Kamuya, İhale Yasası hükümlerine tabi olmadan milyarlarca liralık alım devam ediyor
Bu yıl için belirlenen 200 milyar liralık ilansız ve teminatsız kamu alımı hedefinin aşılacağı ortaya çıktı. İstisna kapsamındaki alımların payı da yüzde 12.5 olacak. Kamu ihalelerinde şikayet ve yerli lehine avantaj uygulamaları da artıyor.
Kamu İhale Kurumu’nun güncel verileri, kamuya hem ilansız hem Kamu İhale Yasası kapsamı dışındaki alımların artarak ve bütün hızıyla sürdüğünü ortaya koydu.
Kamu İhale Kurumu’na göre 2024’te ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temin yoluyla 250.3 milyar liralık kamu alımı yapıldı. Bu yıl 200 milyar liraya düşürülmesi hedefleniyordu. Ancak hedef tutmadı. Yıl sonunda geçrekleşmenin 250 milyar lira olması bekleniyor. 2026’da bu yolla kamuya 275 milyar lira, 2027’de 300 milyar lira, 2028’de ise 350 milyar liralık alım yapılması öngörülüyor.
Bunun yanında, kamu için bazı alımlar da Kamu İhale Yasası kapsamı dışında yapılıyor. İlgili istisnalar Kamu İhale Yasası’nın 3. maddesinde düzenleniyor. AKP döneminde bu maddenin kapsamı genişletildi ve birçok alım Kamu İhale Yasası kapsamının dışına çıkarıldı. İstisnalar kapsamında geçen yıl kamuya 436.1 milyar liralık alım yapıldı.
Bu yıl istisnalar kapsamında yapılacak alım tutarının 600 milyar lira olması bekleniyordu. Yıl sonu gerçekleşme tutarının 450 milyar lira olacağı tahmin ediliyor. Gelecek yılki hedef ise 500 milyar lira. 2027 ve 2028 yıllarında da istisnalar kapsamında her yıl için 600 milyar liralık alım yapılması öngörülüyor. İstisna kapsamındaki kamu alımları tutarının toplam kamu ihaleleri tutarına oranı geçen yıl yüzde 17.83 oldu. Bu yıl hedef yüzde 10’a düşürmekti. Ancak bu hedef tutmadı. Yıl sonunda gerçekleşmenin yüzde 12.5 olması bekleniyor. Gelecek yıllardaki hedef ise yüzde 10.
Öte yandan şikâyet incelemelerinin toplam ihaleler içindeki payı geçen yıl yüzde 2.96 olarak kaydedildi. Bu yıl sonunda yüzde 4’e çıkması bekleniyor. Yine, yabancı uyruklu kişilerle imzalanan sözleşmelerin tutarının kamu alımlarına oranı geçen yıl 0.92 oldu.
Bu yıl sonu itibarıyla 1.5’e çıkacak. Yerli istekliler lehine fiyat avantajı uygulanan ihalelerin toplam ihalelere oranı geçen yıl 41.62’ydi. Bu yıl itibarıyla 50’ye çıkacak. Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı uygulanan ihalelerin toplam ihaleleri oranı da geçen yıl 63.66’ydı. Bu yıl ve sonraki yıllarda 50 olacak.cumhuriyet
RSS