İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Viyana'da varılan anlaşmayla 35 yıldan bu yana ülkesine uygulanan ambargoların kaldırılacağı müjdesini verdi
Ortadoğu’daki son durumu ve ambargoların kaldırılmasını değerlendiren Zirve Üniversitesi Iktisadi Idari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi ve Zirve Üniversitesi Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi Üyesi Yrd. Doç. Dr. Alper Dede, İran’ın yeniden uluslararası sahnede kendine yer bulacağını belirtti.
Dede, “İran yakın zamana kadar batı tarafından dışlanmış, ambargoya maruz kalmış ve ekonomisi ciddi anlamda zarar görmüş bir ülkeydi. Petrolünü satamıyordu ve sınırlı bir ihraç kapasitesi vardı. Bu yüzden sıkıntılı bir durumdaydı. Fakat şu an ambargo kalkmış durumda İran petrolü daha fazla piyasaya sürecek ve ekonomisini dış yatırımcılara açmış durumda. En basit İran çok eski bir uçak filosudur. Kısa vadede en az iki yüz tane yolcu uçağı alacaklar. Bu büyük bir alımdır. Normalde filolar beşer onar uçak alırlar. İran bir anda iki yüz uçak alacak. Ve bütün alanlarda yedek parça, makine gibi alanlarda ambargodan dolayı sıkıntıları var'' dedi.
İran yabancı yatırımcı çekecek
İnşaat da dahil olmak üzere İran'a birçok sektörde yabancı yatırımcıların gireceğini belirten Dede, “ İran ekonomisi müthiş şekilde genişleyecektir. Bu durum iç siyasetinde de pozitif bir şekilde kullanacaktır. Ambargoların kalkması ve İran'ın aslında kendi kamuoyuna yıllardır, biz haklıydık, batı bizim çizgimize geldi, diyebileceği bir durum oluştu. Bölge siyasetinde bu durum İran'ın elini güçlendiriyor. İran'ın ekonomisi bir açılım yapıyor.” diye belirtti.
Suriye meselesinden dolayı gerginiz
“Türkiye ile direkt olmasa bile dolaylı yoldan Suriye meselesinden dolayı İran’la ciddi bir gerilim var” diyen Dede, “ Henüz bu gerilim su yüzüne çıkıp da çok ciddi bir şekilde kötü sonuçlar doğuracak bir yerlere gelmese bile, potansiyel olarak gelebilir. Suudi Arabistan içerisinde terörist faaliyetlere katıldığı gerekçesiyle yakın zamanda Şii bir din adamını idam etti. Bu durumda Suudi Arabistan ile İran arasını çok ciddi bir şekilde gerildi. Bu noktada da mezhep ekseninden dolayı Ortadoğu'da yeni bir gerilim çıkma potansiyeli var. Suriye'de ise iç savaş bütün vahşetiyle ve çirkinliği ile devam ediyor. Kısa vade de ben ani bir değişiklik beklemiyorum. Cenevre'de bir toplantı planlandı. Daha önce de iki tane yapılmıştı. Esad şuan ben Suriyeli muhalefetinin ılımlı olanları ile görüşebilirim, şeklinde bir mesaj vermiş olsa da ciddi bir anlamda masa başına oturupta barış planının çıkacağını kısa vadede beklemiyorum. Ancak uzun vadede Suriye'de taşların yerinden oynaması, siyasetinin değişmesi belki Amerika ve Rusya'nın olaya barış yapılsın diye müdahil olması uzun vadede olabilir. Ancak kısa vade de barış olabileceğine dair pek umut görünmüyor.” dedi.
Ortadoğu’daki son durumu ve ambargoların kaldırılmasını değerlendiren Zirve Üniversitesi Iktisadi Idari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi ve Zirve Üniversitesi Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi Üyesi Yrd. Doç. Dr. Alper Dede, İran’ın yeniden uluslararası sahnede kendine yer bulacağını belirtti.
Dede, “İran yakın zamana kadar batı tarafından dışlanmış, ambargoya maruz kalmış ve ekonomisi ciddi anlamda zarar görmüş bir ülkeydi. Petrolünü satamıyordu ve sınırlı bir ihraç kapasitesi vardı. Bu yüzden sıkıntılı bir durumdaydı. Fakat şu an ambargo kalkmış durumda İran petrolü daha fazla piyasaya sürecek ve ekonomisini dış yatırımcılara açmış durumda. En basit İran çok eski bir uçak filosudur. Kısa vadede en az iki yüz tane yolcu uçağı alacaklar. Bu büyük bir alımdır. Normalde filolar beşer onar uçak alırlar. İran bir anda iki yüz uçak alacak. Ve bütün alanlarda yedek parça, makine gibi alanlarda ambargodan dolayı sıkıntıları var'' dedi.
İran yabancı yatırımcı çekecek
İnşaat da dahil olmak üzere İran'a birçok sektörde yabancı yatırımcıların gireceğini belirten Dede, “ İran ekonomisi müthiş şekilde genişleyecektir. Bu durum iç siyasetinde de pozitif bir şekilde kullanacaktır. Ambargoların kalkması ve İran'ın aslında kendi kamuoyuna yıllardır, biz haklıydık, batı bizim çizgimize geldi, diyebileceği bir durum oluştu. Bölge siyasetinde bu durum İran'ın elini güçlendiriyor. İran'ın ekonomisi bir açılım yapıyor.” diye belirtti.
Suriye meselesinden dolayı gerginiz
“Türkiye ile direkt olmasa bile dolaylı yoldan Suriye meselesinden dolayı İran’la ciddi bir gerilim var” diyen Dede, “ Henüz bu gerilim su yüzüne çıkıp da çok ciddi bir şekilde kötü sonuçlar doğuracak bir yerlere gelmese bile, potansiyel olarak gelebilir. Suudi Arabistan içerisinde terörist faaliyetlere katıldığı gerekçesiyle yakın zamanda Şii bir din adamını idam etti. Bu durumda Suudi Arabistan ile İran arasını çok ciddi bir şekilde gerildi. Bu noktada da mezhep ekseninden dolayı Ortadoğu'da yeni bir gerilim çıkma potansiyeli var. Suriye'de ise iç savaş bütün vahşetiyle ve çirkinliği ile devam ediyor. Kısa vade de ben ani bir değişiklik beklemiyorum. Cenevre'de bir toplantı planlandı. Daha önce de iki tane yapılmıştı. Esad şuan ben Suriyeli muhalefetinin ılımlı olanları ile görüşebilirim, şeklinde bir mesaj vermiş olsa da ciddi bir anlamda masa başına oturupta barış planının çıkacağını kısa vadede beklemiyorum. Ancak uzun vadede Suriye'de taşların yerinden oynaması, siyasetinin değişmesi belki Amerika ve Rusya'nın olaya barış yapılsın diye müdahil olması uzun vadede olabilir. Ancak kısa vade de barış olabileceğine dair pek umut görünmüyor.” dedi.