Covid-19’un yeni varyantı XEC, hızla yayılarak 3 kıtada görüldü. Türk Tabipleri Birliği Başkanı Alpay Azap yeni varyant için uyarılarda bulunarak “Ülkemizde önümüzdeki haftalarda XEC varyantının yavaş yavaş artarak hakim hale geçeceğini söyleyebiliriz'' dedi.
XEC adı verilen Covid varyantına karşı uyaran bilim insanları, varyantın hızla yayılarak 3 kıtada görüldüğünü kaydediyor. XEC’i Cumhuriyet’e anlatan Türk Tabipleri Birliği Başkanı Alpay Azap, “Diğer dalgalarda gördüğümüz üzere yeni varyantlar, Amerika ve Avrupa’da ortaya çıktıktan birkaç hafta sonra bizde de görülmeye başlıyor. Buradan yola çıkarak ülkemizde önümüzdeki haftalarda XEC varyantının yavaş yavaş artarak hakim hale geçeceğini söyleyebiliriz” dedi. Azap, yeni varyant aşılarının olmamasının kırılgan gruplar için ciddi bir risk oluşturduğunu da vurguladı. Bilim insanları, Almanya’da Haziran ayında tespit edilen Covid XEC varyantına ilişkin uyarıyor. Varyantın hızla yayılarak 3 kıtada görüldüğünü kaydeden uzmanlar, havaların soğumasıyla daha da etkili olabileceğine işaret ediyor. Yeni varyant hakkında Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulunan Türk Tabipleri Birliği Başkanı Alpay Azap, “XEC varyantı, Kasım 2021’de ilk defa ortaya çıkan ve sonrasındaki dalgalardan sorumlu olan bütün varyantların atası Omicron varyantının yeni bir alt tipi. İlk olarak Haziran ayında Almanya’da ortaya çıktı, sonrasında İngiltere, Danimarka, ABD başta olmak üzere Polonya, Norveç, Ukrayna ve Çin gibi 27 ülkeden bildirildi. Halen ilk görüldüğü ülkelerde de hakim hale gelmiş değil” dedi. Azap, “Kendisinden önceki Omicron alt varyantları gibi bu varyant da farklı ve daha ağır bir Covid-19 tablosuna neden olmuyor. Şikayetler yine benzer; ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, boğaz ağrısı, aşırı halsizlik, öksürük, tat-koku kaybı gibi belirtilere neden oluyor” ifadelerini kullandı.
Varyantın influenza virüsleri, parainfluenza, RSV gibi çok sayıda virüse benzer şikayetlere neden olduğunu da kaydeden Azap, “Sağlık kuruluşlarında yapılan Covid testi bu varyantı da yakalayabilir. Ancak Covıd pozitif bulunduğunda hangi varyant olduğunu anlamak için zor ve pahalı bir ileri test olan genetik harita çıkartılması gerekiyor. Bu nedenle her pozitif vakada genetik haritalama yapılamıyor. Sadece takip amaçlı olarak belli sayıda virüsün genetik haritası çıkarılıyor. Ülkemizde çok az sayıda vürüsün genetik haritası çıkartıldığı ve bunlar da gecikmeyle paylaşıldığı için henüz gösterilmiş değil” diye konuştu. Azap, “Ama diğer dalgalarda gördüğümüz üzere yeni varyantlar Amerika ve Avrupa’da ortaya çıktıktan birkaç hafta sonra bizde de görülmeye başlıyor. Buradan yola çıkarak ülkemizde önümüzdeki haftalarda XEC varyantının yavaş yavaş artarak hakim hale geçeceğini söyleyebiliriz” değerlendirmesinde bulundu.
XEC’in diğer varyantlar gibi altta yatan ciddi kalp akciğer hastalığı olanlarda, ileri yaşlılarda ve bağışıklığı baskılanmışlarda ağır hastalık yaptığını kaydeden Azap, “Ağır hastalık ve ölüme neden olma kapasitesinin öncekilerden farklı olmadığı şimdilik söylenebilir. Ancak olgu sayısı, bu konuda doğru bir tahminde bulunmak için çok erken henüz” dedi. Azap, “Yeni varyanttan kaynaklı olgu sayıları, çok artsa da yeni bir virüs olmadığı için pandemi ölçüsünde bir vaka yoğunluğu, kötü seyir ve yaygınlık beklemiyoruz. Ama pandemiden beri tüm sağlık otoritelerinin hatırlattığı gibi çağımız pandemi çağı. Önümüzdeki on yıllarda yeni veya değişen eski virüslerden kaynaklı pandemilerin karşımıza çıkacağı kesin. Bilmediğimiz tek şey hangi mikroorganizma ile ne zaman olacağı” ifadelerini kullandı.
Türkiye’deki aşıların Covid-19’a neden olan SARS-CoV-2 virüsünün ilk varyantından hazırlanmış olan aşılar olduğuna işaret eden Azap, şunları kaydetti:
“Daha sonra virüsteki değişikliklerle yeni varyantları içeren 2., 3. ve bu sene dolaşması beklenen varyantlardan hazırlanan 4. kuşak mRNA ve protein aşı hazırlandı. Yeni varyantlara, XEC de dahil olmak üzere en yeni aşıların koruyucu etkisi yüksek olacak. Ancak ilk varyant aşılarının etkisi yok. Bu nedenle yeni aşı olmadığı için eski aşıyı önermiyoruz. Yeni aşı ise herkese önerilmiyor. Aşının öncelikle daha önce hiç aşılanmamış olanlara ve hastalığın ağır seyretme riski olan kişilere örneğin; 65 yaş üstü kişilere, altta yatan ciddi kalp akciğer hastalığı olanlara ve bağışıklığı baskılanmış kişilere yapılmasını öneriyoruz. Yeni varyant aşılarının olmaması özellikle bu grup hastalar için ciddi bir risk oluşturuyor ne yazık ki. Üstelik aşı uzamış Covid riskini de belirgin olarak azaltıyor. O yüzden bazı ülkeler, örneğin ABD 6 aydan büyük herkese öneriyor aşıyı.”
Maske kullanımına ilişkin de konuşan Azap, “Cerrahi maske solunum enfeksiyonlarına karşı son derece ucuz, basit, yan etkisi olmayan ve çok etkili bir korunma yöntemi. Ama pandeminin başındaki gibi her ortamda herkesin maske takmasını önermiyoruz. Covid-19’un artış gösterdiği dönemlerde hastalığın ağır seyretme riski yüksek olan kişilerin; 65 yaş üzeri kişilerin, altta yatan kalp akciğer hastalığı olanların, bağışıklık yetmezliği olan kişilerin özellikle kapalı ortamlarda cerrahi maske takmasını öneriyoruz” dedi. Azap, “Yeni varyantın tedavisi de eskilerle aynı. Covid-19 tedavisinde kullanılan ilaçlardan ‘molnupiravir’ ülkemizde var. Hap şeklinde ve ağızdan kullanılıyor. Ağır hastalar için damardan uygulanan ilaç ‘remdesivir’ ülkemizde var ancak geri ödemesi yok. ‘Paxlovid’ adı verilen ve dünyada ilk sırada kullanılması önerilen ilaç ruhsat almak üzere ancak henüz yurt dışından getirterek kullanabiliyoruz" ifadelerini kullandı.
RSS