Afyonkarahisar

Afyonkarahisar veya halk arasında yaygın olarak kullanıla adı Afyon’dur.  Şehrin Afyon olan adı, 6 Ocak 2005 yılında Afyonkarahisar olarak değiştirilmiştir. Şehrin geçmişi M.Ö. 3000 yılına uzanmaktadır.

Şehrin tarihteki ilk adı Karahisar-ı Sahib’dir. Karahisar adı, il merkezindeki koyu renkli ve volkanik rengindeki kaya ve kaaya üstündeki hisardan gelmektedir. Sahib ise Moğol istilasında bölgeye gelen Sahip Ata Fahrettin Ali’nin ünvanından kaynaklanmaktadır. Yaygın olarak kullanılan Afyon adı, bölgede eskiden beri üretilen haşhaş ekimine dayanmaktadır. Afyon haşhaş ekimi bakımından Türkiye’nin en müsait yeridir. Bu ilde yetişen haşhaş bitkisinde % 12 morfin bulunur ve bu miktar dünyada birincidir. İlin en büyük tabii zenginliği mermerdir. İşcehisar, Somaki mermer ocakları M.Ö. 10. yüzyıldan beri işletilmektedir.

Afyon'da imalat sanayii ve gıda ticaretinin önemli alanları olan şekerleme ve özellikle kaymaklı şeker ve lokum üretimi, kaymak üretimi ve sucuk üretimi şehir ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır. Türk lokumu Avrupa’da ‘Turkish Delight’ olarak tanınmıştır.

Afyon, Gaziantep ve Hatay’ın ardından gastronomi alanında 2019 UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na dahil edilmiştir.

Afyon kaplıcalar açısından da gelişmiş bir kenttir. “Türkiye’nin Termal Başkenti” olarak kabul edilmektedir.

Afyon Kalesi

İl merkezinde, 226 metre yüksekliğinde volkanik bir kaya kütlesi üzerinde yer alan kaleye 550 basamaklı bir merdivenle ulaşılan tarihi bir yapıdır. Kentin en önemli simgesidir. Kalenin geçmişi M.Ö. 1350 yılına kadar gitmektedir. Dönemin Hitit İmparatoru 2. Murşil tarafında inşa ettirilmiştir. Geçmişten günümüze Frig, Bizans, Roma, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde de kullanılmıştır. Kalenin tarihi dokusu korunamamış olsa da hala eski kalıntılar bulunmaktadır. Kaleden şehrin manzarası görülmeye değerdir.

Başkomutan Tarihi Milli Parkı

Büyük Taarruz’un 26 Ağustos 1922’de Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk tarafından başlatıldığı, sevk ve idare edildiği bu noktadır. Kocatepe, İl merkezine 20 km uzaklıktadır. 1953 yılında Milli Savunma Bakanlığı’nca kesme taştan anıt yaptırılmıştır. 1993 yılında ise Kültür Bakanlığı tarafından Atatürk Anıtı ve çevre düzenlemesi yapılarak ziyarete açılmıştır. 4 ton ağırlığındaki Kocatepe Anıtı bronzdan yapılmış olup kaidesi ile beraber 7.5 metre yüksekliğindedir.

Tarihi Konak ve Evleri

İl merkezi tarihi dokuya sahip, taşınmaz kültür varlığı olarak tescilli ve dış cephe korumalı yaklaşık 600 civarında ev bulunmaktadır. Kentsel sit alanı içerisinde koruma altında alınan bu evler kale çevresindeki şehrin ilk yerleşim yerleridir. Sit alanı içerisinde 214 konut, 16 cami, 10 türbe, 14 çeşme, 3 hamam, 11 hana, bir bedesten ve 1 kilise kalıntısı yer almaktadır. Nisan 2017 yılında başlanan ve farklı zamanlarda yapılan çalışmalar sonucu onlarca evin restorasyonu tamamlanmış ve birçok evinde restorasyon çalışmaları devam etmektedir. Bazı konaklar kafe, restoran ve büro olarak kullanılmaktadır.

Zafer (Utku) Anıtı

24 Mart 1936 tarihinde Büyük Taarruz’un anısına yaptırılmıştır. Anıt, Avusturalyalı heykeltraş Heinrick Krippe tarafından yapılmıştır. Heykelim yüksekliği kaideden itibaren 5,15 metre anıt yüksekliği 7,95 metredir. Anıtın ağırlığı 3 tondur. Afyon Kalesi ile birlikte kentin simgelerindendir.

Afyon Müzesi

İl merkezinde müze geçmişi 1931 yılına dayanmaktadır. 2023 yılında bugünkü müze binası hizmete girmiştir.  Müze binası 5 katlı olup Kalkolitik, Tunç, Hitit, Frig, Lidya, Pers, Hellenistik Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı ve Erken Cumhuriyet dönemlerine ait eserler sergilenmektedir. Müzenin bahçesinde ise Roma ve Bizans dönemi mezar stelleri, lahitler, küpler, heykeller, Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı dönemlerine ait mezar taşları görülmektedir. 

Kültür ve Sanat Evi

Belediye, 2017 yılında il merkezinde bulunan 1910 tarihinde yaptırılmış üç katlı bir binayı restore etmiş, bölgenin tarihi ve kültürel değerlerini tanıtma amacıyla hizmete açmıştır. Binanın her katında ilin yaşam kültürünü, tarım (Tarım, Hayvancılık ve Nalbant Müzesi) ve mutfak kültürü (Gastronomi Müzesi) tanıtılmaktadır.

Ayazini

Afyon ilinin İhsaniye ilçesine bağlı bir köydür. İl merkezine 34 ve ilçe merkezine 16 km mesafede yer alan köyün, Frigler döneminden beri yerleşim yeri olarak kullanıldığı bilinmektedir. Kayalara oyulmuş kaya mezarları, mağaraları, kiliseleri ve kalesiyle 3 bin yıllık tarihi bir yerleşim yeridir. Valilik tarafından başlatılan proje kapsamında köyün turistik bir görünüme kavuşması dağlanmıştır. Ayrıca Göynüş Vadisi, Üçlerkayası, Döğer ve Emre Gölü’de tarihi yerleri açısından görülmeyi fazlasıyla hak etmektedir.

Suçıkan Şelalesi

Afyon’nun Dinar ilçe merkezinde yer almaktadır. Kayaların arasında yeryüzüne çıkarak Menderes Nehri’nin kaynağında bulunmaktadır. Belediye tarafından çalıştırılan bir kafe/restoran bulunmaktadır. Mitolojide Kral Midas ve Marsiyas efsanelerine konu olan Suçıkan Şelalesi geçmişten gelen gizemi ve doğal güzelliği ile ziyaretçilerini kendine hayran bırakmaktadır.

Aşçı Bacaksız

Afyon’un 1840 yılından günümüze hizmet veren esnaf lokantasıdır. Lokantanın ilk sahibi Ahmet Madenci’nin boyu kısa olduğu için kendisine “Ahçı Bacaksız” lakabı verilmiş ve bu isim günümüze kadar kuşaktan kuşağa devam ettirilmiştir. 1938 yılında taşındıkları ve günümüzde de devam ettikleri dükkan ise 6 masalık bir yer.  Bu masalar 100 yıldan fazla zamandır hala kullanılmaktadır.

Lokantanın tek ürünü Afyon kebabı (kuzu tandır) ve pilav. Tatlı olarak kaymaklı ekmek kadayıfı var. Yaz döneminde vişne kompostosu yapıyorlar. Dükkan 11.30’da açılıyor, 17.00’de kapanıyor. Müşterilere bir porsiyon dışında yemek servis edilmiyor.