TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu, istifa etmiş bir hükümetin, Türk Akımı gibi projelerle, ülkenin uzun dönemli geleceğini ipotek altına alacak girişim ve taahhütlerde bulunmasının kabul edilemeyeceğini belirterek, “On üç yıldır enerjide dışa bağımlılığı artıran, kamusal varlık ve faaliyetleri özel tekellere sunan AKP, hiç bir şey olmamışçasına tekrar iktidara gelmemelidir” açıklamasında bulundu.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu ve Enerji Çalışma Grubu Üyesi Şayende Yılmaz ve Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz tarafından hazırlanan “Enerji ile İlgili Temel Referans Belgelerine Yönelik Bir Değerlendirme ve Çözümleme Çalışması” başlıklı Raporu açıklandı.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası, “Enerji ile İlgili Temel Referans Belgelerine Yönelik Bir Değerlendirme ve Çözümleme Çalışması” başlıklı Raporunda, siyasal iktidarın 2013–2015 döneminde yayımladığı enerji ile ilgili temel referans belgelerinin çözümlenmesini amaçladı. Çalışmada resmi belgeler arasındaki farklılıklar ve tutarsızlıkların yanı sıra abartılı hedefler de incelendi. Çalışmanın çıkış noktası, 2015 Şubat ayında kamuoyuna duyurulan “Ulusal Yenilenebilir Enerji Eylem Planı” oldu Ancak bu Plan, 2014–2018 dönemini kapsayan 10. Kalkınma Planı’nın enerji ile ilgili bölümleri ve ona dayanarak hazırlanan; “Yerli Kaynaklara Dayalı Enerji Üretim Programı Eylem Planı” ile 2014 sonunda açıklanan 2015–2019 dönemini kapsayan “Enerji Bakanlığı Strateji Belgesi” ile birlikte değerlendirildi.
Plan’da yer alan “Türkiye’nin enerji tüketimi ile GSYH gelişimi arasında yüksek bir korelasyon bulunmaktadır. Son on yıldaki gözlemlere göre nispi olarak GSYH’daki yüzde 1’lik bir artış ulusal enerji tüketiminde yüzde 3,4’lük bir artışa yol açmaktadır” ifadesinin tartışmalı olduğu vurgulandı.
Siyasi iktidarın, elektrikte yıllık yüzde 5-6 oranında talep artışları öngördüğü bildirilen Rapor’da şu ifadelere yer verildi:
“Yüksek hedefler nedeniyle Türkiye’nin geçmişte de gereksiz yükümlülükler üstlendiği, örneğin doğal gazda önemli bir ekonomik bedel ödemek zorunda kaldığı hatırlanmalıdır. Nitekim 2013 elektrik tüketiminde öngörülen artış yüzde 5.40 iken, tüketim yalnızca yüzde 2.43 artmış, üretim ise yüzde 0.1 oranında azalmıştır. 2014 için ise talepte yıllık bazda yüzde 5.5 artış öngörülürken, geçici verilere göre gerçekleşen üretim yüzde 4.26 oranında, tüketim ise yüzde 3.71 oranında artmıştır. 2015’in ilk beş ayında tüketim artışı yüzde 2.83’dür. Yani, gerçekleşen tüketim artışı, tahmin edilenin, 2014’de üçte bir oranında, 2015’in ilk beş ayında yarısı kadar gerisinde kalmıştır. Ülke ekonomisindeki gelişmelerle bağlantılı olarak elektrik talep artış hızı yavaşlamaktadır. Geçtiğimiz dönemlerde bu hız milli gelir artış hızından fazla gerçekleşiyordu. Elektrik tüketim kompozisyonunun değişmesiyle birlikte bu ilişkide de değişiklik gözlemlenmiş; elektrik tüketim artışı milli gelir artış oranına yaklaşır olmuştur. Dünya ölçeğinde etkin olan durgunluk, başta Rusya olmak üzere bölge ülkelerinde yaşanan ekonomik kriz ve önümüzdeki yıllarda ülkemiz için azami yüzde 2-3’lük milli gelir artış öngörüleri dikkate alındığında; elektrik talep artış oranı ile birincil enerji talep artışının düşük oranlarda gerçekleşeceği anlaşılmaktadır. Nitekim birincil enerji tüketimi 2000–2013 döneminde toplam yüzde 49.4 oranında artmıştır. Hal böyle iken ve enerji yoğunluğunu yüzde 20 azaltma gibi bir hedef varken, önümüzdeki yıllarda çok hızlı bir enerji tüketim artışı öngörülmesi izaha muhtaçtır.”
TMMOB Makina Mühendisleri Odası’nın Rapor üzerine yapmış olduğu açıklamada, AK Parti iktidarının izlediği politikaların; kamuyu küçültme, işlevsizleştirme, kamu varlıkları ile elektrik dağıtım ve üretim faaliyetlerinin tamamını özel sektöre bırakma, iletimdeki kamu etkinliğini sınırlama ve zaman içinde taşeronlaştırma, özel iletim hatları yapımı, EPİAŞ vb. uygulamalarla özel sektörü daha etkin kılma, kamusal planlama, üretim, denetim uygulamalarını rafa kaldırmaya yönelik olduğu vurgulandı.
Açıklamadan:
“İstifa etmiş bir hükümetin, Türk Akımı vb. projelerle, ülkenin uzun dönemli geleceğini ipotek altına alacak girişim ve taahhütlerde bulunması kabul edilemez. Enerji üretiminde ağırlık yerli, yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarına verilmelidir. Planlamanın mutlak gerekliliği kabul edilmeli; planlama ulusal, kamusal çıkarların korunmasını, kamusal hizmet perspektifi ile toplumsal yararın artırılmasını hedeflemeli, yasalar bu esaslara göre düzenlenmelidir.
Sorunlara çözüm getirmediği ortaya çıkan kamu kurumlarını küçültme, işlevsizleştirme ve özelleştirmeler ile özelleştirme amaçlı politika ve uygulamalar son bulmalı; mevcut kamu kuruluşları etkinleştirilmeli, güçlendirilmelidir. Enerji üretim, iletim ve dağıtımında, kamu kuruluşlarının; çalışanların yönetim ve denetimde söz ve karar sahibi olacağı, özerk bir statüde, etkin, verimli çalışmalar yapması sağlanmalıdır. Bu kapsamda; elektrik üretim, iletim, dağıtım faaliyetlerinin bütünlük içinde olması için EÜAŞ, TEİAŞ, TEDAŞ, TETAŞ, eskiden olduğu gibi Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) bünyesinde birleştirilmelidir. Enerjiyle ilgili tüm kurumlar çalışmalarında şeffaflaşmalı, bilgiler yaygınlaşmalı, herkesçe erişilebilir, kullanılabilir olmalıdır.”ANKA
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu ve Enerji Çalışma Grubu Üyesi Şayende Yılmaz ve Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz tarafından hazırlanan “Enerji ile İlgili Temel Referans Belgelerine Yönelik Bir Değerlendirme ve Çözümleme Çalışması” başlıklı Raporu açıklandı.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası, “Enerji ile İlgili Temel Referans Belgelerine Yönelik Bir Değerlendirme ve Çözümleme Çalışması” başlıklı Raporunda, siyasal iktidarın 2013–2015 döneminde yayımladığı enerji ile ilgili temel referans belgelerinin çözümlenmesini amaçladı. Çalışmada resmi belgeler arasındaki farklılıklar ve tutarsızlıkların yanı sıra abartılı hedefler de incelendi. Çalışmanın çıkış noktası, 2015 Şubat ayında kamuoyuna duyurulan “Ulusal Yenilenebilir Enerji Eylem Planı” oldu Ancak bu Plan, 2014–2018 dönemini kapsayan 10. Kalkınma Planı’nın enerji ile ilgili bölümleri ve ona dayanarak hazırlanan; “Yerli Kaynaklara Dayalı Enerji Üretim Programı Eylem Planı” ile 2014 sonunda açıklanan 2015–2019 dönemini kapsayan “Enerji Bakanlığı Strateji Belgesi” ile birlikte değerlendirildi.
Plan’da yer alan “Türkiye’nin enerji tüketimi ile GSYH gelişimi arasında yüksek bir korelasyon bulunmaktadır. Son on yıldaki gözlemlere göre nispi olarak GSYH’daki yüzde 1’lik bir artış ulusal enerji tüketiminde yüzde 3,4’lük bir artışa yol açmaktadır” ifadesinin tartışmalı olduğu vurgulandı.
Siyasi iktidarın, elektrikte yıllık yüzde 5-6 oranında talep artışları öngördüğü bildirilen Rapor’da şu ifadelere yer verildi:
“Yüksek hedefler nedeniyle Türkiye’nin geçmişte de gereksiz yükümlülükler üstlendiği, örneğin doğal gazda önemli bir ekonomik bedel ödemek zorunda kaldığı hatırlanmalıdır. Nitekim 2013 elektrik tüketiminde öngörülen artış yüzde 5.40 iken, tüketim yalnızca yüzde 2.43 artmış, üretim ise yüzde 0.1 oranında azalmıştır. 2014 için ise talepte yıllık bazda yüzde 5.5 artış öngörülürken, geçici verilere göre gerçekleşen üretim yüzde 4.26 oranında, tüketim ise yüzde 3.71 oranında artmıştır. 2015’in ilk beş ayında tüketim artışı yüzde 2.83’dür. Yani, gerçekleşen tüketim artışı, tahmin edilenin, 2014’de üçte bir oranında, 2015’in ilk beş ayında yarısı kadar gerisinde kalmıştır. Ülke ekonomisindeki gelişmelerle bağlantılı olarak elektrik talep artış hızı yavaşlamaktadır. Geçtiğimiz dönemlerde bu hız milli gelir artış hızından fazla gerçekleşiyordu. Elektrik tüketim kompozisyonunun değişmesiyle birlikte bu ilişkide de değişiklik gözlemlenmiş; elektrik tüketim artışı milli gelir artış oranına yaklaşır olmuştur. Dünya ölçeğinde etkin olan durgunluk, başta Rusya olmak üzere bölge ülkelerinde yaşanan ekonomik kriz ve önümüzdeki yıllarda ülkemiz için azami yüzde 2-3’lük milli gelir artış öngörüleri dikkate alındığında; elektrik talep artış oranı ile birincil enerji talep artışının düşük oranlarda gerçekleşeceği anlaşılmaktadır. Nitekim birincil enerji tüketimi 2000–2013 döneminde toplam yüzde 49.4 oranında artmıştır. Hal böyle iken ve enerji yoğunluğunu yüzde 20 azaltma gibi bir hedef varken, önümüzdeki yıllarda çok hızlı bir enerji tüketim artışı öngörülmesi izaha muhtaçtır.”
TMMOB Makina Mühendisleri Odası’nın Rapor üzerine yapmış olduğu açıklamada, AK Parti iktidarının izlediği politikaların; kamuyu küçültme, işlevsizleştirme, kamu varlıkları ile elektrik dağıtım ve üretim faaliyetlerinin tamamını özel sektöre bırakma, iletimdeki kamu etkinliğini sınırlama ve zaman içinde taşeronlaştırma, özel iletim hatları yapımı, EPİAŞ vb. uygulamalarla özel sektörü daha etkin kılma, kamusal planlama, üretim, denetim uygulamalarını rafa kaldırmaya yönelik olduğu vurgulandı.
Açıklamadan:
“İstifa etmiş bir hükümetin, Türk Akımı vb. projelerle, ülkenin uzun dönemli geleceğini ipotek altına alacak girişim ve taahhütlerde bulunması kabul edilemez. Enerji üretiminde ağırlık yerli, yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarına verilmelidir. Planlamanın mutlak gerekliliği kabul edilmeli; planlama ulusal, kamusal çıkarların korunmasını, kamusal hizmet perspektifi ile toplumsal yararın artırılmasını hedeflemeli, yasalar bu esaslara göre düzenlenmelidir.
Sorunlara çözüm getirmediği ortaya çıkan kamu kurumlarını küçültme, işlevsizleştirme ve özelleştirmeler ile özelleştirme amaçlı politika ve uygulamalar son bulmalı; mevcut kamu kuruluşları etkinleştirilmeli, güçlendirilmelidir. Enerji üretim, iletim ve dağıtımında, kamu kuruluşlarının; çalışanların yönetim ve denetimde söz ve karar sahibi olacağı, özerk bir statüde, etkin, verimli çalışmalar yapması sağlanmalıdır. Bu kapsamda; elektrik üretim, iletim, dağıtım faaliyetlerinin bütünlük içinde olması için EÜAŞ, TEİAŞ, TEDAŞ, TETAŞ, eskiden olduğu gibi Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) bünyesinde birleştirilmelidir. Enerjiyle ilgili tüm kurumlar çalışmalarında şeffaflaşmalı, bilgiler yaygınlaşmalı, herkesçe erişilebilir, kullanılabilir olmalıdır.”ANKA
RSS