Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tayyar Arı, Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde çok büyük değişimler yaşandığına dikkat çekerek, ''Suriye'deki değişim, bölgedeki dinamikleri kökten değiştirecek'' dedi.
Arı, bölgede yaşanılan büyük değişimin, Suriye'yi de etkilediğini ve mevcut Beşşar Esad yönetiminin durumunun da bir zaman meselesi olduğunu söyledi.
Suriye'nin mevcut yapısı dolayısı ile değişimin biraz zaman alacağını ancak, ilerleyen süreçte bu değişimin mevcut yönetimi de etkileyeceğini ifade eden Arı, şöyle konuştu:
''Mısır'da mevcut yönetim gitti, ordu geçiş sürecini yönetti. Tunus'ta benzeri bir durum yaşandı. Libya'da biraz zor olmakla birlikte değişim gerçekleşti. Libya'da iktidarın tümüne hakim olan bir yapı vardı. Bu süreç zorlu olmakla birlikte gerçekleşti. Suriye'de ise Irak'ın Baas rejimine benzer bir durum var. İktidar, ordu ve istihbarat ile köklü bir yapı var. Suriye'deki durum, Esad yönetiminin gitmesi ile halledilebilecek bir mesele değil.
Çok köklü bir yapı var ve tüm unsurları ile direniyor. Ayrıca, Esad yönetimi hala başta azınlıklardan olmak üzere yüzde 20 civarında bir desteğinin olduğunu düşünüyor. Azınlıkların da kafası karışık. Mevcut yönetim, bu desteği önemsiyor. Suriye'deki değişim bir sürece bağlı. Bu arada, Suriye'deki değişim bölgedeki dinamikleri kökten değiştirecek. Bölgedeki dengeleri değiştiren ana faktör Mısır ise ikinci önemli faktör de Suriye olacak. Çünkü Suriye yönetiminin de gitmesi ile birlikte İran'ın bölgedeki ağırlığı azalmış olacak.''
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin uygulamış olduğu politikalar nedeniyle Esad yönetiminin zamana oynadığına işaret eden Prof. Dr. Arı, ''Söz konusu ülkelerin, net politikalar uygulayamaması ve biraz da kafaların karışık olması, mevcut Suriye yönetimini zamana oynamaya yöneltti. Yani uluslararası toplumun, bölge ülkelerinin çekingen tavrı ve çok net bir politika belirleyememeleri, haliyle Esad yönetiminin süreyi uzatmasına, direnmesine yol açtı'' değerlendirmesinde bulundu.
''ABD ve AB ülkeleri endişeli''-
Arı, ABD ve AB ülkelerinin Suriye'deki yönetimin gitmesini istemekle birlikte, yeni gelişmeler konusunda endişelerinin bulunduğuna dikkati çekti.
Bölgede devam eden değişim ve gelişmelerden Suriye yönetiminin de etkileneceğini ve bunun kaçınılmaz olduğunu savunan Arı, şunları kaydetti: ''Bölge ülkelerinin tavrı, ABD ve AB ülkelerinin tutumu, Esad'ın kaderini tayin edecek. Daha önce Beşşar Esad yönetimine destek veren Türkiye de ilerleyen süreçte Esad yönetimine baskı yapan bir ülke konumuna geldi. Çok kritik bir süreçten geçiyoruz. İsrail'in güvenlik meselesi de gündeme gelecek. İsrail'in güvenliğini önemseyen ABD'nin endişeleri daha da artıyor.
Suriye'de bu değişimden etkilenecek. Artık, pandoranın kutusu açıldı, bunun geri dönüşümü yok. Bu bir zaman meselesi. Bu birkaç ay içinde de olabilir veya biraz daha uzayabilir. Sonuç itibarıyla Esad yönetiminin gidici olduğunu söyleyebiliriz. Ancak, askeri bir müdahalenin olmaması gerekir. Türkiye'de buna büyük önem veriyor.''
Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki gelişmelerden Türkiye'nin önemli kazanımlar elde edeceğini savunan Prof. Dr. Arı, açıklamasını şöyle tamamladı:
''Ben, bu değişimden dolayı Türkiye'nin önemli kazanımlar elde ettiğini düşünüyorum. Bölgede etkisi artan bir Türkiye var. Bu şekillenme Türkiye'yi olumlu etkiler. Yeni yönetimlerin, Türkiye ile yakın ilişkiler içerisinde olduklarını söyleyebiliriz. Hükümet, bölgedeki yeni hükümetlerle çok iyi ilişkiler içinde. Bu durum Türkiye'nin elini güçlendirecek ve Türkiye'nin etkisini oldukça arttıracaktır. Türkiye son 5-6 yıldır bölgedeki sorunların çözümü için ciddi çabalar sarf ediyor. Bölgede, Türkiye'nin etkisini azaltmaya çalışan iktidarların gitmesi ile birlikte, Türkiye'nin saygınlığı ve etkisi arttı, daha da artacaktır.''AA
Arı, bölgede yaşanılan büyük değişimin, Suriye'yi de etkilediğini ve mevcut Beşşar Esad yönetiminin durumunun da bir zaman meselesi olduğunu söyledi.
Suriye'nin mevcut yapısı dolayısı ile değişimin biraz zaman alacağını ancak, ilerleyen süreçte bu değişimin mevcut yönetimi de etkileyeceğini ifade eden Arı, şöyle konuştu:
''Mısır'da mevcut yönetim gitti, ordu geçiş sürecini yönetti. Tunus'ta benzeri bir durum yaşandı. Libya'da biraz zor olmakla birlikte değişim gerçekleşti. Libya'da iktidarın tümüne hakim olan bir yapı vardı. Bu süreç zorlu olmakla birlikte gerçekleşti. Suriye'de ise Irak'ın Baas rejimine benzer bir durum var. İktidar, ordu ve istihbarat ile köklü bir yapı var. Suriye'deki durum, Esad yönetiminin gitmesi ile halledilebilecek bir mesele değil.
Çok köklü bir yapı var ve tüm unsurları ile direniyor. Ayrıca, Esad yönetimi hala başta azınlıklardan olmak üzere yüzde 20 civarında bir desteğinin olduğunu düşünüyor. Azınlıkların da kafası karışık. Mevcut yönetim, bu desteği önemsiyor. Suriye'deki değişim bir sürece bağlı. Bu arada, Suriye'deki değişim bölgedeki dinamikleri kökten değiştirecek. Bölgedeki dengeleri değiştiren ana faktör Mısır ise ikinci önemli faktör de Suriye olacak. Çünkü Suriye yönetiminin de gitmesi ile birlikte İran'ın bölgedeki ağırlığı azalmış olacak.''
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin uygulamış olduğu politikalar nedeniyle Esad yönetiminin zamana oynadığına işaret eden Prof. Dr. Arı, ''Söz konusu ülkelerin, net politikalar uygulayamaması ve biraz da kafaların karışık olması, mevcut Suriye yönetimini zamana oynamaya yöneltti. Yani uluslararası toplumun, bölge ülkelerinin çekingen tavrı ve çok net bir politika belirleyememeleri, haliyle Esad yönetiminin süreyi uzatmasına, direnmesine yol açtı'' değerlendirmesinde bulundu.
''ABD ve AB ülkeleri endişeli''-
Arı, ABD ve AB ülkelerinin Suriye'deki yönetimin gitmesini istemekle birlikte, yeni gelişmeler konusunda endişelerinin bulunduğuna dikkati çekti.
Bölgede devam eden değişim ve gelişmelerden Suriye yönetiminin de etkileneceğini ve bunun kaçınılmaz olduğunu savunan Arı, şunları kaydetti: ''Bölge ülkelerinin tavrı, ABD ve AB ülkelerinin tutumu, Esad'ın kaderini tayin edecek. Daha önce Beşşar Esad yönetimine destek veren Türkiye de ilerleyen süreçte Esad yönetimine baskı yapan bir ülke konumuna geldi. Çok kritik bir süreçten geçiyoruz. İsrail'in güvenlik meselesi de gündeme gelecek. İsrail'in güvenliğini önemseyen ABD'nin endişeleri daha da artıyor.
Suriye'de bu değişimden etkilenecek. Artık, pandoranın kutusu açıldı, bunun geri dönüşümü yok. Bu bir zaman meselesi. Bu birkaç ay içinde de olabilir veya biraz daha uzayabilir. Sonuç itibarıyla Esad yönetiminin gidici olduğunu söyleyebiliriz. Ancak, askeri bir müdahalenin olmaması gerekir. Türkiye'de buna büyük önem veriyor.''
Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki gelişmelerden Türkiye'nin önemli kazanımlar elde edeceğini savunan Prof. Dr. Arı, açıklamasını şöyle tamamladı:
''Ben, bu değişimden dolayı Türkiye'nin önemli kazanımlar elde ettiğini düşünüyorum. Bölgede etkisi artan bir Türkiye var. Bu şekillenme Türkiye'yi olumlu etkiler. Yeni yönetimlerin, Türkiye ile yakın ilişkiler içerisinde olduklarını söyleyebiliriz. Hükümet, bölgedeki yeni hükümetlerle çok iyi ilişkiler içinde. Bu durum Türkiye'nin elini güçlendirecek ve Türkiye'nin etkisini oldukça arttıracaktır. Türkiye son 5-6 yıldır bölgedeki sorunların çözümü için ciddi çabalar sarf ediyor. Bölgede, Türkiye'nin etkisini azaltmaya çalışan iktidarların gitmesi ile birlikte, Türkiye'nin saygınlığı ve etkisi arttı, daha da artacaktır.''AA
RSS