Osmanlı Döneminde Sağlıklı Yaşam İçin Kullanılan Bitkiler ve Alternatif Tedaviler (7)

 “Hayat insanlar için bir gelişme, öğrenme sürecidir.”

Bitkiler-Şifalı Otlar

Şifahanelerin bahçelerinde yetiştirilen çiçekler ve bitkiler hastaların tedavilerinde kullanılmaktaydı. Genellikle macunlar ve şuruplar yapılıyordu.

Fatih döneminin meşhur hekimleri arasında yer alan Sabuncuoğlu Şerefeddin Gevrekzade’nin Mücerrebname, (İlk Türkçe Deneysel Tıp Eseri-1468), adlı eserinde geçen ilaçlar, macunlar ve tedavi yöntemlerinde kullanılan bitkilerden bazı örnekler verirsek:

“Aloe Vera: Yanık ağrılarını azaltır. Deri iltihabı, güneş yanıkları, egzama ve böcek sokmalarında faydalıdır. Yıpranmış ciltleri nemlendirir ve onarır. Sirke ile karıştırılarak saç diplerine ovulursa saç dökülmesini azaltır. Günümüzde de birçok krem, şampuan ve kozmetiklerde kullanılmaktadır.

Ayı Pençesi: Yara ve çıbanlara karşı çabuk kabuk bağlanmasını ve kapanmasını sağlar. Ağrıları dindirir. Ezilerek çıkan suyu iştahı açar, karaciğer rahatsızlıklarına iyi gelir.

Ballıbaba: Kadın hastalıklarında, sinirsel uyku problemlerinde, adet ağrılarında ve bu gibi rahatsızlıklarda bizzat çayı içilebilir. Ağır böbrek rahatsızlıklarında ve kalp ödemlerinde kullanılır. İdrar söktürücüdür.

 Ağaç Hatmi: Öksürüğe, bronşite ve nezleye iyi gelir. Boğaz, ağız ve diş eti rahatsızlıklarına iyi gelir. Biberiye: Sindirime faydalıdır. Sabah yorgunluğu ve üşümeye iyi gelir. Damar tıkanıklığı, baş ağrısı, çarpıntı gibi rahatsızlıklara faydalıdır.

Çörekotu: bağışıklık sistemini güçlendirir. İltihabı engeller. Kandaki şeker miktarını düşürücü etkisi vardır. Mideyi zararlı etkenlere karşı mide zarını korur. Nefes açıcıdır Çörek otu doymamış yağ asitlerinden zengindir. Bağışıklığı güçlendirir, antialerjik etkisi vardır. Sinir ve deri hastalıklarına faydalıdır.

 Defne: Mikrop öldürücüdür. Ateşi düşürür, terletir ve vücuda rahatlık verir. İdrar ve adet söktürür. Hazmı kolaylaştırır, iştah açar. Sinir ağrılarını dindirir. Nefes darlığı, karın ağrısı, öksürüğe faydalıdır. Defne yağı romatizma ağrılarını dindirir ve saç dökülmelerini önler.

 Isırgan otu: Anemi tedavisinde yardımcı olarak kullanılır. Karaciğer ve böbrekleri temizler. Saman nezlesinin tedavisinde kullanılır.

Kekik: Akciğerler ve bronşlara faydalıdır. Göğsü yumuşatır, öksürüğü giderir. Mide ağrısını dindirir. Adet kanamalarını düzenler. Ağız yaralarını giderir.

Lavanta: Karın şişliği, migren, romatizma ve ateşli hastalıklara iyi gelir. Özellikle karaciğere faydalıdır.

Ekinezya: Vücudun savunma sistemini güçlendirir. Grip, soğuk algınlığı gibi hastalıklarda etkilidir.

Mercanköşk: Bebeklerdeki gazı giderir. Öksürüğe iyi gelir. Balgamı söktürür, terletir, kasları yumuşatır. Anne sütünü arttırır.

Enginar: Karaciğeri yeniler, böbrek kum ve taşlarını döker. İdrar söktürür. Şekeri düzenler, vücuda dinçlik verir. Kalbi ve damarları korur. İshali keser, ter kokusunu önler, ateş düşürür, iştah açar.

Ihlamur: Soğuk algınlığı ve gripte savunma gücünü arttırır ve terlemeyi başlatarak rahatlama sağlar, ateşi düşürür. Böbrekleri yormadan ödemleri indirir. Mide rahatsızlıklarına faydalıdır. Sinirleri yatıştırıcı bir etkisi vardır. İç kabuğu dövülerek, iyice ezilip yaralara ve deri lekelerine karşı da kullanılmaktadır. Son