Merkez Bankası Mayıs ayına ilişkin fiyat gelişmelerini değerlendirdi
Buna göre, Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 0,58 oranında artarken, yıllık enflasyon yüzde 6,58 ile yatay seyretti. Gıda fiyatları ılımlı bir seyir izlese de bu grupta yıllık enflasyon baz etkisiyle yükseldi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının mayıs ayı fiyat gelişmeleri değerlendirmesine göre, hizmet grubu enflasyonunun ana eğilimi göreli yüksek seviyesini korurken, diğer taraftan, birikimli döviz kuru etkisinin azalmaya devam etmesi ve giyim fiyatlarının mevsimsel ortalamalarından daha düşük bir artış kaydetmesiyle temel mal fiyatlarının yıllık enflasyonu ve ana eğiliminde belirgin bir düşüş gözlendi. Bu doğrultuda, temel mal fiyatlarına bağlı olarak, çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonlarında azalış kaydedilirken, ana eğilimlerindeki iyileşme belirginleşti.
Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 0,58 oranında artarken, yıllık tüketici enflasyonu yatay seyrederek yüzde 6,58 oldu. Bu dönemde H ve I endekslerinin yıllık değişim oranları sırası ile 0,52 ve 0,64 puan azalarak yüzde 8,69 ve 8,77 olarak gerçekleşti. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda grubunun katkısı 0,28 puan artarken temel mal grubunun katkısının 0,29 puan azaldığı görüldü. Bu dönemde enerji ve hizmet gruplarının katkılarında kayda değer bir değişim gözlenmedi.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimi incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin, temel mal kaynaklı olarak, Mayıs ayında belirginleştiği gözlendi. Bu dönemde, hem giyim fiyatlarındaki artışın mevsim ortalamalarının altında gerçekleşmesi, hem de giyim dışı temel mal fiyatları eğiliminin yavaşlamasıyla temel mal grubunun ana eğiliminde bir iyileşme kaydedildi.
Mayıs ayında hizmet fiyatları yüzde 0,76 oranında arttığı, grup yıllık enflasyonunun yüzde 8,74 ile yataya yakın seyrettiği görüldü. Bu dönemde yıllık enflasyon, ulaştırma ve lokanta-otel gruplarında gerilerken diğer alt gruplarda yükseldi. Yılbaşından bu yana yükselişini sürdüren yıllık kira enflasyonu, bu dönemde yüzde 8,56’ya ulaştı. Aylık fiyat artışları itibarıyla haberleşme ile diğer hizmetler grupları ön plana çıktı. Haberleşme fiyatlarındaki yükselişi, sabit telefon görüşme ve abonelik ücretlerindeki artışlar sürüklerken diğer hizmetler grubunda paket tur fiyatlarındaki yüzde 11,07 artış dikkat çekti. Lokanta-otel alt grubu fiyat artışları ise gıda fiyatlarındaki olumlu görünümün etkisiyle ılımlı seyretmeye devam etti.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Mayıs ayında 1,29 puan azalarak yüzde 8,82 olarak gerçekleşti. Bu dönemde yıllık enflasyonun tüm alt gruplarda düşüş kaydettiği görüldü. Mayıs ayında dayanıklı mal grubu fiyatları yüzde 0,33 oranında gerilerken bu gelişmede beyaz eşya ve mobilya fiyatları öne çıktı. Bu dönemde giyim ve dayanıklı dışı temel mal grubunda fiyatların aylık artış eğilimi yavaşladı. Döviz kurunun birikimli etkilerinin yavaşlamasıyla temel mal grubu enflasyonu son 8 ayın en düşük seviyesine gerilemiştir.
Enerji fiyatları Mayıs ayında yüzde 1,10 arttı. Bu gelişmede uluslararası petrol fiyatlarındaki yükseliş ve Türk lirasındaki değer kaybına bağlı olarak yüzde 3,42 oranında artan akaryakıt fiyatları belirleyici oldu. Bu dönemde tüp gaz ve su fiyatlarında da artış gözlendi. Diğer taraftan, yıllık enerji enflasyonu baz etkisiyle 0,08 puan gerileyerek yüzde 1,65 oldu. Gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu 1,09 puan artışla yüzde 2,47 oranına yükselse de, düşük seyrini korudu. Bu gelişmede öne çıkan işlenmemiş gıda fiyatları aylık bazda geriledi, ancak bu grupta yıllık enflasyon temelde sebze fiyatlarındaki baz etkisiyle yüzde - 4,22’ye yükseldi. Mayıs ayında kırmızı et fiyatları alınan tedbirlerin etkisiyle ılımlı seyrini sürdürdü. Öte yandan, işlenmiş gıda yıllık enflasyonu yüzde 8,70 ile yüksek seyretti. Bu grupta ekmek ve tahıl ürünlerinde yıllık enflasyon, son altı aylık dönemde yukarı yönlü bir görünüm izleyerek yüzde 9,93’e ulaştı. Bu dönemde, gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu yüzde 4,37’ye yükselirken, yıl başından bu yana azalma eğiliminde olan gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonunun yüzde 7,53’e gerilediği görüldü.
Yurt içi üretici fiyatları Mayıs ayında yüzde 1,48 oranında artarken, yıllık enflasyon 0,38 puan artarak yüzde 3,25 oldu. Aylık artışta, petrol ve ana metal sektörleri öne çıkarken, bu gelişmede uluslararası petrol fiyatlarındaki yükseliş ve Türk lirasındaki değer kaybı belirleyici oldu. Yıllık enflasyon imalat sanayisinde yüzde 4,45’e yükselirken petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde yüzde 5,79’a geriledi.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Mayıs ayında tüm alt grup fiyatlarında artış gözlendi. Ara malı imalatı fiyatlarındaki artışta (yüzde 1,90) demir-çelik ürün fiyatları belirleyici oldu. Sermaye malı imalatındaki fiyat artışında ise özel amaçlı makine imalatı ve metal yapı ürünleri öne çıktı. Bu dönemde dayanıksız tüketim mallarında et ve et ürünleri belirgin bir artış kaydetti. Mücevherat dışı dayanıklı tüketim malları fiyatlarındaki artışta ise mobilya ve ev aletleri fiyatları belirleyici oldu.
Sonuç olarak Mayıs ayında, tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskılar, bir önceki aya kıyasla artsa da zayıf seyrini sürdürdü. ANKA
Buna göre, Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 0,58 oranında artarken, yıllık enflasyon yüzde 6,58 ile yatay seyretti. Gıda fiyatları ılımlı bir seyir izlese de bu grupta yıllık enflasyon baz etkisiyle yükseldi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının mayıs ayı fiyat gelişmeleri değerlendirmesine göre, hizmet grubu enflasyonunun ana eğilimi göreli yüksek seviyesini korurken, diğer taraftan, birikimli döviz kuru etkisinin azalmaya devam etmesi ve giyim fiyatlarının mevsimsel ortalamalarından daha düşük bir artış kaydetmesiyle temel mal fiyatlarının yıllık enflasyonu ve ana eğiliminde belirgin bir düşüş gözlendi. Bu doğrultuda, temel mal fiyatlarına bağlı olarak, çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonlarında azalış kaydedilirken, ana eğilimlerindeki iyileşme belirginleşti.
Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 0,58 oranında artarken, yıllık tüketici enflasyonu yatay seyrederek yüzde 6,58 oldu. Bu dönemde H ve I endekslerinin yıllık değişim oranları sırası ile 0,52 ve 0,64 puan azalarak yüzde 8,69 ve 8,77 olarak gerçekleşti. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda grubunun katkısı 0,28 puan artarken temel mal grubunun katkısının 0,29 puan azaldığı görüldü. Bu dönemde enerji ve hizmet gruplarının katkılarında kayda değer bir değişim gözlenmedi.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimi incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin, temel mal kaynaklı olarak, Mayıs ayında belirginleştiği gözlendi. Bu dönemde, hem giyim fiyatlarındaki artışın mevsim ortalamalarının altında gerçekleşmesi, hem de giyim dışı temel mal fiyatları eğiliminin yavaşlamasıyla temel mal grubunun ana eğiliminde bir iyileşme kaydedildi.
Mayıs ayında hizmet fiyatları yüzde 0,76 oranında arttığı, grup yıllık enflasyonunun yüzde 8,74 ile yataya yakın seyrettiği görüldü. Bu dönemde yıllık enflasyon, ulaştırma ve lokanta-otel gruplarında gerilerken diğer alt gruplarda yükseldi. Yılbaşından bu yana yükselişini sürdüren yıllık kira enflasyonu, bu dönemde yüzde 8,56’ya ulaştı. Aylık fiyat artışları itibarıyla haberleşme ile diğer hizmetler grupları ön plana çıktı. Haberleşme fiyatlarındaki yükselişi, sabit telefon görüşme ve abonelik ücretlerindeki artışlar sürüklerken diğer hizmetler grubunda paket tur fiyatlarındaki yüzde 11,07 artış dikkat çekti. Lokanta-otel alt grubu fiyat artışları ise gıda fiyatlarındaki olumlu görünümün etkisiyle ılımlı seyretmeye devam etti.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Mayıs ayında 1,29 puan azalarak yüzde 8,82 olarak gerçekleşti. Bu dönemde yıllık enflasyonun tüm alt gruplarda düşüş kaydettiği görüldü. Mayıs ayında dayanıklı mal grubu fiyatları yüzde 0,33 oranında gerilerken bu gelişmede beyaz eşya ve mobilya fiyatları öne çıktı. Bu dönemde giyim ve dayanıklı dışı temel mal grubunda fiyatların aylık artış eğilimi yavaşladı. Döviz kurunun birikimli etkilerinin yavaşlamasıyla temel mal grubu enflasyonu son 8 ayın en düşük seviyesine gerilemiştir.
Enerji fiyatları Mayıs ayında yüzde 1,10 arttı. Bu gelişmede uluslararası petrol fiyatlarındaki yükseliş ve Türk lirasındaki değer kaybına bağlı olarak yüzde 3,42 oranında artan akaryakıt fiyatları belirleyici oldu. Bu dönemde tüp gaz ve su fiyatlarında da artış gözlendi. Diğer taraftan, yıllık enerji enflasyonu baz etkisiyle 0,08 puan gerileyerek yüzde 1,65 oldu. Gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu 1,09 puan artışla yüzde 2,47 oranına yükselse de, düşük seyrini korudu. Bu gelişmede öne çıkan işlenmemiş gıda fiyatları aylık bazda geriledi, ancak bu grupta yıllık enflasyon temelde sebze fiyatlarındaki baz etkisiyle yüzde - 4,22’ye yükseldi. Mayıs ayında kırmızı et fiyatları alınan tedbirlerin etkisiyle ılımlı seyrini sürdürdü. Öte yandan, işlenmiş gıda yıllık enflasyonu yüzde 8,70 ile yüksek seyretti. Bu grupta ekmek ve tahıl ürünlerinde yıllık enflasyon, son altı aylık dönemde yukarı yönlü bir görünüm izleyerek yüzde 9,93’e ulaştı. Bu dönemde, gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu yüzde 4,37’ye yükselirken, yıl başından bu yana azalma eğiliminde olan gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonunun yüzde 7,53’e gerilediği görüldü.
Yurt içi üretici fiyatları Mayıs ayında yüzde 1,48 oranında artarken, yıllık enflasyon 0,38 puan artarak yüzde 3,25 oldu. Aylık artışta, petrol ve ana metal sektörleri öne çıkarken, bu gelişmede uluslararası petrol fiyatlarındaki yükseliş ve Türk lirasındaki değer kaybı belirleyici oldu. Yıllık enflasyon imalat sanayisinde yüzde 4,45’e yükselirken petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde yüzde 5,79’a geriledi.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Mayıs ayında tüm alt grup fiyatlarında artış gözlendi. Ara malı imalatı fiyatlarındaki artışta (yüzde 1,90) demir-çelik ürün fiyatları belirleyici oldu. Sermaye malı imalatındaki fiyat artışında ise özel amaçlı makine imalatı ve metal yapı ürünleri öne çıktı. Bu dönemde dayanıksız tüketim mallarında et ve et ürünleri belirgin bir artış kaydetti. Mücevherat dışı dayanıklı tüketim malları fiyatlarındaki artışta ise mobilya ve ev aletleri fiyatları belirleyici oldu.
Sonuç olarak Mayıs ayında, tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskılar, bir önceki aya kıyasla artsa da zayıf seyrini sürdürdü. ANKA
RSS