Özel Primer Hastanesi Üroloji Uzmanı Op. Dr. Şahabettin Meto böbrek ve idrar yolu taşıyla ilgili bilgi verdi.
Böbrek taşı, idrar ile atılıp taş oluşturma potansiyeli bulunan maddelerin idrar ortamında aşırı doygun olması sonucu meydana gelen kristallerin bir araya gelmesi ile oluşur. İdrar yolu taş hastalığının sıklığı yaklaşık olarak %3 tür. Böbrek taşı için tekrar oluşma olasılığı ilk 1 yılda %10, 5 yılda %35, 10 yılda %50 oranındadır. Taş hastalığının oluşumunda kişiye bağlı faktörler, taş hastalığı bulunanların %25 inin ailesinde de taş hastalığının mevcut olması ayrıca bazı kalıtsal hastalıklar (sistinüri gibi) ve coğrafi bölge, iklim, su alımı, beslenme alışkanlıkları, meslek gibi etkili olabilir.
Böbrek Taşını Oluşturan Sebepler Nelerdir?
İdrar yolu taş hastalığının oluşmasında risk faktörleri şunlardır:
• Yetersiz sıvı alımı
• Beslenme alışkanlıkları
• Kalıtımsal hastalıklar
• Böbrekte yapısal bozukluklar
• İdrar yolu enfeksiyonu
• Metabolik hastalıklar
• Kan kalsiyumunu yükselten hastalıklar
• Geçirilmiş bağırsak ameliyatları
• Bazı bağırsak hastalıkları
Belirtileri:
İdrar yolu taşları hiçbir bulgu vermeden gelişebileceği gibi bazen ciddi şikayetler meydana getirebilir. Böbrek içinde duran taşlar genellikle sessizdir. En sık görülen şikayet ağrıdır. Bir diğer bulgu idrarda kan görülmesidir. Ağrının şekli çok şiddetli olabileceği gibi bazen hafif fazla rahatsız etmeyen tiptedir. Taşın üretere düşmesi ve idrar torbasına doğru hareket etmesi ile o tarafta belden başlayan kasığa yayılan, artıp azalan tarzda, şiddetli ağrı ( kolik tarzı ağrı ), bulantı, kusma, idrarda kanama ve sık idrar yapma isteği ortaya çıkabilir.
Tanı Nasıl Konur?
Hastanın şikayeti, muayene ve idrar tahlili sonrası taş hastalığından şüphe duyuluyorsa, ultrasonografi ( USG ), radyolojik olarak Direkt üriner sistem grafisi (DÜSG ), İVP ( ilaçlı böbrek filmi ), ve bilgisayarlı tomografi ( BT ) tetkikleri tek başına veya kombine edilerek kullanılmaktadır.
Tedavi:
4 mm büyüklüğe kadar olan taşların çoğunluğuna yakını idrar yolundan düşebilir.
4–6 mm arası büyüklükte olan taşların yaklaşık yarısı düşmektedir.
6 mm den büyük taşların idrar yolundan atılması mümkün olmamaktadır. Taşın boyutu, yeri ve idrar yolunda tıkanıklık oluşturup oluşturmadığı tedavi şeklini seçerken önemlidir.
• Bol sıvı alarak taşın kendiliğinden düşmesini beklemek
• ESWL (Vücut dışından elektrohidrolik şok dalgalarıyla taş kırma)
• Endoskopik taş tedavisi (kapalı böbrek taşı ameliyatı, kapalı üreter taşı ameliyatı)
• Açık cerrahi gibi yöntemlerinden uygun olan yapılmaktadır.
Tedavi Sonrası
• Tuz az kullanılmalı
• Aşırı proteinden zengin beslenilmemeli
• Günde 2 litre idrar çıkaracak şekilde sıvı alınmalı ve enfeksiyondan korunmalı
Böbrek taşı, idrar ile atılıp taş oluşturma potansiyeli bulunan maddelerin idrar ortamında aşırı doygun olması sonucu meydana gelen kristallerin bir araya gelmesi ile oluşur. İdrar yolu taş hastalığının sıklığı yaklaşık olarak %3 tür. Böbrek taşı için tekrar oluşma olasılığı ilk 1 yılda %10, 5 yılda %35, 10 yılda %50 oranındadır. Taş hastalığının oluşumunda kişiye bağlı faktörler, taş hastalığı bulunanların %25 inin ailesinde de taş hastalığının mevcut olması ayrıca bazı kalıtsal hastalıklar (sistinüri gibi) ve coğrafi bölge, iklim, su alımı, beslenme alışkanlıkları, meslek gibi etkili olabilir.
Böbrek Taşını Oluşturan Sebepler Nelerdir?
İdrar yolu taş hastalığının oluşmasında risk faktörleri şunlardır:
• Yetersiz sıvı alımı
• Beslenme alışkanlıkları
• Kalıtımsal hastalıklar
• Böbrekte yapısal bozukluklar
• İdrar yolu enfeksiyonu
• Metabolik hastalıklar
• Kan kalsiyumunu yükselten hastalıklar
• Geçirilmiş bağırsak ameliyatları
• Bazı bağırsak hastalıkları
Belirtileri:
İdrar yolu taşları hiçbir bulgu vermeden gelişebileceği gibi bazen ciddi şikayetler meydana getirebilir. Böbrek içinde duran taşlar genellikle sessizdir. En sık görülen şikayet ağrıdır. Bir diğer bulgu idrarda kan görülmesidir. Ağrının şekli çok şiddetli olabileceği gibi bazen hafif fazla rahatsız etmeyen tiptedir. Taşın üretere düşmesi ve idrar torbasına doğru hareket etmesi ile o tarafta belden başlayan kasığa yayılan, artıp azalan tarzda, şiddetli ağrı ( kolik tarzı ağrı ), bulantı, kusma, idrarda kanama ve sık idrar yapma isteği ortaya çıkabilir.
Tanı Nasıl Konur?
Hastanın şikayeti, muayene ve idrar tahlili sonrası taş hastalığından şüphe duyuluyorsa, ultrasonografi ( USG ), radyolojik olarak Direkt üriner sistem grafisi (DÜSG ), İVP ( ilaçlı böbrek filmi ), ve bilgisayarlı tomografi ( BT ) tetkikleri tek başına veya kombine edilerek kullanılmaktadır.
Tedavi:
4 mm büyüklüğe kadar olan taşların çoğunluğuna yakını idrar yolundan düşebilir.
4–6 mm arası büyüklükte olan taşların yaklaşık yarısı düşmektedir.
6 mm den büyük taşların idrar yolundan atılması mümkün olmamaktadır. Taşın boyutu, yeri ve idrar yolunda tıkanıklık oluşturup oluşturmadığı tedavi şeklini seçerken önemlidir.
• Bol sıvı alarak taşın kendiliğinden düşmesini beklemek
• ESWL (Vücut dışından elektrohidrolik şok dalgalarıyla taş kırma)
• Endoskopik taş tedavisi (kapalı böbrek taşı ameliyatı, kapalı üreter taşı ameliyatı)
• Açık cerrahi gibi yöntemlerinden uygun olan yapılmaktadır.
Tedavi Sonrası
• Tuz az kullanılmalı
• Aşırı proteinden zengin beslenilmemeli
• Günde 2 litre idrar çıkaracak şekilde sıvı alınmalı ve enfeksiyondan korunmalı
RSS