SİİRT

YAYINLAMA: 07 Kasım 2022 / 15.30 | GÜNCELLEME: 07 Kasım 2022 / 15.30

VELİ YALÇIN

256 YAZI

Siirt adının nereden geldiği konusunda değişik görüşler bulunmaktadır. Siirt adının Sami Dili’nden geldiği öne sürülmektedir. Süryaniler şehre Se’erd (yöresel söylenişi Sert) demişler. 19. yüzyılda Sert, Seerd, Sört, Sairt olarak kullanışı günümüzde de Siirt olarak benimsenmiştir. Bölgenin dağlık olması ve ulaşım imkanlarının yetersizliği, gelişmiş kentlerin ortaya çıkmasının önündeki engellerdendir.

Saat Kulesi

İl merkezinde yer alan ve 1905 yılında Alaaddin Paşa yaptırılan kule zaman içinde bilinmeyen bir nedenle yıkılmıştır. 1975 yılında yeniden inşa edilmiştir. 4 yüzlü ve 6 katlı bir yapıdır. Birçok ilde benzer saat kulesi bulunmaktadır.

Ulu Cami

İl merkezinde bulunan eserin üzerinde kitabe bulunmamasından dolayı yapım tarihi bilinmemektedir. 1129 yılında Selçuklu Hükümdarı Mugīsüddin Mahmûd b. Muhammed Tapar, 1260 atabeglerden Mücâhid İshak tarafından tamir ettirilerek genişletilmiş, yanına bir medrese ilâvesiyle külliye haline getirilmiştir. Caminin ahşap minberi 1933 yılında Ankara Etnoğrafya Müzesi’ne götürülmüş ve orada sergilenmektedir. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 1957 yılında başlayan onarımlar 1985 yılına kadar sürmüş ve en son 1994 yılında tekrar onarımdan geçirilmiştir.

Çini kaplamalı minare, Anadolu’daki en eski çinili yapılardan biridir. Minare, camiden 3 metre bağımsız olarak yükselmektedir.

Botan Mağaraları ve Deliklitaş

İl merkezindei en bilinen mağaralardır. Dicle Nehri'nin en önemli kollarından biri olan Botan Çayı'nın bulunduğu Botan Vadisi'nde birçok mağara, kilise kalıntısı, arkeolojik höyük günümüze kadar gelmiştir. İl merkezine 4 kilometre bulunan ve Botan Çayı’na yaklaşık 350 metre yükseklikten bakan mağara, dik kireç taşlarının milattan önceki devirlerde oyulmasıyla oluşmuştur. Altından geçmekte olan Botan’a tepeden kuşbakışı bakan mağaralar ve deliklitaş görenleri büyülemektedir.

İsmail Fakirullah Türbesi

İl merkezine 10 kilometre mesafedeki Aydınlar ilçesinde yer almaktadır. Aydınlar, önceki adıyla Tillo’dur. Köy olan Tillo, 1953 yılında belde ve 18 Mayıs 1990 tarihinde Aydınlar adıyla ilçe olması sağlanmıştır. Ancak, 30 Ekim 2013 tarihinde ilçenin adı yeniden Tillo olarak değiştirilmiştir.

Tillo, bölgede din eğitimini önemli olduğu medrese kültürünün yoğun olduğu yerlerden biridir. Tillo’da yetişmiş birçok din adamı bulunmaktadır. Bunlardan bazıları; İsmail Fakirllah, Erzurumlu İbrahim Hakkı, Şeyh Mansur gibi.

Türbe, İsmail Fakirullah’ın ölümünden sonra öğrencisi Erzurumlu İsmail Hakkı tarafından 18. Yüzyılda yaptırılmıştır. Türbe, her yıl 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde (ekinoks günlerinde yani) sabah güneşinin ışıklarının sandukasının üzerine yansımasıyla ünlüdür. Türbe, 2015 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınmıştır.

Veysel Karani Türbesi

İl merkezine 40 ve Baykan ilçesine 8 kilometre uzaklığındaki Veysel Karani beldesi, Siirt-Diyarbakır karayolu üzerinde yer almaktadır. 1901 yılında yapılan türbe, 1967 yılında yıkılmıştır. Yerine yeni bir türbe yaptırılmıştır. Bölgede, her yıl 16-17 Mayıs günleri Veysel Karani’yi anma günleri düzenlenmektedir.

Veysel Karani Yemen’in Karen Köyü’nde dünyaya gelmiş ve ömrü boyunca çobanlık yaptığı ifade edilmektedir. Hz. Ali’nin hilafeti sırasında öldürüldüğüne inanılmaktadır.

Siirt Yemekleri

Siirt mutfağında yer alan yemekler hemen herkesin damak tadına uygun lezzetlerdendir. En sevilen yemeklerinden bir tanesi olan Büryan Kebabı il merkezinde oldukça ünlüdür. Siirt, bu konuda Bitlis’le çekişme halindedir. İlin sevilen yemeklerinden bir diğeri de, Kitel’dir. Kitel, görüntüsü itibari ile içli köfteye benzemektedir. İlin bir başka ünlü yemeği Perde Pilavı’dır.

siirt