DÜĞÜN TAKILAN ALTINLAR (ZİYNETLER) KİME AİTTİR

Evlilik birliğinin sona ermesi, eşler arasında mal paylaşımı ve özellikle düğün sırasında takılan ziynet eşyalarının akıbeti konusunda sıklıkla hukuki ihtilaflara yol açmaktadır. Altın gibi ziynet eşyaları TMK çerçevesinde eşlerin kişisel malı olarak kabul edilir. Bu niteliği nedeniyle, ziynet eşyaları yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejiminin dışındadır. Dolayısıyla, boşanma hâlinde mal paylaşımı hesaplamasına dahil edilmezler ve eşit paylaşım prensibinin de dışında kalırlar.

Yargıtay uzun yıllar düğün sırasında takılan altın gibi ziynet eşyalarını ve paraları, kim tarafından ve hangi eşe takıldığına bakmaksızın, aksine bir anlaşma veya yerel örf ve adet kuralı olmadıkça kadına bağışlanmış saymaktaydı. Hatta erkeğe takılan ziynetlerin de aksi kanıtlanmadığı sürece kadına ait olduğu kabul edilmekteydi.

Ancak bu görüş 2024 yılında Yargıtay’ın vermiş olduğu bir kararla şu an için köklü bir değişikliğe uğramıştır. Bu değişikliğe sebep olarak ise toplumsal gelenek ve göreneklerin zamanla değişmesi ve eşlere ortak yaşam kurma aşamasında maddi katkı sağlamak amacıyla ekonomik değeri olan başka şeylerin de verilmeye başlanması olarak gösterilmiştir. Buna göre aşağıdaki gibi olasılıklara göre bir ayrım yapılmaya başlanmıştır.

1. Anlaşma veya Örf ve Âdetin Önceliği

Öncelikle taraflar arasında ziynet eşyalarının paylaşımı konusunda açık bir anlaşmanın varlığına bakılacaktır. Anlaşmanın varlığı hâlinde paylaşım buna göre yapılır. Anlaşma yoksa, yerel örf ve âdet göre paylaşım gerçekleştirilir.

2. Genel Kural (Anlaşma veya Örf ve Âdet Yoksa)

Erkeğe ve kadına takılan/verilen ve ekonomik değer taşıyan her şey kural olarak kime takıldıysa, kime verildiyse ona sayılır.

3. Cinsiyete Özgü Ziynet Eşyaları

Takılar içinde kadına veya erkeğe özgü bir şey varsa (örneğin erkek kol saati veya kadın bileziği) bu takının o cinse verilmiş olduğu kabul edilir. Unisex dediğimiz her iki cinse de ait olan ziynet eşyaları ise kime takıldıysa onun malı olarak kabul edilir.

4. Takı Sandığı/Torbası

Takı sandığına konulan ekonomik değeri olan eşyalar konusunda, eşyaların cinsiyete özgü olup olmamasına göre aidiyet belirlenir. Her iki cinse de özgü olduğu belirlenmişse bu durumda takılar eşlerin ortak mülkiyet olarak kabul edilir.

5. Erkeğin Talep Hakkı

Yeni içtihatla birlikte, erkeğe takılan takıların erkeğe ait olduğu ifadesi benimsendiğinden, erkek eşin de ziynet eşyalarını talep edebilmesinin önü açılmıştır.

Ziynet eşyalarının iadesine ilişkin dava boşanma davasıyla birlikte ileri sürülebileceği gibi boşanma davası sırasında veya kesinleştikten sonra da ayrı bir dava olarak açılabilir. Bu talep boşanmadan bağımsız bir talep olmasından dolayı ayrıca nispi harç yatırılması gerekir. Teknik olarak düğün takılarına ilişkin taleplerin boşanma davası ile birlikte ileri sürülmesi usul ekonomisi ve yargılamanın fazla uzamaması için davacıların daha menfaatinedir. Özellikle boşanma davası esnasında dinlenilen tanıklara düğün takılarına ilişkin de ayrı sorular sorulması, he iki davanın da delillerinin birlikte toplanarak değerlendirilmesi yargılama sürecini oldukça kısaltacaktır. Ancak boşanma ve altın gibi ziynet eşyalarının iadesi davasına birlikte bakan mahkeme, her iki davanın ayrılmasına (tefrik edilmesine) karar verebilir.