DOĞUBAYAZIT – İSHAK PAŞA SARAYI

 Kars gezimizin sonunda, Nahcıvan’a gitmeden önce Doğubayazıt’a gidip İshak Paşa Sarayı’nı görmek istedik. Kars – Iğdır arası 140 km ve otobüsle 3 saattir. Iğdır - Doğubayazıt arası 50 km ve minibüsle 30 dakikadır. Bir kişilik ulaşım ücreti 5 lira. Akşam 18.00’e kadar karşılıklı araç bulunmaktadır.
İshak Paşa Sarayı’na ilçenin merkezinde, belediye meydanında (08.00 – 15.00 arası) dolmuşlarla gidilmektedir. Bir kişilik dolmuş ücreti 2,5 liradır. Duraktan bakıldığında saray görülmektedir. Dolmuşlar Ahmed-i Xani Türbesi’nin yanında durmaktadır. Türbe, kale ve saraya yürüyerek gidilmektedir. Özel araçla giderseniz saat 18.00’e kadar gezebilirsiniz.
Ağrı İli Doğubayazıt İlçesi'nin 7 km doğusunda, bir dağın yamacındaki tepe üzerine kurulan İshak Paşa Sarayı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Lale Devri’ndeki son büyük anıt yapısıdır. 18. yy. Osmanlı mimarisinin en seçkin örneklerinden olduğu kadar, sanat tarihi açısından da değeri büyüktür. Saray, Osmanlı, Selçuklu ve Fars mimarı özelliklerini bünyesinde barındırmaktadır.
Saray, sert kayalık zemin üzerine yapımına 1685’de başlamış ve 1784’de bitmiştir. Saray iki kattan oluşuyor ve 366 odalı olup, cami, surlar, divan, harem, iç ve dış duvarlar ve koğuşlardan oluşmaktadır. Yapı, 115x50 metre ölçülerinde yaklaşık 8 dönüm alan üzerindedir. Kesme taşlardan yapılan sarayın duvarları ayet ve beyitlerle süslenmiştir.
Sarayın en önemli özelliği dünyanın ilk kalorifer tesisatının döşenmiş olmasıdır.
İshak Paşa Sarayı Topkapı Sarayı’ndan sonraki en ünlü Osmanlı eserlerinden biri olduğu ifade edilmektedir.
Saray 1. Dünya Savaşı’nda Rus askerleri tarafından kışla olarak kullanılmıştır. Sarayın altın kapısının Ruslar tarafından Moskova’ya götürüldüğü ve halen Moskova Müzesi’nde sergilendiği belirtilmektedir.
Doğubayazıt Kalesi, İshak Paşa Sarayı’nın hemen karşındaki sarp kayalık üzerine kurulmuştur. Kalenin tarihi bilinmemekle birlikte Urartu dönemine ait olduğu söylenmektedir.
Gerek İshak Paşa Sarayı gerekse Doğubayazıt Kalesi bütün yağmalara ve tahribatlara rağmen zamana meydan okurcasına karşın ayakta kalmayı başarmıştır.
Saray ve kalenin yanında ünlü Mem u Zin’in yazarı Kürt şair Ahmed-i Xani’nin türbesi bulunmaktadır. 1061-1164 yılları arasında yaşamış ve ömrünün büyük bölümünü Doğubayazıt’ta geçirmiştir. İshak Paşa döneminde devlet görevlerinde bulunmuştur. Yörede “Hani Baba” olarak da bilinmektedir. Türbenin hemen yanında 450 yıllık bir cami mevcuttur.
İshak Paşa Sarayı bölgenin en büyük tarihi eseri ve en çok gezilen turistik yeridir. Bölgede her keseye uygun konaklama imkanı bulunmaktadır. Saray, görünümü, mimarisi ve tarihiyle her mevsim ziyaretçilerin ilgisini çekiyor.
Doğubayazıt, İshak Paşa Sarayı sizi bekliyor.