Özel Primer Hastanesi Neonatoloji Uzmanı (Yeni Doğan Yoğun Bakım Uzmanı) Doç. Dr. Servet Özkiraz yenidoğan sarılığı hakkında bilgiler vererek sarılık hakkında merak edilen sorulara cevap verdi.
Yenidoğan sarılığı nasıl oluşur?
Sarılık bilirubin adı verilen, cilde sarı rengi veren bir maddenin kandaki seviyesinin yükselmesi ve deride birikmesi sonucu oluşur. Yenidoğan bebeklerin kırmızı küre hücreleri (alyuvarlar) daha fazla olduğu için onların yıkımı (parçalanması) neticesinde bilirubin maddesi ortaya çıkar. Doğumdan önce bebeğin bilirubinini annenin karaciğeri temizler; doğumdan sonra ise bebeğin karaciğerinin bilirubini temizleyebilecek kapasiteye erişmesi birkaç gün alır; bu arada karaciğertarafından yeterince atılamayan bilirubin artarak sarılığa neden olur.Yenidoğanbebeklerde sarılığın erken tespiti ve takibi oldukça önemlidir çünküsarılık çoğunlukla kendiliğinden geçse de, bazı durumlarda bilirubin yüksek seviyelere ulaşıp beyin hasarına neden olabilir. Bu yüzden sarılığı olan yenidoğanların özellikle ilk bir hafta-on gün içindeki doktor takipleri son derece önemlidir. On günden sonra kan beyin bariyeri kapanarak bilirubinin kandan beyne geçmesinin engellendiği kabul edilir.
Bebeğimin Sarılığı Olduğunu Nasıl Anlayabilirim?
Ebeveynler bebeklerinin tenindeki veya gözlerinin beyaz kısmındaki rengi izlemelidirler. Bebeğinizin ten rengini doğal gün ışığında veya florasan aydınlatması olan kapalı bir ortamda gözlemleyebilirsiniz. Sarımtırak bir renk gözlediğinizde veya şüphe duyduğunuzda hemen doktorunuza sarılığının olup olmadığının kontrolü için danışın.
Sarılık Nasıl Tedavi Edilir?
Bebeğinizin bilirubin seviyesi tedaviye gerek duyulacak kadar yüksekse, "fototerapi lambası" dediğimiz özel ışık kullanılabilir. Bu ışıklar bebeğin üzerine uygulanarak bilirubini düşürür ve bebeğinizin iyileşmesine yardımcı olur. Fototerapi işlemi için bebeğinizin hastanede birkaç gün kalmasına gerek duyulabilir.
LED Fototerapi Nedir?
LED Fototerapi, mavi, özel bir fototerapi ışığıdır. Bilimsel olarak sarılığın tedavisinde mavi ışığın en etkin ışık olduğu ispatlanmıştır. Cihazı bu mavi ışığı ışık kaynağı olarak LED (light emitting diodes-ışık yayan diyot) kullanarak güvenli bir yolla bebeğe verir. LED’lerin belirgin faydaları vardır. Asgari düzeyde ısı yayarlar, bu sayede nem kaybına - susuzluğa sebep olmamaktadır. Aynı zamanda yine asgari düzeyde UV (Ultraviole) enerji vererek bebeğinizin UV ışımaya maruz kalmamasını temin ederler.
Neden Bebeğimin Gözleri Kapatılıyor?
Fototerapi sırasında bebeğinizin gözleri aşırı ışıktan korunması sebebiyle kapatılır. Hemşire fototerapi sonlandığında göz bantlarını çıkartacaktır.
Fototerapi Sırasında Bebeğimin Canı Yanarmı?
Hayır. Fototerapi hiç bir acı ya da ağrıya sebep olmaz.
Tedavi Sırasında Bebeğimi Tutabilir Ve Besleyebilirmiyim?
Çoğu durumda ile fototerapi sırasında bebeğinizi belirli zaman süresince tutabilir ve besleyebilirsiniz. Mavi ışık altında bebeğiniz ne kadar zaman geçirirse o kadar hızlı sürede bilirubin seviyeleri düşecektir ve daha kısa sürede evine dönecektir. Doktorunuz ne kadar bir süre mavi ışıktan uzak kalabileceğini size söyleyecektir.
Fototerapi Tedavisinin İşe Yaradığını Nasıl Bilebilirim?
Doktorunuz bebeğinizin bilirubin seviyesini tedavinin işe yaradığından emin olmak için ölçebilir. Bu işlem küçük bir miktar kan örneğiyle veya derideki bilirubini ölçen "bilirubin metre" ile gerçekleşebilir. Doktorunuz bebeğinizin tedavi süreci ve sonuçları hakkında size bilgi verir.
Bebeğimi Yinede Emzirebilecekmiyim?
Fototerapi sırasında bebeğinizi emzirebilirsiniz. Ya da anne sütü bir pompa yardımıyla toplanarak siz olmadığınız bir zamanda verilmek üzere hemşireye teslim edilebilir. Bazı durumlarda bebeğiniz hidratasyonu artırmak ve bilirubini dışkı yoluyla atmak için ilave beslenme yollarına gerek duyabilir. Doktorunuz bebeğiniz için en uygun olanın ne olduğu konusunda sizinle konuşacaktır.
Sarılık Tekrar Görülecekmi?
Normal yenidoğan sarılığı veya "fizyolojik sarılık" kendine kendine geçecektir. Tedavi sonlandırıldığında bilirubin seviyesinin önemsiz oranda yeniden yükselmesi görülebilir. Yine de genellikle başka bir tedaviye gerek duyulmaz. Doktorunuz seviyenin düşmeye devam ettiğinden emin olmak için bebeğinizi gözlemleyebilir.Arzu Bulut
Yenidoğan sarılığı nasıl oluşur?
Sarılık bilirubin adı verilen, cilde sarı rengi veren bir maddenin kandaki seviyesinin yükselmesi ve deride birikmesi sonucu oluşur. Yenidoğan bebeklerin kırmızı küre hücreleri (alyuvarlar) daha fazla olduğu için onların yıkımı (parçalanması) neticesinde bilirubin maddesi ortaya çıkar. Doğumdan önce bebeğin bilirubinini annenin karaciğeri temizler; doğumdan sonra ise bebeğin karaciğerinin bilirubini temizleyebilecek kapasiteye erişmesi birkaç gün alır; bu arada karaciğertarafından yeterince atılamayan bilirubin artarak sarılığa neden olur.Yenidoğanbebeklerde sarılığın erken tespiti ve takibi oldukça önemlidir çünküsarılık çoğunlukla kendiliğinden geçse de, bazı durumlarda bilirubin yüksek seviyelere ulaşıp beyin hasarına neden olabilir. Bu yüzden sarılığı olan yenidoğanların özellikle ilk bir hafta-on gün içindeki doktor takipleri son derece önemlidir. On günden sonra kan beyin bariyeri kapanarak bilirubinin kandan beyne geçmesinin engellendiği kabul edilir.
Bebeğimin Sarılığı Olduğunu Nasıl Anlayabilirim?
Ebeveynler bebeklerinin tenindeki veya gözlerinin beyaz kısmındaki rengi izlemelidirler. Bebeğinizin ten rengini doğal gün ışığında veya florasan aydınlatması olan kapalı bir ortamda gözlemleyebilirsiniz. Sarımtırak bir renk gözlediğinizde veya şüphe duyduğunuzda hemen doktorunuza sarılığının olup olmadığının kontrolü için danışın.
Sarılık Nasıl Tedavi Edilir?
Bebeğinizin bilirubin seviyesi tedaviye gerek duyulacak kadar yüksekse, "fototerapi lambası" dediğimiz özel ışık kullanılabilir. Bu ışıklar bebeğin üzerine uygulanarak bilirubini düşürür ve bebeğinizin iyileşmesine yardımcı olur. Fototerapi işlemi için bebeğinizin hastanede birkaç gün kalmasına gerek duyulabilir.
LED Fototerapi Nedir?
LED Fototerapi, mavi, özel bir fototerapi ışığıdır. Bilimsel olarak sarılığın tedavisinde mavi ışığın en etkin ışık olduğu ispatlanmıştır. Cihazı bu mavi ışığı ışık kaynağı olarak LED (light emitting diodes-ışık yayan diyot) kullanarak güvenli bir yolla bebeğe verir. LED’lerin belirgin faydaları vardır. Asgari düzeyde ısı yayarlar, bu sayede nem kaybına - susuzluğa sebep olmamaktadır. Aynı zamanda yine asgari düzeyde UV (Ultraviole) enerji vererek bebeğinizin UV ışımaya maruz kalmamasını temin ederler.
Neden Bebeğimin Gözleri Kapatılıyor?
Fototerapi sırasında bebeğinizin gözleri aşırı ışıktan korunması sebebiyle kapatılır. Hemşire fototerapi sonlandığında göz bantlarını çıkartacaktır.
Fototerapi Sırasında Bebeğimin Canı Yanarmı?
Hayır. Fototerapi hiç bir acı ya da ağrıya sebep olmaz.
Tedavi Sırasında Bebeğimi Tutabilir Ve Besleyebilirmiyim?
Çoğu durumda ile fototerapi sırasında bebeğinizi belirli zaman süresince tutabilir ve besleyebilirsiniz. Mavi ışık altında bebeğiniz ne kadar zaman geçirirse o kadar hızlı sürede bilirubin seviyeleri düşecektir ve daha kısa sürede evine dönecektir. Doktorunuz ne kadar bir süre mavi ışıktan uzak kalabileceğini size söyleyecektir.
Fototerapi Tedavisinin İşe Yaradığını Nasıl Bilebilirim?
Doktorunuz bebeğinizin bilirubin seviyesini tedavinin işe yaradığından emin olmak için ölçebilir. Bu işlem küçük bir miktar kan örneğiyle veya derideki bilirubini ölçen "bilirubin metre" ile gerçekleşebilir. Doktorunuz bebeğinizin tedavi süreci ve sonuçları hakkında size bilgi verir.
Bebeğimi Yinede Emzirebilecekmiyim?
Fototerapi sırasında bebeğinizi emzirebilirsiniz. Ya da anne sütü bir pompa yardımıyla toplanarak siz olmadığınız bir zamanda verilmek üzere hemşireye teslim edilebilir. Bazı durumlarda bebeğiniz hidratasyonu artırmak ve bilirubini dışkı yoluyla atmak için ilave beslenme yollarına gerek duyabilir. Doktorunuz bebeğiniz için en uygun olanın ne olduğu konusunda sizinle konuşacaktır.
Sarılık Tekrar Görülecekmi?
Normal yenidoğan sarılığı veya "fizyolojik sarılık" kendine kendine geçecektir. Tedavi sonlandırıldığında bilirubin seviyesinin önemsiz oranda yeniden yükselmesi görülebilir. Yine de genellikle başka bir tedaviye gerek duyulmaz. Doktorunuz seviyenin düşmeye devam ettiğinden emin olmak için bebeğinizi gözlemleyebilir.Arzu Bulut
RSS