KONKORDATODA KESİN MÜHLETE GEÇİLMESİNİN ŞARTLARI

Konkordato sürecinde mahkemenin kesin mühlete yönelik karar vermesine ilişkin şartlar İcra ve İflâs Kanunun (İİK) 289’ncu maddesinde düzenlenmiştir. Madde metni aşağıdaki gibidir:

Madde 289- (Değişik: 28/2/2018-7101/17 md.)

Mahkeme, kesin mühlet hakkındaki kararını geçici mühlet içinde verir.

Kesin mühlet hakkında bir karar verilebilmesi için, mahkeme borçluyu ve varsa konkordato talep eden alacaklıyı duruşmaya davet eder. Geçici komiser, duruşmadan önce yazılı raporunu sunar ve mahkemece gerekli görülürse, beyanı alınmak üzere duruşmada hazır bulunur. Mahkeme yapacağı değerlendirmede, itiraz eden alacaklıların dilekçelerinde ileri sürdükleri itiraz sebeplerini de dikkate alır.

Konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olduğunun anlaşılması hâlinde borçluya bir yıllık kesin mühlet verilir. Bu kararla birlikte mahkeme, yeni bir görevlendirme yapılmasını gerektiren bir durum olmadığı takdirde geçici komiser veya komiserlerin görevine devam etmesine karar verir ve dosyayı komisere tevdi eder.

Mahkemece, kesin mühlet kararıyla beraber veya kesin mühlet içinde uygun görülecek bir zamanda yedi alacaklıyı geçmemek, herhangi bir ücret takdir edilmemek ve tek sayıda olmak kaydıyla ayrıca bir alacaklılar kurulu oluşturulabilir. Bu durumda alacakları, hukuki nitelik itibarıyla birbirinden farklı olan alacaklı sınıfları ve varsa rehinli alacaklılar, alacaklılar kurulunda hakkaniyete uygun şekilde temsil edilir. Alacaklılar kurulu oluşturulurken komiserin de görüşü alınır. Alacaklılar kurulu her ay en az bir kere toplanır ve hazır bulunanların oy çokluğuyla karar alır. Komiser bu toplantıda hazır bulunarak alınan kararları toplantıya katılanların imzasını almak suretiyle tutanağa bağlar. Alacaklı sayısı, alacak miktarı ve alacakların çeşitliliği dikkate alınarak alacaklılar kurulunun zorunlu olarak oluşturulacağı hâller ile alacaklılar kuruluna ilişkin diğer hususlar Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikte gösterilir.

Güçlük arz eden özel durumlarda kesin mühlet, komiserin bu durumu açıklayan gerekçeli raporu ve talebi üzerine mahkemece altı aya kadar uzatılabilir. Borçlu da bu fıkra uyarınca uzatma talebinde bulunabilir; bu takdirde komiserin de görüşü alınır. Her iki hâlde de uzatma talebi kesin mühletin sonra ermesinden önce yapılır ve uzatma kararı vermeden önce, varsa alacaklılar kurulunun da görüşü alınır.

Kesin mühlet verilmesine, kesin mühletin uzatılmasına ve kesin mühletin kaldırılarak konkordato talebinin reddine ilişkin kararlar, 288 inci madde uyarınca ilân edilir ve ilgili yerlere bildirilir.

Madde metninden de anlaşılacağı üzere konkordato sürecinde "kesin mühlet"in verilmesinin temel şartı, konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olduğunun anlaşılmasıdır. Bu şart yukarıda vermiş olduğumuz İİK m. 289/3 maddesinde açıkça belirtilmiştir. Kesin mühlet, borçlunun konkordato başvurusuna müteakip verilen geçici mühletin tamamlanmasının ardından verilebilen bir karardır. Mahkeme gerekli koşulların sağlandığını tespit ederse, borçlunun veya komiserin talebine gerek duymaksızın re’sen kesin mühlet kararı verebilir. Kanun maddesi çerçevesinde mahkemenin kesin mühlete karar verebilmesi için gereken şartları şu şekilde özetleyebiliriz:

- Konkordatonun Başarıya Ulaşmasının Mümkün Olduğunun Anlaşılması:

 Bu şart, kesin mühlet verilmesinin esas koşuludur. Bu kapsamda kastedilen, konkordato talep edenin mâli durumunun düzelmesinin mümkün olduğunun ve yaptığı teklifi yerine getirebileceği yönünde mahkeme nezdinde bir kanaatin oluşmasıdır.

- Komiser Raporunun Rolü:

Geçici konkordato komiserleri, geçici mühlet zarfında meydana gelen gelişmeleri bir rapor halinde hazırlayarak mahkemeye sunmakla görevlidir. Raporda, konkordato ön projesinin başarıya ulaşma ihtimali, borçlunun mâli durumunu iyileştirme ihtimali gibi konular hakkında görüşler yer alır. Komiserlerin sunduğu olumlu raporun kesin mühlet kararının verilmesinde önemi büyüktür.

- Duruşma ve Alacaklı İtirazları:

Kesin mühlet kararı verilebilmesi için duruşma yapılması gerekmektedir. Mahkeme, borçluyu ve varsa konkordato talep eden alacaklıyı duruşmaya davet eder. Yapılan yargılamada, itirazda bulunan alacaklıların itiraz sebeplerini de kanun gereği dikkate alır (İİK. 289/2).

- Eski Şartların Kaldırılması:

İcra ve İflâs Kanununa yönelik 2018 yılında 7101 sayılı kanun kapsamındaki düzenleme ile daha önceki kanunlarda aranan bazı koşullar kaldırılmıştır. Örneğin, "Alacaklıları Zarara Sokma Kastından Ari Olması", "Dürüstlük Koşulu" ve "Yüzde Elli Ödeme Teklifinde Bulunulması" gibi koşullar günümüzde kesin mühlet verilmesi açısından aranmamaktadır. Güncel durumda aranan en önemli kriter; "Konkordatonun Başarıya Ulaşmasının Mümkün Olması" kriteridir.