TRT’ye son 21 yılda elektrik payı ve bandrollerden milyarlarca lira aktarıldı. CHP, 21 yılda elektrik payı ve bandrollerden TRT’ye aktarılan tutarın, 10 milyar 901 milyon dolara yani bugünkü kurla yaklaşık 419 milyar 323 milyon TL’ye ulaştığına dikkat çekti. Hesaba göre, 4 kişilik bir aile elektrik ve bandrol üzerinden TRT için yaklaşık 20 bin liraya yakın ödeme yaptı.
İçerisinde TRT ile ilgili düzenlemelerin de yer aldığı “torba teklif” bugün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülecek. Teklifle, TRT’nin eleştirilen harcamaları, dış yapım işleri ve hizmet alım usulleri yasa yerine yönetmeliğe bırakılıyor.
TRT’nin her türlü alım, satım, hizmet, danışmanlık, yapım ve taşıma işleri ile bu konulara ilişkin ihale işlemleri yönetmelik ile düzenlenecek. Bu arada TRT’nin kendi şirketlerinden ya da ortak olduğu şirketlerden yapacağı her türlü alım, satım, hizmet, danışmanlık, yapım ve taşıma işlerine ilişkin ihale işlemleri de halen mevcutta olduğu gibi Kamu İhale Yasası ve Kamu İhale Sözleşmeleri Yasası hükümlerine tabi olmayacak. CHP teklife yönelik raporunda, TRT’ye ilişkin verilere geniş yer ayırdı. Raporda, Sayıştay ve kurumun faaliyet raporlarından derlenen verilerle TRT’ye yönelik şu bilgiler yer aldı:
- 2003-2023 döneminde, TRT’nin 21 yıllık toplam geliri 13 milyar 268 milyon dolar. Bugünkü kurla yaklaşık 510 milyar 454 milyon TL.
- 21 yılda elektrik payı ve bandrollerden TRT’ye aktarılan tutar, 10 milyar 901 milyon dolara yani bugünkü kurla yaklaşık 419 milyar 323 milyon TL’ye ulaşıyor.
- Her bir yurttaş TRT’ye bu dönemde yaklaşık 4 bin 900 TL ödedi. 4 kişilik bir ailenin elektriğinden ve bandrolünden TRT için kesilen para 19 bin 580 TL oldu.
- 21 yıllık TRT geliri içinde elektrik faturalarından tahsil edilen ve kuruma aktarılan yasal pay 4 milyar 877 milyon dolar ile yüzde 36.8’lik yer tutuyor. Bandrol geliri ise 6 milyar 23 milyon dolarla yüzde 45.4’lük paya sahip. TRT’nin reklam ve diğer gelirleri ise 2 milyar 889 milyon dolar. Oran olarak da yüzde 16.2.
- 21 yılda TRT 100 TL gelirinin 84 TL’sini elektrik payı ve bandrollerle yurttaştan aldı. 16 TL’sini reklam ve diğer gelirlerden kazandı.
- TRT’nin 2023’teki toplam 21 milyar 142 milyon TL’lik gelirinin 18 milyar 242 milyon TL’si bandrollerden, 2 milyar 888 milyon TL’si reklam ve diğer gelirlerden oluştu.
- 2022’de 7 milyar 909 milyon TL’lik bandrol gelirinin toplam TRT gelirleri içindeki payı yüzde 80.1 iken, 2023’te yüzde 86.3’e çıktı. 2022’de reklam gelirinin toplam gelir içindeki payı yüzde 17 iken, 2023’te yüzde 13.7’ye düştü.
- 2023’ten itibaren TRT geliri içinde elektrik faturalarından kesilen pay tümüyle sıfırlandı. 2003-2015 arasında TRT’nin toplam geliri içinde elektrik payı yüzde 40-50 aralığındaydı. Elektrik payının kaldırılması sonrasında TRT gelirinde özellikle bandrol payı arttı. 2016 yılından itibaren TRT geliri içinde bandrol payı yüzde 44.7’den 2023 yılında yüzde 86.3’e kadar yükseldi.
- Kurumun 2023 geliri 2022’ye kıyasla yüzde 1149 artışla 21 milyar 142 milyon TL, 2023 gideri 2022’ye kıyasla yüzde 90.9 artışla 14 milyar 242 milyon TL olarak gerçekleşti. TRT giderlerinin yüzde 54.7’si dışarıdan alınan hizmetlere, yüzde 36.9’u personel giderlerine ayrıldı.
- TRT’nin 14 milyar 242 milyon TL’lik 2023 yıllık gideri içinde 7 milyar 365 milyon TL’lik kısım dışarıdan alınan mal ve hizmetlere, programlara harcandı.
- 2022’de TRT’nin tüm mal, hizmet, haber, yapım, program alımlarının toplamı 3 milyar 951 milyon TL tutarken, 2023’te bu alımların toplamı yüzde 86.4 artışla 7 milyar 365 milyon TL’ye çıktı.
- 2023 yılındaki 7 milyar 365 milyon TL’lik tüm mal, hizmet ve program/haber/yapım alımları içinde sadece “haber, yapım, programlara” yapılan ödeme toplamı 6 milyar 130 milyon TL olup tüm alımların yüzde 83.2’sini oluşturdu.
- Sayıştay’ın Kasım 2024 tarihli raporuna göre; TRT’nin dışarıdan satın aldığı 6 milyar 130 milyon TL’lik haber, yapım ve programlara bakıldığında bunların yüzde 43.9’u yani 3 milyar 420 milyon TL’si TRT dışına yaptırılan haber ve haber programlarına ödendi. 2 milyar 443 milyon TL’si TRT dışından satın alınan yapım ve programlara ödendi. TV ve radyo programları için TRT dışındaki kişilere yapılan ödemeler 266.9 milyon TL oldu.
2023’te TRT’de 4 bin 789 sözleşmeli personele 2 milyar 273 milyon TL (toplam personel harcamasının yüzde 48.5’i), 3 bin 870 “özel hukuk hükümlerine tabi personele” ise toplam 2 milyar 409 milyon TL (toplam personel harcamasının yüzde 51.4’ü) ödendi.
- TRT Yönetim Kurulu üyelerine 2023’te toplam 3 milyon 373 bin TL verildi.
- 2023 yılında TRT’de özel hukuk hükümlerine tabi sadece 18 personel emekli olurken, bunların yerine tam 592 personel “açıktan atama yoluyla” işe alındı. Cumhuriyet
RSS