir fırsat olarak görüp bunu otoriter yönetim lehine değil demokratik bir uzlaşı rejimine dönüştürmelidir. Yoksa fırsatı ganimet bilirse bir başka zaman başka fırsatçıların zamanı kollamasına imkan vermiş olacaktır.

Celal DENİZ